Оқушылардың функционалдық сауаттылығын қалыптастыру
жүктеу/скачать 0,68 Mb. Pdf көрінісі
|
Алтынсарин. бастауыш Әдістемелік құрал
| Оқу ақпаратымен (оқу білігі) жұмыс атқаруға қажет қарапайым
ептіліктерді игеруі Бағдарлық (нысаналық) ептіліктер: 1. Қажеттілігіне орай мұғалім, кітапханашы ұсынған әдебиеттерді өздігінен таңдай алады. 2. Оқу мәтінінің тақырыбымен, оқу мазмұны жайлы ақпаратпен, мұқабамен, алғы сөзбен жұмыстар жасай алады. 3. Автордың негізі ойын, мәтін тақырыбында тұрған сөздің тұру мақсатын анықтап, мәтіннің сезіміне қалай әсер ететінін сипаттай алады. 4. Қандай жаңа ақпарат алатынын, оқудың барысында қандай мақсатқа жететінін, аталған ақпаратты алудың қажеттігін түсінеді. Ақпарат құрылымы мен оны оқып- танысу тәсілін игеруі 1. Мәтінмен жұмыс істеу мақсатын анықтап, мақсатқа жету жолын жоспарлап, өзбетінше мәтінмен танысып, мазмұнын түсініп, мәтінді мағыналық бөлімдерге бөледі, мәтінді автордың жазу мақсатына сай негізгі ойды анықтайды, мәтін мазмұны бойынша сұрақтар қоя алады, логикалық және мағыналық байланыстарды көре алады, мәтінді қорытындылап, жалпылай алады. 2. Мәтін барысында анықталған оқиға желісіне байланысты мағынанық ойларды анықтап, оларды бір бөлімге біріктіре алады. 3. Мұғалім басшылығымен анықталған ақпараттың маңыздылығына баға бере алады. 4. Мәтін тақырыбының мақсаты, тақырып бойынша сұрақтардың, оқу нәтижесімен, басқа зерттеу көздерінен түскен ақпаратпен ара - қатынасын сыныптастырымен бірге ақпаратты синтездей алады. Мәтінмен жұмыс нәтижесіне байланысты қорытынды ойды жазба түрінде жаза алу тәсілдерін игеруі 1. Өздігінен жазбаша түрде мәтіннің қарапайым не күрделі жоспарын құра алуы. 2. Сыныптастарымен бірге оқыған мәтін мазмұнына байланысты графикалық кескін немесе сурет, сызба түрінде сипаттай білуі. 3. Мұғалім басшылығымен мәтінді игеру алгоритімін құра алуы. 4. Негізгі мәтін мазмұнымен графикалық кескін немесе сурет, сызбаның ара - қатынасын анықтай алады. 5. Мұғалім басшылығымен бір тақырыппен жазылған әртүрлі мәтіндерді салыстыра алады.мәтін мазмұнына орай сұрақтарды құрай алуы. Таныс мәтінді еске түсіре отырып, талдай алу білігі 1. Ауызша мәтін бойынша сұрақтар жүйесін, негізгі ойды қысқаша сипаттап, баяндай алуы. 11 2. Мәтін мазмұнын, оқылған ақпаратты жоспар, сызба бойынша кең көлемде баяндай алуы. 3. Сыныптастарымен бірге мәтін мазмұнының кейіпкерлері бейнесінде, мұғалім немесе сыншы көзқарасымен шығармашылық тұрғыда мазмұнын баяндай алуы. 4. Тақырыптары ұқсас мәтін мазмұндары бойынша оқытылған мәтін кейіпкерлер бейнесін салыстыра отырып, өздігінен мысалдар келтіре алуы, жалпы тақырып құрылымына қолдана алуы. Оқу әрекеті нәтижесі мен оқу үдерісін бақылау, баға беру тәсілдерін игеруі 1. Атқарылған әрекетті үлгіге сай өздігінен бақылай алады. 2. Өздігінен шамасы келмейтін іс- әрекетті анықтап, көрсете алады. 3. Іс- әрекеттегі қателіктерді таба алады. 4. Сыныптастарымен бірге бақылауды қажет ететін әрекет түрлерін жұмыс жоспарына ұсына алады. 5. Сыныптастарымен бірге шағын мәтіндерді түсінгенін тексеру үшін қажет тапсырмалар мен сұрақтарды құра алады. 6. Сыныптастарымен бірге мақсат, міндет, жоспарға сай оқу әрекетінің сәйкестігін анықтай алады. 7. Тапсырмалар нәтежиесіне жету үшін алдын ала бақылау тәсілдерін қолдана алады. 8. Бақылау нәтижелеріне орай оқу – әрекетіне деген өз қатынасын өзгерту. 9. Мұғалім, сыныптастарымен бірге өзін қызықтыратын зерттеу тақырыптарын құру. 10. Өздігінен оқу тапсырмаларын орындау мақсатына жету үшін жағдайы мен өлшемін бағалай алады. 11. Әртүрлі тапсырмаларды бағалау түрін анықтауға қатысады. 12. Өз ойы мен әрекетін сырттай бақылай алады. 13. Еске сақтай алуын бағалай алады. М.А. Холодная зертеуінде жалпы білім беру процесін реформалауда екі базалық ұғымды анықтауға болатындығын, олар «түйінді құзіреттіліктер» мен «функционалдық сауаттылық» ұғымдары екені атап өтті. Аталған ұғымдар оқытудың нәтижесі және білім мазмұны бағдары ретінде қарастырылады. Ол нәтижелер оқу әрекетінде, ақпараттық қолдануда, шығармашылық іс -әрекетте, спорттық жетістікте, еңбек әрекеттері нәтижелерінде көрініс табатынын қарастырды. «Түйінді құзіреттілік» ұғымына терминдік тұрғыда үңілсек ағылшын тілінен еніп, жүктеу/скачать 0,68 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|