VIII БӨ ЛІМ. ДҰ РЫС ТА МАҚ ТА НУ. ГЕН ДІК ӨЗГЕ РІС КЕ ҰШЫРА ҒАН ТА ҒАМ ДАР
125
мүл дем же мей мін. Түс те – қа зы, сор па, та ғы да кө гө ніс, кеш кі сін –
же міс-
жи дек. Кө бі не – ал ма. Аме ри ка лық тар ал ма ны «Құ дай дың кө зі» деп са най ды.
Ең
бас ты сы, адамның кө ңі лі та за бо лу ке рек. Еш қа шан да
өз ге лер ге қыз-
ға ныш пен
қа ра ма ңыз, өті рік тен ау лақ бо лы ңыз. Әр дай ым жақ сы лық ті леңіз.
– Ке ле лі ә гі ме із ге, ке е сі із ге көп ра мет, аа!
(Сх бат тас ан аламас Нр ма о ва)
Әде би тіл нор ма ла ры
Демеулікшылау
Де меу лік шы лау сөз ге не ме се сөй лем ге кү шей ту, те жеу, шек теу, сұ рау, бол жал дық,
кү мән, нақ ты лау мә нін үс тей ді. Де меу лік тер сөз ге не сөй лем ге үс тей тін ма ғы на сы на қа
рай ал ты түр ге бө лі не ді.
1. Сұ рау лық де меу лік тер:
ма,ме,ба,бе,па,пе(мы,мі,бы,бі,пы,пі)
. Мы са лы:
Барасың
ба?Барамысың?Келесіңбе?Келемісің?
2. Кү шейт кіш де меу лік тер:
-ақ,-ау,-ай,әсіресе,да,де,та,те.
Мы са лы:
осы-ақ,досым-
ай,қарағым-ау,Тілектекелді.
3. Шек тік (те жеу) де меу лік те рі:
ғана(қана),тек
. Мы са лы:
текқана,сенғана
.
4. Бол жал дық де меу лік тер:
-мыс,-міс
. Мы са лы:
болыпты-мыс,өмірсүріпті-міс
.
5. Бо лым сыз дық не ме се қар сы мән ді са лыс ты ру де меу лік те рі:
түгіл,тұрсын,тұрмақ
.
Мы сал:
олтүгіл,сентұрмақ
.
6. Нақ ты лау мән ді де меу лік тер:
қой(ғой),-ды,-ді,-ты,-ті
. Мы са лы:
солғой,айтқан-ды,
көрген-ді.
2.
Мә тін де гі де меу лік шы лау лар ды та бың дар. Сөз ге не ме се сөй лем ге қан дай мән үс теп
тұр ға нын анық таң дар.
Жа зы лым
3.
Ака де мик тің сұх ба ты ту ра лы өз ой ла рың ды «Қос жаз ба күн де лі гі» ар қы лы жа зың дар.
Үзін ді
Тү сін дір ме (ком мен та рий)
4.
«Ака де мик ұсын ған та мақ та ну қа ғи да ла ры» та қы ры бын да клас тер жа саң дар.
Үй тап сыр ма сы
5.
«Қа зақ әде бие ті» пә ні нен өте тін шы ғар ма ла рың нан де меу лік шы лау ла ры бар 6 мы сал
тау ып жа зың дар.
АРМАН
-
ПВ
баспасы
Все
учебники
Казахстана
на
OKULYK.KZ
*
Книга
предоставлена
исключительно
в
образовательных
целях
согласно
Приказа
Министра
образования
и
науки
Республики
Казахстан
от
17
мая
2019
года
№
217
