Оқушылардың функционалдық сауаттылығын қалыптастыру

V Сабақты қорытындылау
№6 тапсырманы үй жұмысы ретінде беріп, №8 тапсырмаға ұқсас есеп
құрастыруға болады. Мұғалім оқушылардан сұрақтарға жауап беруді сұрайды:
- Сабақтың мақсаты қандай болды?
- Сабақтағы тапсырмаларды орындай отырып, біз мақсатымызға жеттік деп
айта аламыз ба?
-Сабақта не ұнады?
- Сабақта қандай тапсырма қиын болды?
- Қандай тапсырма жеңіл болды?
- Бүгінгі сабақта орындаған тапсырмаларына баға бер.
VI Үйге тапсырма беру
VIІ Бағалау
Қосымша материал
Адамдар санауды қалай үйренді?
Ерте кезде біздің ата-бабаларымыз санауды білмеген. Алғашқы адамдарға
санауды үйрететін жан болмаған. Оларға өмірдің өзі ұстаздың еткен. Алғаш
пайда болған адамдар айналасындағы табиғатты бақылай отырып, жекелеген
заттарды айыруды
үйренген. Олар қасқыр
үйірінен тек біреуін, яғни
қасқырларды бастаған арланды, ал қүстар тобынан бір құсты, бидай арасынан
бір дәнді айыратын халге жетеді. Осылайша олар көп нәрсенің арасынан біреуін
бөліп алып, «бір» және «көп» екенін айтатын болған. Жұптасып келетін
көптеген нәрселерді (көз, аяқ-қол, қанат) көре келе, «екі» саны туралы

64
түсініктері пайда болған. Алғашқы адам екі үйрек көргенін айтқан кезде, екі
көзбен салыстыратын болған. Ал егер көбін көрсе, «көп» деп айтқан. Санауды
үйренуге өмір заңдылығы итермеледі. Аңға шыққанда тайпа басшысы аңды
қоршауға алу ү ш і н аңшыларды бөліп орналастыруы тиіс болады. Мәселен,
екеуі сол жақтан, екеуі оң жақтан, төртеуі артынан, т.с.с. Яғни, тайпа басшысы
санай алуы тиіс болатын, ал егер санды білмесе саусағымен көрсеткен.
Осылайша, санау аңшылыққа барғанда қажет болған.
Бірнеше ондаған жылдар бұрын археологтар ежелгі адамдар мекен еткен
жерді тауып алған. Онда табылған қасқырдың сүйегінде 30 мың жыл бұрын
кертіп салынған 55 таңба болған. Сүйектегі белгі он бір топқа бөлініп,
әрқайсысына бестен кертпе салынған. Алғашқы бес топ қалғандарынан ұзын
сызықпен бөлінген.
Содан бері көп уақыт өтті. Бірақ қазірдің өзінде швейцариялық шаруалар
ірімшік шығаратын жерге сүт жөнелткенде, құтылардың сыртына осындай
кертпелермен санын белгілейді.

65
Мазмұны
Кіріспе ............................................................................................................
3
1 Бастауыш сынып оқушыларының функционалдық сауаттылығын
қалыптастырудың психологиялық негізі .......................................................
6
2 Бастауыш сынып оқушыларының функционалдық сауаттылығын
қалыптастырудың педагогикалық негізі ........................................................
16
3 Бастауыш сынып оқушыларына функционалдық сауаттылықты
қалыптастырудың әдістемесі............................................................................ 27
Қорытынды .....................................................................................................
52
Пайдаланылған әдебиеттер тізімі .................................................................
54
Қосымшалар. Бастауыш сынып оқушыларының функционалдық
сауаттылығын қалыптастыру сабақтарының әдістемелік сценарийі (қазақ
тілі, ана тілі, математика, дүниетану, өзін-өзі тану) ...................................... 55

66
Оқушылардың функционалдық сауаттылығын қалыптастыру
(бастауыш сыныптар)
Әдістемелік құрал
Басуға 19.08.2013 қол қойылды. Пішімі 60×84
1/
16
. Қағазы офсеттік. Офсеттік басылыс.
Қаріп түрі «Times New Roman». Шартты баспа табағы 4,0.
Қазақстан Республикасы Білім және ғылым министрлігі
«Ы. Алтынсарин атындағы Ұлттық білім академиясы» РМҚК
010000, Астана қ., Достық көшесі 20, «Санкт-Петербург»ІСО, 13-қабат.