Сондай-ақ Қазақстан ономастикасыны ң тарихи-әлеумөттік мәселелері қарастырылады. Кітап қалың оқырман қауымға арналған
Мекемтас Мырзахметулы «Қазақ қалай орыстандырылды?»
жүктеу/скачать 5,42 Mb. Pdf көрінісі
|
myrzakhmetov m kazak kalai orystandyryldy
- Бұл бет үшін навигация:
- Су басынан тұнар болар!
| Мекемтас Мырзахметулы «Қазақ қалай орыстандырылды?»
263 сертациясының басты ғылыми қорытындысы ретін- де: «Анализируя работы всех видов школ, автор делает вывод, что в условиях многоноциональных республик (а так ими становятся все республики нашей страны) смешанным школам принадлежит большое будущее» (диссертацияның 11-беті), - деп, аралас мектеп түріне шешуші мән бере қарады. Яғни, аралас мектепті мәселенің шешуші кілті ретінде танытып отыр. Коммунист ғалым әрі Оқу министрінің орынбасары А. В. Щербаковтың диссертациясындағы идеялық ұстанымы Патшалық Ресейдің мектеп саласындағы миссионерлік саяса- тымен салыстыра қарағанда бірін-бірі айны қатесіз қайталап, іштей сабақтасып, тұтасып жатыр. Заманында бұл танымды сезсе де есі бар білікті, ойлы, зерек азам аттарды ң езі аш ы қ түрде терістей алмады . Кетере қалса б урж уази ял ы қ ұл тш ы л д ы қ таңбасы басы латы н б ол ғанды қтан сырттай болса да еріксіз мақұлдауға мәжбүр еді. А ғартуш ы лы қ саладағы министрлер бастаған бұл миссионерлік бүркемеленген саясатты ң «жемісі» бүгінде тәуелсіз Қазақстандағы сегіз мыңға ж уы қ мектептен қомақты ез үлесін алып отыр. Ара- лас м ектептегі оры с сы ны пта ры н д а оқиты н оқуш ы лардың көбі - қазақ балалары мен ұсақ ұлттарды ң перзенттері. Мысал ретінде Ж амбыл облысын алар болсақ, аралас мектептерде орыс тілінде білім алатын 44.747 оқуш ы ны ң 23,5 %-ы қазақ, 22,9% -ы орыс, 53,6% -ы басқа ұлт бала- лары. ¥сақ ұлтты ң балалары қазақ ұлтсыздары сияқты мемлекеттік тілден гөрі орыс тілін жоғары қойып, соған қарай бағыт алып отыр. Бұған мектеп 264 Су басынан тұнар болар! басш ылары айрықш а мән бере қарағаны дүрыс болар. Осындай мектептерде оқитын қазақ қыздары мен ұлдары өздері болып-толып тұрғандай ертедегі орыс петиметрлері мен кокеткаларына ұқсап, қазақша оқитын қазақ балаларын «мамбет», «мам- бетка» деп кемсітіп, рухын жасытып, ұлтсызданған топтың қарасын күн өткен сайын толықтырып көбейту үстінде. Патшалық Ресейде аралас мектептің басында миссионер ғалымдардың идеологтары профессор Ильминский, Остроумов, Алектровтартұрса, Кеңестік дәуірде олардың идеялық мұрагерлері Қазақ КСР Оқу министрі профессор Ә. Сембаев пен оның орын- басары А. В. Щербаковтың тұруы, оның профес- сор Ә. Сембаевтың ғылыми жетекшілігімен дис- сертация қорғауы кеп мәселенің астарлы сырын бүркемелеп, ез халқын өз мүдделерінің құрбандығы- на шалып отыр. ҚазПИ-дің Ғылыми кеңес мүшеле- рінің бірауыздан мақұлдап дауыс беруі де, ұлттық мүддеден гөрі рухани құлдық сананың шылауында кеткен қалпын айна қатесіз айғақтап тұр. Қазақ КСР Оқу министрі, КСРО Педагогика ғылымдары академиясының (ПҒА) корреспондент- мүшесі, педагогика ғылымдарының докторы, про- фессор Ә. Сембаев ез орынбасары А. В. Щер- баковтың кандидаттық диссертациясына «Некото- рые вопросы научно-педагогических основ интер- национального воспитания учащихся (на материа- лах школ Казахстана)» деген тақырып ұсынып, езі іштей қабылдап, мойындаған идеясын жүзеге асыру үшін әріптесіне ғылыми жетекшілік етеді. |