Когнитивті лингвистика



Pdf көрінісі
бет58/81
Дата21.12.2022
өлшемі0,63 Mb.
#163766
түріОқулық
1   ...   54   55   56   57   58   59   60   61   ...   81
Байланысты:
document (3)

Сабақ жоспары:
1.Метафораның когнитивтік теориясы 
2.Когнитивтік метафоралар
Бақылау сұрақтары:
1.Метафора деген не?
2.Метафораның қандай түрлерін білесіз?
3. Концептуалды метафора дегенге түсінік беріңіз.
Глоссарий:

метафора
- бір объектінің екінші объект арқылы көрінуі, соның негізінде
білімнің тілдік пішіннің көмегімен ұсынылуы; ол жекеленген байланыссыз
объектілерге емес, күрделі ментальды кеңістіктерге (сезімтал немесе
әлеуметтік тәжірибелерге негізделген салаларға) қатысы бар құбылыс
Тапсырмалар:
1. Метафоралардың танымдық болмысына талдау жасаңыз
Алматы вокзалы
Жол – тарау, терісайырық.
Түн.
Шойын рельстер тыншыған.
Тыншыған дүниенің көкірегін қарс
айырып,
Перронда ән айтты бір сыған.
Ән айтты бір сыған – көңілімді
босатты –
Аққудың дауысы сыңсыған.
Көзімнен шым-шымдап ып-ыстық
жас ақты,
Жас деймін, өртеген мұң шығар?!
Өртеген мұң шығар – жанымның у-
балы,
Бөлісіп ішуге кім шыдар?
Кім шыдар – ойладым мен өзің
туралы, 
кімді ойлап тұр екен бұл сыған?
Алматы вокзалы.
Жол – тарау, терісайырық.
Мұңға құл - бір қазақ, бір сыған.
...Дерт алған әсершіл жүректі қарс
айырып,
Беу, ғұмыр, бір күні тыншығар!
 
(Талғат Ешенұлы)
Ызғарлы биыл көктем –
Аумайды күзден рас.
Айтады күйін кеткен
Қайыңдар жүздері пәс.
Уайымның бар ма түбі,
Сарғайды Қыз – арман, көр...
Жұлқиды Алматыны
Ашуы ұзарған жел.
Қайғысын жеңе алған кіл,
Таулар да жасып өңі.
Бұлттарға не болған бұл,
Мінезі асыл еді?
(Индира Өтеміс)
Қос бұрымын арқаға қыр сұлатып,
Шолпы болар гүлдері бүршік атып.
Шабарманы шабыттың желігеді,
Ауылынан жүректің жыр сұратып.
Өн бойында бір сезім тасығандай,
Дүние тұр –
Жылауға жасы қалмай –
Басталғанын жаңа әннің жасыра
алмай.
111


Құстар анау, бейкүнә сағыныштан,
Жарылардай жүрегі алып ұшқан.
Тыңдашы өзің, әдемі әуенінде
Тазалық бар көктемге табынысқан
Кете алмайтын елтімей нұрына
ешкім
Түрі қандай сүйкімді жылы кештің?
Осы бақта қалсам ба таң атқанша
Бойжеткен қайыңдардың сырын
естіп
(Индира Өтеміс)
2. Тақырып бойынша қысқаша конспект жасап, ауызша мазмұндаңыз
3.Когнитивтік метафораларға мысал теріңіз
Әдебиеттер:
1.Арутюнова Н.Д Языковая метафора. Лингвистика и поэтика. М., 1976
2.Оразалиева Э. Қазақ тіл біліміндегі когнитивтік парадигма (Филология
ғылымдарының докторы ғылыми дәрежесін алу үшін дайындалған
диссертация) Алматы, 2007 
3.Жаманбаева Қ.Ә. Тіл қолданысының когнитивтік негіздері: эмоция, символ,
тілдік сана. Алматы, 1998
4.Аитова Н.Н. Қазақ тіліндегі түр-түс атауларының когнитивтік семантикасы.
Ақтөбе, 2006


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   54   55   56   57   58   59   60   61   ...   81




©engime.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет