352
лерді емдеуге арналған парадокстық
интенция
әдісі мен жыныстық нев-
роздарды емдеуге арналған дереф-
лекция әдісі талдап-белгіленген. Бұл
әдістер Л. алғышарт ретінде негізде-
летін адамның іргелі онтологиялық
сипаттамаларына: өзін оқшаулап қа-
шықтату қабілеті мен өзіндік транс-
ценденция
қабілетіне орайласты-
рылады.
ЛИБИДО
– психоанализдің (фрей-
дизм) негізгі ұғымдарының бірі. Ал-
ғашында З.Фрейд бұл ұғыммен жы-
ныстық (сексуалдық) елігуді психи-
калық энергияның жалпыға бірдей
негізі,
адам мінез-құлқының доми-
нантты мотиві ретінде түсіндірді.
Кейіннен либидоны З.Фрейд – жал-
пы елігуді түсіндіру мағынасында
қолданылатын болды.
ЛУРИЯ АЛЕКСАНДР РОМАНО-
ВИЧ (1902
-
1977)
– медиц.ғ.д.,
психол. ғ.д.,
КСРО Педагогикалық
академияның толық мүшесі, әлемдік
нейропсихологияның негізін салу-
шылардың бірі. Л.С.Выготскийдің
аса көрнекті серігі. Өткен ғасырдың
30-шы жылдары тарихи-мәдени тео-
рияның қоғам тыныс-тіршілігінен
қалайша көрініс беретінін байқау үшін
ғылыми экспедицияны басқарып Өз-
бекстан мен Қырғызстан дихандары
арасына барып, зерттеу жүргізген.
Мұның нәтижелері «Таным
процес-
терінің тарихи дамуы туралы» (М,
1974) атты жеке кітап болып жарық
көрді. Оның Ұлы Отан соғысы ке-
зінде басталған зерттеулері жоғары
психикалық
функциялардың ми ал-
қаптарындағы локализациясы (орна-
ласуы), мидың зақымдануын қалпы-
на келтіру мәселелерімен ойдағыдай
ұштасты, нейро-психологиялық кон-
цепцияны жасауға алып келді. Ол
әлемдік психология ғылымында ней-
ро-психологиялық диагностикасы мен
әдістемесін, дефектологиялық пси-
хологияның іргетасын қалады. Өмі-
рінің соңғы жылдарында еске тұ-
тудың
нейропсихологиясы мен ней-
ролингвистиканың мәселелерін зерт-
теумен шұғылданды. Оның көп-
теген шәкірттері (Хомская, Цветкова
т.б.) нейропсихология мен нейрофи-
зиологиядағы әлемге әйгілі Лурия
мектебін дамытып келеді. Оның ең-
бектері көптеген шетел тілдеріне ау-
дарылған. Негізгі еңбектері: «Речь и
интеллект в развитии ребенка» (1927),
«Травматическая афазия» (1945), «Вос-
становление
функции мозга после
военной травмы» (М, 1948), «Выс-
шее корковые функции человека»
(МС, 1962), «Мозг человека и пси-
хические процессы» (М, 1963), «Ос-
новы нейропсихологии» (М, 1973) и др.
Достарыңызбен бөлісу: