19
Қазақ тарихы
№8 (165), қазан, 2018
басты ықпал етті. Тынымсыз сыртқы жаугершілік
соғыстар, көршілес елдердің агрессиялық саяса
тынан корғану, ішкі тартыста ел бірлігін сақтап,
ыдыратпау тəрізді күрделі мəселелердің қайнаған
ортасында батырлар жүрді, шешуші рөл атқар
ды. Сол себепті батырлардың мүддесімен дала
элиталары «ақсүйек» (хан, сүлтан, қожа) жəне
«қа расүйек» (би, рубасыақсақал) өкілдері үнемі са
насуға мəжүр болатын. Көшпелі қоғам өмірінін не
гіз гі тіршілік көздері əскери кəсіпке де тəуелді.
Оның тетігі күрделі мəселелермен біте қайнасып
жатқандықтан батырлардың қызметіне деген
сұраныс өте жоғары болды. Бұл барып, түрлі
əлеу меттік топтардың ішінен батырлардын, бір
тебірте институтциялануына алып келді. Ба
тырлардың əлеуметтік сипатындағы ерекшелік
осында. Мəселен, би төре, төре би бола алмай
ды. Бірақ, екеуіде жаужүректілігімен қоса ақыл ды
лығымен батыр атана алды жəне айырыкша құр
метке бөлене түсті»,
– деп тұжырым жасайды [3,
12-17-бб.].
Достарыңызбен бөлісу: