П. И. Пидкасистый а у д а р ғ а н д а р


Балалардың адамдарға деген қүнды қарым-катынастарының қалыпіасуы тәрбиелеу



Pdf көрінісі
бет339/400
Дата23.12.2023
өлшемі13,11 Mb.
#198771
1   ...   335   336   337   338   339   340   341   342   ...   400
Байланысты:
дидактика кытап 2

Балалардың
адамдарға деген қүнды қарым-катынастарының қалыпіасуы тәрбиелеу
багдарламасының негізін қүрайды. 
Өткен уақытта бүл мазмүндағы элемент
- “басқа адам” деген қалыптасушы қарым-қатынастың объектісін білдіретін 
адамгершілік тәрбиесі болды. “Адам” түсінігін кеңінен түсіндіру, “адам” 
феноменін философиялық түсіндіру оның заттарда да, қүбылыстарда да, 
оқиғаларда да, формулаларда да, цифрларда да, заңдарда бар екенін білу 
бүндай тар терминологиялық анықтаудан бас тарт\та әкеледі.
Адамды қүндылық ретінде қабылдау дегеніміз нені білдіреді?
Біріншіден, 
оның қоршаган әлемде бол>ъін:
- Қараңдар, бүгін ертеңгісін біреу біз үшін жолды тазалап қойыпты!
- Мына нандардан қандай иіс шығып түрғанын сезіндіңдер ме? Оны 
аспаздар біз үшін пісірді...
Екіншіден, 
оның бар болуын есепгей отырып, жеке дара екендігін сыйлау; 
өзін-өзі сезінуі мен қызғушылығына коңіл болу:
- Тыныш қана өтейік!... Ешкімді мазаламау үшін!
- Ешкімнен ешнәрсе сүрамаймыз, тек өз тілегімізді айтамыз!...
- Әркім өзінің қайда отыратынын ойламай, басқалардың қалай ыңғайлы 
отыруын ойлайды!...
Үшіншіден, 
өзіпің күші жеткенше басқа адамдарға көмектесу:


III бөліч. Тәрбие теориясы
283
- Балалар! Мен көмекке зәру адамды білемін...
- Біздің мектеп үйімізге қамқорлық керек...
Төртіншіден, 
бір адамның оған сауалдарына жауап беріп, түсіндіре білу;
-Түсініксіз сурет пе? Ол бірнәрсені білдіретін секілді ме? Сурегші бізбен 
әңгімелесуте шығады ма?
- Үлы адамдар әркезде өздерін қызык үстаған, сондықтан оларға жиі күледі 
екен...
-Сіз өкпеледіңіз бе? Дене шыныктыру пәні мүғалімінін айтқанында 
шындық бар ма?
Бесіншіден, 
адам өмірінің жер бетінде жақсы болуына түрткі беру:
-Біз жасампаз болу үшін оқимыз...
-Біздің қойылым басқа адамдарға ләззат береді.
-Біздің қолдарымыз бар жоне күшіміз бар - неге біз лас жолдармен 
жүреміз?...
Қорытындылай келгенде, адамның қүнды бағытгары дүрыс түрақты 
қарым-қатынастар туғызуға мүмкіндік береді, адамнын сапасын жақсартады, 
әділдік. үяттылық, адамгершілік сиякты қасиеттерді тэрбиелейді. Түлганың 
адамгершілік қасиеттері баланың қалыптасуының нәтижелері ретінде оның 
гуманистік бағдарының әсерінен туындайды. Оны бағдарламалау педагогтың 
назарын бірнеше объектіден бір ғана объектіге аударыгі, оның жүмысын 
жеңілдетеді. Бірақ, басқа жағынан, қүнды қүбылыстардың кең көлемі (балалар, 
қарггар, ерлер, әйелдер, әлсіздер, күштілер, бастықтар, қарамағындагылар, 
алыстар, жақындар) педагогтан аса жоғары кәсіби шеберлікті, өмірді 
түсіндіруде жан-жақтылықты талагі етеді.
Жапонның кішкентай қызы Шуманды ойнайды, француз баласы Чайков- 
скийді орындайды. Голландияның жасөспірімі сыбызғыда Паганинидың сиқырлы 
оуендерін орындайды... Бүл Лдамның Адаммен әңгімесі.
Мектептегі таңгы асқа топ өз уақтысында келеді: бүл мектеп аспаздары 
жүмыс ритмін бүзбас үшін және адамның демалысына қажет минуттардан 
айырмас үшін жасалады - бүл дәлдік Басқаның еңбегін сыйлау белгісі болып 
табылады.
Қазіргі мәдениетге омір ең жоғарғы қүндылық деп есептелінеді. Оның 
адам торбиесіндегі мәні зор, адам өміріне ешкімніц қол сүғуына болмайтын- 
дығын мойындау білім мазмүнына өмірге қүнды қозқарас ретінде енеді.
Өмірге деген бағалы карым-қагынастарға мыналар 


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   335   336   337   338   339   340   341   342   ...   400




©engime.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет