Оқулық Түркістан 022 ӘОЖ


Бүйрек үсті безі милы қабатының гормондары



Pdf көрінісі
бет241/433
Дата04.11.2023
өлшемі7,9 Mb.
#189337
түріОқулық
1   ...   237   238   239   240   241   242   243   244   ...   433
Байланысты:
18.08.2022-biohimiya-2-b-lim-okonchat.-variant-1

Бүйрек үсті безі милы қабатының гормондары. 
Бүйрек үсті безі милы қабаттың гормондары: 
Норадреналин 
(НА), Адреналин (А) – катехоламиндер, нейрокатехиндер- 
деп 
аталады. (8.12).[140]. Бұл гормондар фенилаланин және тирозиннен 
түзіледі. Адреналин тек қана милы қабатта түзіледі, себебі тек сол 
жерде НА-ді адреналинге айналдыратын метилтрансфераза 
ферменті кездеседі. (8.13).[141]. НА көптеген органдарда
симпатикалық жүйке жүйесінде түзілуі мүмкін. 
Химиялық 
табиғаты 
-
Синтезделген 
гормондардың 
құрамында пирокатехин сақинасы және бүйір тізбегінде амин тобы
болғандықтан катехоламиндер- деп атайды. Адреналин – негізгі 


329 
гормон, ал норадреналин оның негізін салушы және биологиялық 
активтілікке ие, орталық жүйке жүйесінің медиаторы болып 
табылады, 
дофамин
деп те аталады және оларға гормондардың 
кейбір қасиеттері тән. Катехоламиндердің көбісі қанда белоктармен 
және АТФ пен байланысқан қор түрінде кездеседі, ал аз мөлшері 
физиологиялық активті (бос) күйінде болады. Бос гормондар 
моноаминооксидаза ферменті (МАО) әсерінен тез ыдырайды. 
(8.12). 
Норадреналин
(8.13) 
 
Адреналин 
Әсер ету механизмі
- І-ші мембранды- цитозольді механизм 
бойынша, әсер етеді, басым көпшілігі ц-АМФ арқылы әсер етеді. 
Нысана клеткалары 
- норадреналин (НА) және адреналин 
(А) байланысатын рецепторлар (R), 
адренорецепторлар
- деп 
аталады. Олар екі түрлі болады 

және 

. Осы екі рецепторлардың 
тығыздығы әр түрлі тіндердің клеткалары бетінде бірдей емес.


330 
Мысалы, жүрек, ми, қан тамырларында, бауырда көбінесе 

, ал 
басқа тіндерде – бұлшық етте перифериалық қан тамырларында, 
құрсақ қуысының (бауырдан басқа) органдарында 

- R А 

- R-лар 
мен, ал НА 

- R-лармен ұқсастығы бар, бірақ олар басқа адрено- R-
де байланыса алады. [29]. 
НА 

- R - лармен әрекеттесіп қан тамырларын тарылтады, 
сондықтан артериалды қысымы жоғарылайды, қан организмінің 
перифериалды аймағынан орталық аймақтарына ми, жүрекке көп 
мөлшерде түседі, бұның себебі гормон 

- R-мен әрекеттескенде, 
қан тамырлары кеңейіп, қан айналымы жақсарады. Нәтижесінде О
2
және энергия көзімен қамтамасыз етілуі жақсарады. 


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   237   238   239   240   241   242   243   244   ...   433




©engime.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет