329
гормон, ал норадреналин оның негізін
салушы және биологиялық
активтілікке ие, орталық жүйке жүйесінің медиаторы болып
табылады,
дофамин
деп те аталады және оларға гормондардың
кейбір қасиеттері тән. Катехоламиндердің көбісі қанда белоктармен
және АТФ пен байланысқан қор түрінде
кездеседі, ал аз мөлшері
физиологиялық активті (бос) күйінде болады. Бос гормондар
моноаминооксидаза ферменті (МАО) әсерінен тез ыдырайды.
(8.12).
Норадреналин
(8.13)
Адреналин
Әсер ету механизмі
- І-ші мембранды-
цитозольді механизм
бойынша, әсер етеді, басым көпшілігі ц-АМФ арқылы әсер етеді.
Нысана клеткалары
- норадреналин (НА) және адреналин
(А) байланысатын рецепторлар (R),
адренорецепторлар
- деп
аталады. Олар екі түрлі болады
және
.
Осы екі рецепторлардың
тығыздығы әр түрлі тіндердің клеткалары бетінде бірдей емес.
330
Мысалы, жүрек, ми, қан тамырларында, бауырда көбінесе
, ал
басқа тіндерде – бұлшық етте перифериалық қан тамырларында,
құрсақ қуысының (бауырдан басқа) органдарында
- R А
- R-лар
мен, ал НА
- R-лармен ұқсастығы бар, бірақ олар басқа адрено- R-
де байланыса алады. [29].
НА
- R - лармен әрекеттесіп қан тамырларын тарылтады,
сондықтан
артериалды қысымы жоғарылайды, қан организмінің
перифериалды аймағынан орталық аймақтарына ми, жүрекке көп
мөлшерде түседі,
бұның себебі гормон
- R-мен әрекеттескенде,
қан тамырлары кеңейіп, қан айналымы жақсарады.
Нәтижесінде О
2
және энергия көзімен қамтамасыз етілуі жақсарады.
Достарыңызбен бөлісу: