Ванновка аталуының сыры неде?
Ванновка аталуының
сыры неде?
Ол кез - үлы Отан соғы сыны ң ауыр да зардап-
ты жылдары. Халы қты ң тұрмы с-тірш ілігі нашар-
лап, жүдеп тұрған шағы. Елдегі кемпір-шал, бала-
шаға күнделікті ұсақ-түйек қажетін аудан орталығы
Ванновкадағы мал базарына барып, мал сатып өтеп
жатқан қарбалас шақ. Бірақ Ванновкаға баруға көлік
жағы табыла бермейді. Базаршылар бір-бірінен
көлік сұрасып іліктесуі себепті «Көкіректің базары-
на бармақшы ек, көлік жағына қалайсыңдар» деп
сұрасып жататын. Мен «Барар жерлеріңіз Ван-
новка, неге оны Көкірек деп атайсыздар», - деп
Тұрлыбай деген көпті көрген көнекөз қариядан
сұрағанымда: «Ой, шырағым-ай, жасымыздан аты
құлағымызға сіңіп қалған Көкірек тілге орала береді
де», - деген еді.
Елді мекен, жер атауларының, керек десеңіз, тіпті,
Мекемтас Мырзахметұлы «Қазақ қалай орыстандырылды?
361
халықтың өз атының өзгеріп кетуіне саяси-әлеумет-
тік, тарихи оқиғалар шешуші себеп болып отырады.
Буған мысал іздеп алысқа бармай-ақ өзімізге етене
таныс Орта Азия мен қазақ даласындағы жер, су,
қала, өзен, халық атауларының өзгеріске түсу тари-
хынан да көп нәрсені аңғарып, пікір түйе аламыз.
Бүл өлкелер талай рет тарих шарасында сапы-
рылғаны, соның әсерімен жер, су, елді мекен, халық
атаулары да талай өзгеріске ұшырағаны тарихтан
мәлім жайлар.
Қазақ елінің ұлы Октябрь революциясына дейін
бастан кешкен отаршылдық езудегі саяси-әлеумет-
тік жағдайларды ескере келіп, КОКП Орталық
Комитеті Саяси Бюросының мүшесі, Қазақстан Ком-
партиясы Орталық Комитетінің бірінші секретары
Д. А. Қонаев: «Қазақстанды алыңыздар. Патша
өкіметі қазақ халқынан және оның жерінен, тіпті,
оның өз атын да тартып алды» (Д. А. Қонаев. «Таң-
дамалы сөздер мен мақалалар». Алматы, 1978 жыл,
411-бет), - деп атап көрсетті.
¥лы Октябрь революциясы кезінде зорлықпен
қойылған Перовский, Верный, Черняев, Скоблев,
Гавриловка, Абакумовка, Александровский форт,
тағы басқа толып жатқан атауларды бастапқы тари-
хи қалпына келтірілді.
Советтік дәуірдің алғашқы жылдарында отар-
шылдық топонимдар едәуір өзгертілсе де, кейбір
елді мекен атаулары ескерусіз қалып қойды. Отар-
шылдық идеологиядан туындаған топонимдерді
тұтастай алып, тереңдей тексеріп, мәнін ашып
жатуға ол тұстың уақыт сарабы көтере бермеді. Осы
іспеттес елеусіз қалған елді мекен атауларының
362
Достарыңызбен бөлісу: |