ISSN 1607-2774
Семей қаласының Шәкәрім атындағы мемлекеттік университетінің хабаршысы № 4(92)2020
80
Сүтқышқылды өнімнің дайын болатын уақытының соңы әдетте қышқылдықтың
жоғарылауымен анықталады.
Сүттің тағамдық және биологиялық құндылығы ферментация кезінде одан да арта
түседі. Функционалды өнімдердің тұтыну нарығы қазіргі уақытта ағзаның дисбактериозы мен
интоксикациясының алдын алатын ұйытқылардың антагонистік белсенділігі сүт қышқылды
өнімдерімен ұсынылған. Оларды дайындауда қолданылатын бактериялық ұйытқылар шын
мәнінде адамның ас қорыту жолына бейімделген бірегей пробиотиктер болып табылады.
Сүтқышқылды өнімдерін алудың негізгі үрдісі - лактозадан сүт қышқылының түзілуі.
Сүт қышқылы зиянды микрофлораның дамуын тежеп қана қоймай, сүтте бірқатар химиялық
және физикалық-химиялық өзгерістер тудырады. Сүт қышқылы
казеиннің кальций тұзынан
кальцийді бөліп, сүт қышқылды кальций мен бос казеин түзеді. Бұл кезде сүттегі сутегі
иондарының концентрациясы жоғарылайды, ал изоэлектрлік нүктеге (рН = 4,6) жеткеннен
кейін казеин коагуляцияланады, бұл қоймалжың түзілуіне әкеледі, оның тығыздығы сүттің
қышқылдығына байланысты [1]. Әртүрлі сүтқышқылды өнімдерінің титрлеу қышқылдығы 75-
150
o
T аралығында болады.
Жұмысты орнындау барысында йогурттардың
титрлеу қышқылдығы анықталды,
лактозамен байытылған йогурттың қоспасыз йогуртқа қарағанда ертерек дайын болатынын
көруге болады. Талдау нәтижесі 1 суретте көрсетілген.
Сурет 1 – Қоспасыз және синбиотикалық йогурттардың титрлеу қышқылдығы
Дайын қоспасыз және синбиотикалық йогурттардың титрлеу қышқылдығы 75,2-85,0
0
Т
аралығын көрсeтті.
Тағамдық құндылық – адамның бүкіл физиологиялық қажеттілігін қамтамасыз ететін,
адамға энергия беретін және органолептикалық қасиетттері жоғары тағам өнімдері. Тағам
құндылығы өнімнің биохимиялық құрамы бойынша сипатталады.
Жұмыстa aлғa қойғaн мaқсaттaрдың бірі зeрттeу нысaнынa aлынғaн йогурт үлгілерінің
тағамдық құндылығын зeрттeу болып тaбылaды. Зeрттeу нәтижeсі төмeндeгі 2 сурeттe
көрсeтілгeн.
Сурет 2 – Қоспасыз және синбиотикалық йогурттардың биохимиялық
құрамы
Талдау нәтижелерінен қоспасыз және лактулозамен бaйытылғaн йогурт үлгілерінің
стaндaрт тaлaптaрынa сәйкeс әзірлeнгeнін көрсeтeді. Лактулозаның есебінен көмірсудың
массалық үлесі жоғарылайтынын көруге болады.
Қорытынды. Алынған мәліметтерді ескере отырып, ешкі сүті негізінде дайындалған
лактулозамен байытылған сүтқышқылды өнімнің тағамдық құндылығы жоғары болатыны
анықталды. Дайындалған сүтқышқылды өнімдер сиыр сүтіне
аллергиясы бар адамдардың
қолдануына негізделген.
ISSN 1607-2774
Вестник Государственного университета имени Шакарима города Семей № 4(92) 2020
81
Әдебиеттер
1. Крусь, Г.Н. Храмцов А.Г., Волокитина З.В., Карпычев C.B. Технология молока и молочных продуктов
// Под ред. A.M. Шалыгиной. − М.: КолосС, 2004. − 455 с.
2. Рябцева, С.А. Технология лактулозы [Текст] / С.А. Рябцева // Учебное пособие. − М.: ДеЛи принт.
2003. − 232 с.
3. Артюхова, С.И. Кисломолочный десерт для функционального питания [Текст] / С.И. Артюхова, H.A.
Заика // Молочная промышленность. – 2004. − № 6. − С.56-57.
4. Шамова, А.Г. Пищевая аллергия у детей (новые технологии профилактики и лечения).
Методические рекомендации для врачей. / А.Г. Шамова [и др.] − ГОУ ВПО Казанский государственный
медицинский университет Федерального агентства по здравоохранению и социальному развитию,
Казань, 2005. − 19 с.
5. Храмцов А.Г. Вобликова Т.В.,Котова В.Ю., Ионова Н.О. Молоко коз, как
дополнительный источник
сырья для альтернативных технологий пищевых продуктов // Вестник АПК Ставрополья. 2015. − №3
(19). – С. 82-88.
ИЗУЧЕНИЕ СВОЙСТВ КИСЛОМОЛОЧНЫХ ПРОДУКТОВ НА ОСНОВЕ КОЗЬЕГО МОЛОКА
З.Ж. Сейдахметова, Э.К. Асембаева, А.М. Кетебаева
Достарыңызбен бөлісу: