Жалпы
кірігуінің өзара байланысты үрдісімен сипатталатыны
ғылымдық
борімізге мәлім. Ғылымдардың жақындасу үрдісі, кешенді
түсініктер
тәсілді қолдану көптеген
жеке ғалымдарға тән жалпы,
бірак философиялык үғымдардан
ажыратылатын
түсініктердің пайда болуына әкеп соқты.
Бүндай интегративті сипаттағы
ғылыми негіздемеде бірнеше пондердің әлеуетін біріктіретін түсініктер
педагогикада да кеңінен қолданылуда. Осы уақытта іргелі зерттеу жүргізу
мүндай жалпы ғылымдық “жүйе”, “қүрылым”, “қызмет”, “олеуметтік”,
“оңтайлылық”, “жағдай”, “үйымдастыру”, “түрге ену”, “үлгі”, “болжам”,
“деңгей” және баска да түсініктерсіз мүмкін емес.
Біз жалпы ғылыми түсініктерді өзіміздің пәні-
Терминологиядағы
мізге қатысты ойластырсақ, педагогиканың терми-
жалпы мен ерекшенің
нологиясы “педагогикалық болмыс”, “педагогика-
бірлігі
лық жүйе”, “білімдік үрдіс”, “педагогикалық өзара
әрекеттестік” сияқты сөз тіркестерімен байиды.
Олардың қысқаша сипаттамасын берейік.
Ең алдымен, бүл және баска да педагогикалық түсініктерге түсініктеме
беру үшін жүйе және жүйелілік тәсіл туралы жалпы ғылымилық түсініктерді
есепке алу керек. Қазіргі кезеңде әрбір күрделі объектінің осы бағыттарда
қаралуы әбден қажет. Өйткені педагогика дегеніміз - осы әрекеттердің бір түрі
туралы ғылым болғандықтан, оның объектісін зерделеудің ғылыми тосілін
жүйелілік-әрекеттік деп атағанымыз жөн болар. Бүл жалпы ғылымилық
үғымдар аясында жоғарыда көрсетілген үш түсінікті қарастырамыз.
Жуйе дегеншіз - бірі өзгеріске ушыраса, басқалары да өзгеретін өзара
байланысты элементтердің тутас кеіиені.
Зерделенетін объектіге жүйелі тәсілді қолдануды анықтау есепке алына-
тын жүйенің ең қажетті сипаттамасы: қүрамы (оған енетін элементтер жиын-
тығы), қүрылымы (олардың арасындағы байланыс) және әрбір элементтердің
қызметі, оның жүйедегі рөлі мен маңызы. Өз кезегінде жүйенің элементі басқа
бір кең жүйеге оның бөлігі ретінде енуі мүмкін.
|
