Хазірет айша
жүктеу/скачать 2,05 Mb. Pdf көрінісі
|
Хазірет Айша
| «Турасы, олардың
негізгі кездесу уақыттары қиямет уақыты, қиямет сағатының қорқынышы айтып жеткізе алмастай күшті және ащы!» (Қамар, 54\46) деген аят түсті» 752
Бұл сөздер бізге оның жасына қатысты біраз де- ректер береді. мысалы: анамыз тілге тиек еткен аят «Қамар» сүресінің 46- аяты және тұтастай түскен бұл сүренің пайғамбарымыз (саллаллаһу аләйһи уә сәлләм) ибн Әрқамның үйінде және пайғамбарлықтың төртінші (614) 753 , сегізінші (618) немесе тоғызыншы (619) 754
жылы түскеніне қатысты түрлі риуаяттар бар. Әсіресе, айдың екіге бөліну оқиғасын және сол күні осындай мұғжизаға деген қажеттілікті ескерген кейбір ғалымдар сол жылдың 614 жыл екенін айтады. Бұл мерзімді негізге алатын болсақ, айша анамыз әлі дүниеге келмеген немесе енді ғана туылған деген сөз. 618 немесе 619 752
Бұхари, фадаилул Құран 6 (4707), Тәфсиру сура 54\6 (4876), нәсәи, фадаилул Құран 1\65, абдурраззақ ибн Хаммам, мұсаннаф 3\352, айни, Умдәтул Қари20\21, Ибн Хажар, фәтхул Бари 1\319, 9\39. мәселеге қатысты түрде кітаптың басындағы «мекке естеліктері» деген тақырыпқа және №20 сілтемеге қарауға болады. 753
суюти, Итқан 1\29, Доғрул, асры саадат 2\148 754
сегізінші немесе тоғызыншы жыл болуы ай айырмашылығынан ту- ындайды. Өйткені, кейбір риуаяттарда сегізінші жылдың сегізінші айы сияқты мәлімет бар.
Айша анамыздың некелескендегі жасы 427
жыл негізге алынатын болса да жағдай онша өзгере қоймайды. себебі бұл жағдайда ол әлі төрт немесе бес жаста деген сөз. Бұл екі жас та аталмыш оқиғаны ұғынып, бірнеше жылдан кейін айтатындай жас емес. айша шамамен пайғамбарлық келген кездерде туылған болса керек 755 .
назар аудартады. айша алла елшісіне некелескен кезі жайлы «Ол күндері мен ойын ойнап жүрген қыз едім» дейді. Бұл жерде қыз сөзіне арабтың сөзін қолданған. Жария сөзі бойжеткенді білдіретін сөз. ал кішілерге «тыфла», одан кішілерге «сыбия» делінеді. Жариядан кейін жастарға фития немесе футия сөзі қолданылады. Бұл жастағы қыз балалар орамал тағып, балалармен ойнауды қойып, үй шаруасына айналысады 756 . араб
ақыны ибн яра осы жастағы біреуді меңзеп, былай дейді: «сегіз жасқа келгенде енді ол мен үшін бір жария емес, Утба немесе мұғауиямен некелестіруіме болатын қалыңдық». ал ғалымдардың бір бөлігі жария сөзінің он бір жастан жоғары қыз балалар үшін қолданылғанын айтады 757
. 755
Қазіргі кезде бұл деректерді саралап, есеп жүргізген ғалымдар айша анамыздың үйленген кездегі жасының кем дегенде он төрт болғанын, мұның жиырма екі, жиырма үш, жиырма төрт немесе жи- ырма сегіз болуы да ықтимал екенін айтады. Бұл ешқандай негізге сүйенбейтіндіктен мұндай жорамалдарды жазбадық. 756
Ибн манзур, лисанул араб 15\145, Забиди, Тажул арус, «ж-р-у» бабы. негізінде теңізде кемелердің тез жүрісін көрсететін бұл сөз уақыт өте келе үй істерінде шапшаң қимылдайтын қызметші немесе қыз үшін қолданыла бастаған. Қараңыз: Ибн манзур, лисанул араб, Забиди, Тажул арус «ж-р-у» бабы. 757
Ибн манзур, лисанул араб 10\128 14\139 |