Оқулық Түркістан 022 ӘОЖ
Биомембрананың құрамы мен құрылымы
жүктеу/скачать 7,9 Mb. Pdf көрінісі
|
18.08.2022-biohimiya-2-b-lim-okonchat.-variant-1
- Бұл бет үшін навигация:
- Мембрана құрылымы
- Мембрана липидтері
| 1.5 Биомембрананың құрамы мен құрылымы
Мембрананың құрамы – липидтер мен белоктар және көмірсулар молекулаларынан құралған. Құрамындағы белоктар м ен липидтердің мөлшері мембраналарда кең көлемде ауытқиды. (1.1). 1 сурет. Плазмалық мембрананың сұйықты-мозайкалы моделі Биомембрана құрылымындағы белок, липид, көмірсу орналасқан жерлеріне және атқаратын қызметтеріне байланысты арасындағы қатынастар 30 %- дан 80 % -ға дейін ауытқуы мүмкін. Мембрана өздігінен құрыла алуға қабілетті. Сэнджер мен Никольсон мембрана құрылымының (1972ж) сұйықты-мозайкалы моделін жасады. (1.1). [41]. Осы модельдегідей, мембрана қосарланған липидті биқабатқабаттан тұрады. Мембрана құрылымы – Мембрана негізін қос липидті қабат құрайды, оның қалыптасуына фосфолипидтер мен глиаколипидтер қатысады. Липидті биқабат липидтердің екі қатарынан құралған, гидрофобты радикалдары ішкі жағына қарай орналасқан, ал гидрофильді топтары сыртқы жағына қарай бағытталған және сулы ортамен жанасады. Белок молекулалары липидті биқабатта еріген сияқты күйде болады. [13]. 18 Мембрана липидтері - амфифильді молекулалар, құрамында гидрофильді топтар (полярлы басы) , алифатты радикалдары (гидрофобты құйрығы) өздігінен биқабат құрастырады. Биқабатта липидтердің гидрофобты құйрықтары бір-біріне қарап орналасқан. Бір липидті қабаттың ені 2,5нм, оның 1нм басына, 1,5нм соңына тиесілі. Липидтер мембранаға жоғары электрлік төзімділік береді. Кейбір липидтер мембрананың сыртқы қабатында орналасса, басқалары тек ішкі қабатында орналасады. Мысалы: фосфатидилхолин, сфинголипидтер сырт жағына орналасқан, ал фосфатидилэтаноламин, фосфатидилсерин ішкі жағына орналасқан, яғни мембрана асимметриялы болып келеді. Мембрана құрылысының заманауи сұйықтық-мозайкалы теориясына сәйкес, липидтер сұйық болады, тіпті мембрананың ішкі жағындағы липидтердің консистенциясы сұйықтау болады. Мембранадағы липидтердің агрегаттық күйі, оның құрамындағы көп қанықпаған май қышқылдарының санына және көмірсутек тізбектерінің ұзындығына байланысты болады. Май қышқылындағы қос байланыстар олардың көлемін ұлғайтады және құрылымдық қабатты қопсытады. Май қышқылдарындағы қос байланыстар орналасқан жерден майысады, осы жерге холестерин орналасады. Мембрананың липидті қабаты алуан түрлі. Олар жүктеу/скачать 7,9 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|