460
Narxoz Student Research-2021
Көшербек
Еркемай
«5
В
090500 –
Əлеуметтік
жұмыс
»
мамандығының
3
курс
студенті
Ғылыми
жетекшісі
:
PhD
К
.
А
.
Абенова
ТҰРМЫСТЫҚ ЗОРЛЫҚ ЗОМБЫЛЫҚТЫҢ
АЛДЫН АЛУ ЖОЛДАРЫ
Аңдатпа
Бұл мақала Қазақстандағы тұрмыстық зорлық-зомбылық пен
оның құрбандарының əлеуметтік құқықтық қорғалуы туралы
жазылған. Мен соңғы онжылдық ішіндегі елде кең таралған зор-
лық-зомбылық түрлерін қарастырып, зорлық жасаушының жаза-
лану шараларын талдадым. Мəселенің тарихи аспектілерін кеңі-
нен жария ете отырып, əйелдерге қатысты халықаралық деңгейде
де, сондай-ақ біздің елімізде де зорлық-зомбылыққа қарсы күре-
стің қазіргі жай-күйін қарастырады.
Кілт сөздер:
тұрмыстық зорлық-зомбылық, зорлық-зомбылық,
отбасы, құқық, алдын-алу.
Аннотация
Эта статья о домашнем насилии в Казахстане и о социальной
и правовой защите его жертв. Я рассмотрел наиболее распростра-
ненные формы насилия в стране за последнее десятилетие и про-
анализировал наказания виновных. Широко охватывая истори-
ческие аспекты проблемы, он рассматривает текущее состояние
борьбы с насилием в отношении женщин как на международном
уровне, так и в нашей стране.
Ключевые слова:
домашнее насилие, насилие, семья, закон,
профилактика.
Abstract
This article is about domestic violence in Kazakhstan and the social
and legal protection of its victims. I have looked at the most common
forms of violence in the country over the last decade and analyzed the
punishments for perpetrators. Broadly covering the historical aspects
of the issue, it considers the current state of the fi ght against violence
against women, both at the international level and in our country.
Keywords:
domestic violence,violence, family, law, prevention
461
Секция
«
Социология
и
политология
»
Кіріспе
Соңғы онжылдықта тұрмыстық зорлық-зомбылық көптеген
басқа əлеуметтік жəне психологиялық мəселелерді тудыратын
күрделі жəне кең таралған проблема ретінде танылды. Гендерлік
зорлық - гендерлік агрессияның бір түрі; зиянды немесе басқа
адамға зиян келтіруге бағытталған мінез-құлық.
Алайда, зорлық-зомбылық проблемасы өзінің барлық маңы-
здылығы мен өзектілігіне қарамастан, əлі де біртұтас теориялық
жəне зерттеу парадигмасына ие емес, ал социологиялық тəжірибе
де, отандық жəне шетелдік авторлардың бірқатар эксперименттік
деректері де əр түрлі спецификациялардағы жеке тұлғаның бұ-
зылуының жалпы генезисін анық көрсетеді жəне бастан кешіріл-
ген зорлық-зомбылықтан кейінгі жарақаттан кейінгі стресстік бұ-
зылыстың салдары.
Қазақстанда үкіметтік емес құқық қорғау ұйымдарының мемле-
кеттік органдары «Отбасындағы зорлық-зомбылықтың алдын-алу
туралы» Қазақстан Республикасының 2009 жылғы 4 желтоқсан-
дағы No 214 Заңы қабылданғанға дейін-ақ тұрмыстық зорлық-зом-
былыққа қарсы тұру мəселелеріне назар аударды; оның көптеген
нұсқалары мен іске асыру нысандары талқыланды. [1]. Бірақ от-
басында тұрмыстық зорлық-зомбылықтың алдын-алу жəне оның
құрбандарына көмек көрсету мəселелері бойынша осы заңның
жəне Қазақстан Республикасының бірқатар ілеспе нормативтік
құқықтық актілерінің қабылдануы құқық қолдану практикасы мен
тұрмыстық зорлық-зомбылық профилактикасы субъектілерінің
ведомствоаралық өзара іс-қимылының барлық мəселелерін шеше
алмады.
Негізгі бөлім
Тұрмыстық зорлық-зомбылық бүгін пайда болған жоқ. Егер біз
жүгінетін болсақ
Тарих, жақында тұрмыстық зорлық-зомбылық заңдастырылға-
нын көреміз. Көптеген мемлекеттер адамға отбасының басқа мү-
шелеріне қатысты кең өкілеттіктер берді. Мəселен, мысалы, Лон-
дон полициясы ғасырдың басында келесі ережені ескерді: «Ашу-
ланған əйелдің күйеуі оны қолданатын таяқ бас бармағынан жуан
болмаса, оны үйде ұруға құқылы».