Оқулық. Алматы, 518 бет


Паталогоанатомиялық өзгерістер



Pdf көрінісі
бет139/431
Дата12.03.2023
өлшемі26,67 Mb.
#172013
1   ...   135   136   137   138   139   140   141   142   ...   431
Байланысты:
Індеттану кітап

Паталогоанатомиялық өзгерістер. 
Листериозға тэн ерекше патанато- 
миялық өзгерістер кездеспейді. Әйтсе де, листериоздан өлген малдың өлек- 
сесінде мынандай өзгерістер жиі үшырайды: жүйке жүйесі зақымданғанда ми 
мен мидың қабаттарының тамырлары қанға толып, мидың үлпасы қанталай- 
ды, кейбір ішкі ағзаларда да қанталаған телімдер кездеседі. Өлітиген түрінде 
көк бауыр мен ішкі сөл түйіндері үлғайып, ішкі үлпершек ағзалар қанталай- 
ды. Өкпенің қан тамырлары қанға толы болады немесе өкпе үлпасы қабына- 
ды. Бауыр мен көкбауырда, сирегірек бүйрек пен жүрек етінде, өліеттенген 
нүктелер кездеседі. Жыныс мүшелері зақымданса аналық малдарда эндоме- 
трит немесе метрит байқалады.
Балау. 
Листериозды анықтау үшін індеттанулық деректер, аурудың кли- 
никалық белгілері, өлекседегі патанатомиялық өзгерістер жэне зертханалық 
зерттеулердің қорытындылары пайдаланылады.
Бұл ауруға тэн індеттанулық деректер: барлық үй жануарлары, көптеген 
жабайы жануарлар ауырады, көбінде спорадия түрінде, кейде індет ретінде 
өтеді, белгілі бір аймақта орын тебуі жэне кемірушілерге байланысы бай- 
қалады, қойда қыс пен көктемге келетін маусымдылығы, жас төл мен буаз 
жануарлардың бейімділігінің жоғары болуы.
Клиникалық белгілерден ескерілетіндері: жүйкені зақымдайтын жэне 
өлітиген түрлері, іш тастау, метрит жэне мастит.
Түбегейлі диагноз бактериологиялық зерттеудің нэтижесінде қойылады. 
Зертханаға жаңа ғана өлген малдың өлексесін, не болмаса басын (миын), үл- 
першек ағзапарын, іш тастағанда тастанды төлді, шарана қабын, жыныс 
мүшелерінен аққан сораны жібереді. Материялды глицериннің 30% судағы 
ерітіндісімен консервілейді не болмаса суыққа қатырып тастайды. Патма-. 
териялмен қатар бактериологиялық зерттеу үшін күдікті сүрлемді де жібереді.
Бактериологиялық зерттеу материалға сүйкелген шыныдағы жағындыны 
микроскоптау, қоздырушының өсінін алып, үқсас микробтардан ажырату 
арқылы іске асырылады. Биосынама үшін ақ тышқан, теңіз тышқаны, үй 
қояны қолданылады. Кортизон жіберу (жүқтырардан 4 сағ. бүрын бұлш ық
2 0 3


етіне 5 мг) ақ тышқанның листериоз қоздырушысына сезімталдығын арттыра- 
ды. Үй қбянына көк тамыр арқылы жұқтырғанда қаньінда моноциттердің 
саны көбейеді. Листериоздан өлген зертханалық жануарлардыіз; бауырында, 
көкбауырында, бүйректері мен жүрек етінде көптеген өліеттенген телімдер 
болады. Листериялардың өсінін теңіз тышқаны мен үй қоянының көзіне та- 
мызса кератоконъюнктивит пайда болады (конъюнктива сынамасы). Диаг- 
нозды тездету.үшін люминисценциялық антиденелер.эдісін пайдаланады.
Листергіозға тірі малды серологиялық эдіспен (АЕ, КБР) тексереді: Со- 
нымен бірге, серологиялық тексеру жасырын микроб алып жүрушілерді де 
анықтайды. Кешенді әдіспен листеряозға диагноз қойылған шаруашылықта 
малды жаппай. серологиялық т е к с е р у .ін д е т к жағдайды толық айқындауға 
мүмкіндік береді.,
Лжыратып бсшау.
Листериозды бірқатар аурудан ажырату қажет. Зілді 
катарлы қызба кезінде жоғары температура, кератит, ринит, стоматит байқа- 
лады. Бруцеллез, трихомоноз, кампилобактериоз кезінде негізінен іш тастау, 
шу түспеу, орхит, эпидидимит байқалады, ал листериоздың белгілері одан 
гөрі молырақ, олардың ішінде ең бір қөзге түсетіні - орталық жүйке жүйесінің 
зақымдануы. Ауески ауруы аса жүғымтал келеді де, тез тарайды, ересек шош- 
қаның ыстығы көтеріліп, тыныс мүшелері зақымданады. Колибактериозбен 
(домбығу ауруы) тек қана енесінен бөлінген торайлар ауырады да, бас жағы 
домбығады. Ценуроз кезінде мида ценурус болады да, ауру үзаққа созылады. 
Құтырықтың өзіне тән клиникалық белгілері болады, қүтырған жаңуар өщ- 
пенділік көрсетеді, миында Бабеш-Негри денешіктері табылады. Листериозға 
диагноз қойғанда-аралас инфекцияның да болатындығын ескеру қажет.


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   135   136   137   138   139   140   141   142   ...   431




©engime.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет