Хрисшандык
діни
ілімді
Аристотельдің
философиясымен
байланыстырған, пгіркеудің алғашқы схоластикалык ұстазы, ал 1879
жылдан бастап католик шіркеуінің шешімімен осы шіркеудің ресми
теолог-философы деп жарияланғн Фома Аквинский 1225-26 жылы
туып,
1274 жылы қайтыс болды. Негізігі еңбегі: “Теологияньщ
жиынтығы”. Ол Аристотельдің іліміне сүйене отырып, белсенді форма
(ретгілік принципі) мен турақсыз жэне қалыптаспаған материяның
(болмыстың элсіз түрі) арасындағы байланысты түсіндіру аркыл Иисус
Христостың
бойындағы
құдайлық
(идеялык)
жэне
адамдык
(материалдық) касиеттерін теориялық жолмен негіздеуге тырысады.
Құдайдың аркасында косылған алғашқы бастамалар - форма мен
материя - жеке заттар әлемін тудырады.
Адамның өзі де жан (түр калыптастыратын принцип) мен дененің
қосындысынан пайда болған. Жан “таза форма” ретінде күйреуі,
жоғарлауы мүмкін емес. Бірак ол жерде тіршілік пайда болғанға дейін
жеке өмір сүрмеген, оны кұдай жараткан.
Рух пен материяның табиғаты туралы пікірталас жалкылар мен
жалпылардың (универсалийлер) табиғаты жөніндегі тартыска айналды.
Фома
аквинский
аристотельдің
жалпы
ұғымдр
жалкылардьщ
калыптастыратын принципі ретінде жеке ѳмір сүреді деген іліміне
сүйене отырып, универсалилер акыл-ойдың жемісі болганымен, санадан
49
тыс, кұдайдың ойында орын алғандыктан, ѳз алдына жеке-дара тіршілік
етеді дей келіп, ибн-сина сиякты универсалилердің үш түрлі өмір
сүретіндігін көрсетеді. Олар: 1. Зат пайда болғанға дейін - кұдайдың
Достарыңызбен бөлісу: |
