Жұмыс бағдарламасы (Syllabus). Бірінші басылым Қазақстан Республикасының Білім және ғылым министрлігі
жүктеу/скачать 2,23 Mb. Pdf көрінісі
|
Биоиндикационные методы иследования Умкд
| Л.Н. Гумилев атындағы
Еуразия ұлттық университеті Пәннің оқу-әдістемелік кешені Басылым: алтыншы табылады. Популяциялық гомеостаз механизмдері нашар түрлерде бұл реакциялар әрдайым даралардың бір бөлігінің физиологиялық тұрақтылығының төмендеуімен анықталады, соңында репродукция үдерісі бұзылады. Бірақ көп түрлер үшін кез-келген техногенді әсерге жауап бере ауытқуы өзгеріп тұратын ортаға эволюция жолында қалыптасқан әдетті айырмашылығы болмайды. Өзгеретін жағдайларға биоценоздың бейімделу процесінде компенсациялану механизмдері қосылады, популяцияда «өлім факторын қайта тарату» есебінен орташа генетикалық қайта туылу қарқынының деңгейі қалыптасады. Антропогенді факторлар әсері экожүйенің табиғи өзгергіштігінен тыс шығатын жағдайда, популяциялық байланыстардың динамикалық тұрақтылығы бұзылады, популяцияның генетикалық құрамы өзгереді және қайта туылу үдерістерінде популяцияның жалпы қасиеттері тежеледі. Экожүйелерде болатын антропогенді факторлар әсерінен биотикалық процесстің бұзылуын айқындау барысында биоценоздың табиғи диапазонының ауысуын білу, кеңістік құрамындағы популяция жағдайын бағалау қажетті шарт болып табылады. Осы орайда биоценоз күйінің толық және дәл бағасын беретін және антропогенді фактолар әсерінен болатын айырмашылықтар үшін параметрлерді анықтау қажет: ажырату және экожүйе жағдайының мүмкін өзгерісін болжау мақсатында толық, әрі керек ақпаратты алу қажет. Биоиндикация макромолекула, жасуша, ағза, популяция, бірлестік, экожүйе деңгейлерінде жүргізіледі. Сезімтал биоиндикатор ретінде жасушада, ағзада жүретін арнайы процестер де (ферментативті белсенділіктің өзгеруі, пигменттік кешендегі құбылыс), сонымен қатар морфологиялық өзгерістер де (жапырақ пластинкасының түрі мен пішінінің өзгерісі, қылқан жапырақтар өмірінің ұзақтықтарының азаюы) саналады. Биондикация деңгейлерін бірнеше топқа бөліп көрсетуге болады (1- суретте ұсынылған). Биохимиялық және физиологиялы қ реакциялар (түрлі процесстердің өзгерісі мен анықтағыштар жинақтау) Ландшафты Анатомциялық, морфологиялы қ, биоырғақтық және мінез- құлық реакциялары Биоиндикация деңгейлері Флористикалы қ және фаунистикалық өзгерістер Ценоздық Биогеоценоздық |