ұйымдастырушылар немесе
индукторлар деп атайды. Оған
неміс ғалымы Шпеманның тәжірибесін келтіруге болады. Онда амфибияға
тәжірибе жүргізген, бластопордың үстіңгі ернінің арқа жағындағы бӛлікті
алып, гаструланың басқа аймағына енгізгенде, сол аймақта нерв түтікшесі
дамып жетілген. Екі түрге жататын тритонды алған.
1. айдарлы – оның жұмыртқасы пигментсіз, ақ.
2. жолақты – оның жұмыртқасы сары түсті.
Мысалы: Кӛз хрусталигі кӛз ұясының дамуын ұйымдастырғыш болып
табылады. Ал, кӛз алмасы хрусталиктің дамуын ұйымдастырғыш.
Клеткалардың ӛзара әсерлесуінің негізінде тотипотенттілік немесе теңдей
152
тұқым қуалаушылық жатыр. Эмбрионалдық клетканың қайсысы болмасын,
қандайда бір дифференциацияланатын клеткаға бастама бола алатын
қабілеттілігі. Тотипотенттілікке мысал – адамдарда монозиготалы (МZ)
егіздердің туылуы.
