97
Тазартылған пиролиз газынан сутегі мен метанды бөліп алу үшін төмен
температуралы ректификация қысымда қолданылады. Метан – этилен
компоненттер жұбының салыстырмалы ұшқырлық коэффициенті жоғары,
сондықтан метанды колоннаның ≈ 30 тарелкасы болады. Этан-этиленді
фракцияны бөліп алу (деэтанизация) ≈ 40 тарелкадан тұратын колонналарда
оңай жүргізіледі. Этан-этиленді фракциядан этиленді бөліп алу күрделі
процесс. Ректификация 110-120 тарелкадан тұратын колонналарда
жүргізіледі. Пропиленді 200 тарелкадан тұратын колоннада ректификация
әдісімен бөліп алады.
Компоненттердің қайнау температураларының жақындығына және
азеотропты қоспаның түзілуіне байланысты С
4
фракцияны жеке
көмірсутектерге бөлу ректификация әдісімен мүмкін емес. Бутанды
дегидрлеу өнімдерінен бутиленді бөліп алу үшін экстрактивті ректификация
қолданылады. Бұл әдісте талғамды еріткіштер – диметилформамид,
ацетонитрил, диметилацетамид,
N-
метилпирролидон қолданылады.
С
4
фракциядан изобутиленді бөліп алу оның қалыпты бутиленмен
салыстырғанда жоғары реакциялық қабілетіне негізделген. Мысалы,
изобутиленнің 60%-тік күкірт қышқылында абсорбциялану жылдамдығы 2-
бутеннен 150-200 рет жоғары, ал 1-бутеннен шамамен 300 рет жоғары.
Процесті 40-45%-тік
H
2
SO
4
қолданып жүргізгенде абсорбцияның
талғамдылығы жоғары болады. Бұл кезде изобутилен гидратацияланып
үшіншілік
-бутил спирті түзіледі:
Өндірісте изобутиленді бөліп алу әдісі металл хлоридтерінің (
SnCl
2
)
қатысында тұз қышқылымен әрекеттесуіне негізделген:
Түзілген
үшіншілік
-бутил спирті мен
үшіншілік
-бутил хлориді қоспасын
бөліп алып, 85-120
о
С дейін қыздырғанда таза изобутиленді бөлінеді.
Изобутиленді бөліп алудың экономикалық тиімді әдісі – бутилендерді
цеолитте адсорбциялау. Осы әдіспен 99,9
%
таза изобутилен алынады.
Достарыңызбен бөлісу: