тақырып.Сауат ашу кезінде жҥргізілетін тіл дамыту жҧмыстары
Қазақ бастауыш мектептерінде оқыту ісінің негізін қалаған Ы.Алтынсарин, А. Байтҧрсынов ағартушы ғалымдар әдістемелік еңбектерінде оқушылардың сауат ашу кезінде сӛздік қоры мен сӛйлеу дағдысын қалыптастыруға баса назар аударды.
Сауат ашу кезінде оқушылардың ойлау және сӛйлеу қабілеттерін дамыту мәселелері Т.Шонанҧлының, Ж.Аймауытовтың, М.Жҧмабаевтың еңбектерінде де қозғалады. Кейінірек қазақ тілін оқыту әдістемесін зерттеген Қ. Жҧбанов, Г.Бегалдин, С.Жиенбаев, Ш.Сарыбаев, И.Ҧйқыбаев секілді ғалымдар осы мәселеге ерекше мән береді.
Тіл дамыту жҧмысы сауат ашу кезінде де жҥргізіледі.
Сауат ашу кезінде жҥргізілетін тіл дамыту жҧмыстарының бастауыш мектептің басқа сыныптарындағы тіл дамыту жҧмыстарынан ӛзгешелігі - оқыту ісіндегі талдау және жинақтау процесінің бірлігінде.
Тіл дамыту ҥш тҥрлі салада жҥргізіледі: сӛздік жҧмысы; сӛйлем қҧрастыру; байланыстырып сӛйлеуге ҥйрету. Сӛздік жҧмысын жҥргізуде екі тҥрлі мақсат алға қойылады: бірі оқылған сӛздің мағынасын тҥсіндіру, сол арқылы оқушыларды саналы оқуға баулу, олардың ойлау қабілетін жетілдіру, екіншісі - жаңа сӛздер ҥйрету барысында, яғни жаңа сӛздер ҥйрету арқылы оқушылардың сӛздік қорын дамыту, сӛйлем қҧрастыруға ҥйрету. Сӛйлем қҧрастырудың мынадай тҥрлерін пайдалануға болады.
Ҥлгі бойынша сӛйлемдер қҧрастыру. Баяндауыштары зат есімнен, етістіктен, сын есімнен, жіктік жалғаулы сӛздерден жасалған екі-ҥш сӛзді сӛйлемдер: "Айдос - оқушы", "Кҥн ашық".
Достарыңызбен бөлісу: |
