325
жасуша ішінде ацидоз дамуы т.с.с. жатады.
Бүліндіргіш ықпалдарға жасушаның бейімделу жолдары.
Бүліндіргіш әсер әлсіз, немесе жасушаның қалпына келу
қабілеті
жақсы
болғанда,
қорғаныстық-икемделістік
тетіктер қосылады. Олар әртүрлі бағыттарда болады:
●
жасушаның энергиямен қамтамасыз етілуіне қажетті:
♣
жасуша
глюкозаны
оттегісіз
ортада
ыдыратып
(анаэробтық гликолиз) шамалы болса да энергия (АТФ)
түзеді;
♣
тотығу-фосфорлану
үрдістеріне
қатысатын
ферменттердің
белсенділігін арттырады;
♣ митохондрийлар ұлғайып, олардың гипертрофиясы
дамиды;
♣ жасуша ішінде АТФ энергиясын тасымалдауға қатысатын
ферменттер
(адениннуклеотидтрансфераза,
креатинфосфокиназа) әсерленеді;
♣ АТФ энергиясын пайдалануға
қажетті ферменттердің
(АТФ-азалардың) белсенділігін күшейтеді;
♣ жасуша өзінің атқаратын қызметін шектеп, энергияға
деген мұқтаждығын азайтады;
♣
жасушада, энергия жұмсауды қажет ететін, түзілістік
үрдістер азаяды.
●
жұқпаларға, химиялық улар мен уыттарға қарсы:
♣ микросомалық ферменттердің белсенділігі артып,
уытты заттарды тотықтыру,
тотықсыздандыру, метил тобынан
айыру т.б. жолдармен уытсыздандырады;
♣ эндоплазмалық торшалардың,
рибосомалардың, Голдж
кешенінің қызметтері артуы ауру туындататын инфекциялық,
химиялық заттарды ыдырататын ферменттердің,
нәруыздардың,
гормондардың, вирустарға қарсы интерферондардың түзілуін
күшейтеді;
♣ жасуша буферлік жүйелерін қосып, қышқылдық-сілтілік
үйлесімді реттейді.
Достарыңызбен бөлісу: