П. И. Пидкасистый а у д а р ғ а н д а р
бақылау, оқыту, білім беру, тәрбиелеу, тузету
жүктеу/скачать 13,11 Mb. Pdf көрінісі
|
дидактика кытап 2
- Бұл бет үшін навигация:
- Оқыту және білім беру қызметі
- Бағалаудың тәрбиелік кызметі
| бақылау, оқыту, білім беру, тәрбиелеу, тузету
және хабарландыру, тузету және ақпараттық сияқты, қызметтерді атқа- рады. Оқушылардың білімдері, іскерліктері мен әр деңгейде білім алу қабілет- теріне және одан әрі білім алуға дайындыгын анықтау болып табылады. Оқыту және білім беру қызметі тек оқушының мүғалім сүрақтарына берген жауаптарынан ғана емес, сонымен қатар тапсырмаларды орындау және сыныптастарының жауаптарын үғу, оларға түзету енгізу арқылы оқушының білімділігін, танымдық қабілеттерін дамытуға бағытталған. Бағалаудың тәрбиелік кызметі оқушылардың оқу әрекеті жүйелік бақылауда көрінеді. Олардың білімге деген жауапкершілігін арттырады, еңбек етуге үйретеді, мүғалім қойған міндеттемелерді өзінше шешуге және өзінің оқу қабілетін дүрыс бағалауды үйретеді. Мүғалім тек қана оқушының білімін бағалап қана қоймай, сонымен катар әр оқушының жетістіктерін қорытындылап, оқу-тәрбиелік үрдіске түзетулер еңгізіп және ата-аналар мен өзгелерге оқушының жетістіктері мен кемшілік- терін хабарлап отыра алады. Окушылардың білімін бақылау бүкіл оқу деңгейлерінде жүйелі және үнемі қалыпта болуы тиіс. Бүндай бақылауда оқу бағдарламасының бүкіл бөлімдері қамтылып, оқушының теориялық білімінің дәрежесі, оқушылардың интел- лектуалдық және практикалық іскерліктерінің қалыптасуы тексеріліп; түрлі сабақ түсіндіру тәсілдерін қалыптастыруды қамтуы керек; пән мен әр оқушы- ның ерекшеліктеріне сай саралы сабақ өткізуі; әділ болуы, әр окушының біліміне терең қарауы керек. 226 // бөлім. Дидактика 13.2. Окушылар білімін әд іі тексеру мен багалауга эсер ететін факторлар Мектеп тәжірибесінде мүғалімдердің оқушылар білімін ауызша және жазбаша жауаптарып бағалауында, білімдердің сапасын тексеру жэне кателерін аныктау барысында едәуір сәйкесгіеушіліктер байқалады. Бір мүгалім қатені аса үлкен дөрекі десе, екіншісі - қанагаттандыратын десе, үшіншісі - оны тіпті қате деп те санамайды. Сөйтігі, дүрыс, әрі толық жауап берілген жазбаша жүмысты, мысалы биология пәнінен, мүғалім беске бағаласа, екіншіс-і - төргке, ал басқалары тіпті үшке де багалауы мүмкін. Кейбір мүға- лімдер оқушы берген жауапта биологиялық терминдер, орфографиялық қателерге аса көп көңіл бөлмейді. Ал кей мүғалімдер тура осы қателер үшін оқушы бағасын төмендетуі де мүмкін. Мүндай бағалау түрі гуманитарлық пәндерге және математикалык-жаратылыстану пәндеріне де тән болып табылады. Білімді тексеру барысында нақты жалпыга бірдей, бірыңғай мақсаттардың орындалуы міндетті емес. Себебі, оқытудың басты максаты: ғылым негіз- дерінен берік білім беру, оқушылардың логикалық ойлауын қалыптастыру, оқушылардың таным белсенділігін дамыту, әлемге көзқарасын және т.б. дамыту болып табылады. Тек, белгісіз бір жайт, оқушылардың осы қабілет- терін қалыптастыру үшін қандай тапсырмалар, сүрақтар, жаттығуларды орын- дауы да анық емес. Бағалауға эсер ететін тағы бір фактор - бүл әр түрлі тексеру объектілерінің болуы. Бір мүғалімдерге багалау объектісі - оқушылар кабылдаған негізгі фактілік материал болса, екіншілерге - сол алған білімді тәжірибеде қолдану қабілеті болса, үшінші мүгалімге - жаңа міндетті шешуге қабілеті және т.б. мацызды болып келеді. Эрине, жауапты беруді багалаудыц түрлі жақтары бар жэне тексеру жүмыстарын жүргізудің жүйесі жасалуда. Білімді тексеру мен бағалаудың субъективтілігі білім жүйесін тексерудің әдістерінің жеткіліксіздігіне байланысты. Тақырыгтты, курсты немесе оның қандай да бір бөлімдерін бағалау, не болмаса тексеру жаңа тақырыпты толы- ғымен өтпей-ақ іске аса алады. Жауагітың сапасы мен реттілігі әрбір мүғалімнің қалауы бойынша тағайындалып, тіпті дүрыс болмауы мүмкін. Бүкіл тақырыпты қамту үшін канша сүрақ қойылуы тиіс, тапсырмалардың диагностикалық бағалылығымен салыстыру болып келетіні белгісіз жайт. Осы тексеру әдістерінің өзіндік тиімді және тиімсіз жақтары бар. жүктеу/скачать 13,11 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|