Оқулық Қазақстан республикасы білім және ғылым министрлігі алматы, 2014 Ә. Ізтаев, К. Б. Байболов


Қауыздау бөлімінің қалдықтарын тексеру



Pdf көрінісі
бет58/161
Дата14.06.2022
өлшемі16,75 Mb.
#146530
түріОқулық
1   ...   54   55   56   57   58   59   60   61   ...   161
Байланысты:
(K)Ізтаев Ә. Жарма және жарма концентраттары технологиясы

4.8 Қауыздау бөлімінің қалдықтарын тексеру
Жарма зауытының қауыздау бөлімінде алынатын жанама өнімдер – 
өндірістің қалдықтар негізінен ұнтақ және қауыз. 
Ұнтақ құнды қалдық – малға қажетті, сіңімділігі жоғары жем. Ол 
майдаланған эндоспермнен, ұрықтық және тұқымдық қабықтардан, 
ұрықтық бүршіктен тұрады. Ұнтақтың химиялық құрамы тұрақты емес, 
ол майдаланған ядроға, ал ол қауыздау режиміне және ажарлау үдерісінің 
дамуына тәуелді. Қауыздау операцияларынан және қауызды елеуде 
алынған ұнтақ негізінен қабықтар, ұнтақталған эндосперм өте аз бола
-
ды, сондықтан ажарлау үдерісінен алынған ұнтақпен салыстырғанда, ол 
клетчатка мен күлділігі жоғары заттардан тұрады. Өндірісте бұл ұнтақты 
күңгірт ұнтаққа жатқызады, ал ажарлаудан алынғанын ашық деп атай
-
ды. Егер оларды жем ретінде қолданса түрі және түсі бойынша ажы
-
ратпайды. Ұнтақты тексеруден өткізеді, содан кейін қаптау қорабына 
жібереді. Ұнтақты рассевте, центрофугада немесе буратта тексереді 
(41­сурет). Қайта өңделетін дақылдың түріне байланысты №063, №08, 
№1,4 електерден өткен өнімдерді ұнтаққа топтайды, ал сырғымаларды 
аспирациялық колонкаға беріп, ядродан қабықтарды ұшырып алады. 


113
Ірі өнімдерді майдаланған ядроны тексеру желісіне, ал ұнтақты қаптау 
қорабына.
41-сурет
. Ұнтақты тексеру нобайы
1 – рассев; 2 – аспиратор; 3 – автоматты таразы
Жарма зауыттарында барлық алынатын ұнтақ мөлшері қомақты: 
күрішті қайта өңдеуде 13%, қарақұмықты 3 – 6, тарыны – 9 –10, сұлыны 
және ас бұршағын – 11, арпаны – 19% (майда арпа жармасын өндіруде) 
және 40% ірі шығымы 40% жарма өндіруде. Тарыны, сұлыны және ас 
бұршағын өндіруде алынатын жарымшақтар – сечка жемдік өнімдерге 
жатады, кейбір жағдайда ұнтаққа жібереді.
Қауыз – қауыздау үдерісінде және ұнтақтан тұратын дәннің сыртқы 
қабығы (көпшілік жарма дақылдарының гүлді қабығы, қарақұмықтың 
тұқымдық және ас бұршақтың тұқымдық қабықтары).
Қауыздау өнімдерін желдеткенде желдеткіш машиналарының жұмыс 
режимдері бұзылғанда ұнтақ және бүтін ядро қауызға түсуі мүмкін. 
Қауыз құрамында аталған өнімдер мөлшері 1,5% артық болмауы үшін 
қауызды тексеруден өткізеді. Қауызды желмен жеңіл бөлуге болады; 
желдің жылдамдығы өзгерген жағдайда майдаланған ядро қауыздың 
жапалағымен ауа ағымымен бірге ұшып кетеді. Қауызды көпшілік 
жағдайда отын ретінде қолданады, гидролиз нәтижесінде жемді ашытқы 
алады. Оны химиялық өнімдерді алуда, пластмасса, құрылыс тақтайын, 
нығыздалған плита алуда қолданады. Кондициясы базисты күрішті қайта 
өңдеуде қауыз шығымы 19%, тарыны 15, қарақұмықты 20, сұлыны 26, 
арпаны 10 және ас бұршағын 6%.
Қауыздың көлемдік массасы көп емес, оның түріне қарай 130­дан 
180 кг/м
3
. Бір тонна шашыранды қауыздың алатын орны 6­7 м
3
.


114
Қауызда ядроның бөлшектері тағайындалған нормативті мөлшерден 
(оның массасынан 1,0­1,5%) артық болмау үшін қауызды тексеруден 
өткізеді. Тексеру құрамынан ұнтақты және ядроны бөлумен тоқталады. 
Центрофугада қалақтардың әрекетімен өнімді қабылдау орнынан 
шығарға айдау кезінде ұнтақ електен өтеді. Аспираторда екі­үш рет 
бірізділікпен желдету арқылы қауызды тексереді (42­сурет).


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   54   55   56   57   58   59   60   61   ...   161




©engime.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет