«Мұхаммед ертең не бола-
тынын біледі» десе өтірік айтады. Өйткені, Алла
«Ешкім ертең неге қол жеткізетінін біле алмайды»
(лұқман, 31\34) деген.
Үшінші,
«Мұхаммед уаһидан келген кейбір
мәліметтерді жасырды» десе, біліп қой, ол да
өтірік айтады. Алла оған «Расул! Өзіңе түскенді
уағызда!»
(маида, 5\67) деп бұйырған
615
.
Бірде бір иудейдің мәйітіне қатысты айтқан хадиске
айша анамыз өзгеше көзқарас білдірген. марқұмды
жақындары жоқтағаны үшін өлген адамның азап
көрмейтінін айтқан. Бұл пікіріне хазірет айшаның
сүйенген дәлелі жоқ емес-ті. Құранда да ешкімнің
күнәсіне басқаның айыпталмайтыны білдірілген
616
.
Өлген иудей соңғы пайғамбар қасында тұрса да оған
иман келтірмегендіктен, ақыреттегі жағдайын Құран
мен сүннеттің өлшемдеріне салып қараған кезде ба-
ратын жері белгілі еді. сондықтан өлгеннен кейін
615
риуаятқа қатысты қараңыз: Бұхари, Бәдул Халқ 7 (3062), Табара-
ни, әл-мұғжәмул кәбир 12\90 (12565), ахмад ибн Ханбал, мүснад
6\241 (26082), Тирмизи, Тәфсирул Құран (3068, 3278, 3279, 3281).
айша анамыздың осы айтқанын назарға ұсына отырып, біраз адам-
дар оның риуаятты толықтай теріске шығарғанын айтса да мына
өмір шарттарында мұндай риуаяттың болу мүмкін еместігін айтады,
ақыреттегі риуаят мәселесінде пайғамбарымыздың айқын сөздеріне
сүйенетін ғалымдардан ерекшеленбейді.
616
Қараңыз: Әнғам 6\164, Исра 17\15, фатыр 35\18, Зүмәр 39\7,
нәжм 53\38
Барша мұсылманның ардақты анасы
−
хазірет Айша
372
азап көретіні сөзсіз еді, дегенмен бұл жерде айтылған
хадис тек сол кісіге қатысты шындық болатын.
ардақты пайғамбар (саллаллаһу аләйһи уә сәлләм)
адамдар арасында мейірім-шапағаты мол болған кісі
болатын. Өз баласы Ибрахимнен
617
бастап кейбір са-
хабалар дүниеден озғанда қимай жылағаны мәлім
618
.
Егер қайтқан кісінің артынан жылау марқұмға азап
келтірсе, бұндай іске жол берілмес еді.
Бұл жерде назар аударатыны анамыздың тілге
жүйріктігі. Бұл хадиске тіл мәселесі тұрғысынан
қарағанда, пайғамбарымыз айтқан иудей сөзі барлық
иудейді қамтитын сөз еместігі аңғарылады. Осыған
ұқсас жағдайлар бірнеше жерде кездеседі. мысалы,
адамдарды алдап сауда жасаған бір саудагерді
көргенде алла расулы (саллаллаһу аләйһи уә сәлләм)
сол саудагерді меңзеп, «саудагер – азғын»
619
деген.
Әуелгі оқиғаны білмей бұл сөзді риуаят ететін
болса, бұл жерде де қате түсінік орын алады. міне,
анамыздың назар аудартқысы келгені де осы. Ешкім
жақындарының жоқтау айтып жылағаны үшін қабірде
азап көрмейді.
Пайғамбарымыз Бәдір майданында қанға
бөгіп сұлап жатқан мекке мүшріктеріне қарата
Достарыңызбен бөлісу: |