Оқыту техникалық құралдарының теориялык негiздерi

17 
1.4 Қазіргі заманда оқытудың техникалық құралдарын оқу процесінде 
пайдаланудың тиімді жолдары. 
Оқытудың техникалық құралдарын мұғалімніңжұмыс сатысының әр 
бөлігіндегі қызметінің сипатын өзгертеді. Мұғалім құрылғы комплекстерiнiң 
авторы құраушысы ролін атқарады. Әртүрлi сезiм мүшелерiне бiр уакытта 
әсер теу оны ерекше күшпен және эмоциямен бағыттауға әсер етеді. Ол 
кажетті эмоционалды, негiз тудыру арқылы сезiм, танылымынан онай 
абстрактты, логикалык мумкіндік жасайды. 
Я.А.Коменский «Алтын ережесін еске е түсігенные «Егер қандайда бір 
затты сезiмдермен қабылдау мүмкін болса, онда олар бiрнеше 
сезімдеріменжатталады. 
Комлекты тақырып мазмұнына, оқу құралдары спецификасынын және 
сыныптық ұжым брекшеліктерi сай андалса ғана нәтижелі болады. 
Сонымен мұғалім комплексті оку құралдарын дайындай отырып, оның 
мазмұнымен техникалык колдану бетiн ескере отырып сыныптын 
ерекшеліктерін, катысушылардың жұмыс тәжiрибесiн бiлу керек. Мысалы, 
экрандағы материалды, онымен тәжірибе жасауды, текспен жұмыс істеуі т.б. 
жатқызуға болады. 
Ең кең таралған техникалык куралдарынын оку киносы болып 
табылады. Ол сабақтарда кубылыстар мен процестерді көрсетуге 
колданылады. Оку телеарнасы, жұғалімнің дәстүрлі құралдармен жұмысын 
көрсете алмайтын кұбылыстарын телеарна кұралдары арқылы көрсететін 
бағдарлама. Бұл әрi теледидарлык лекция, әрi жалпы мазмұнды оку 
бағдарламасы, әрі мұражайға және тарихи жерлерге теледидарлык экскурсия 
болып табылады.
Шығармашылық және ғылыми-танымдық фильмдердi керсету - жеке 
бакылау мен корытындылауға мүмкіндік береді. Бұл арнайы оку- танымдык 
жоспарлармен жүретін бағдарламалар.
Қазiргi кезде теледидар маңызды ақпарат таратушы болып табылады.
Лингафонды кабинеттер барлык окушылардың жұмыс істеуіне 
мүмкiндiк береді. Лингафондық кабинеттер әртүрлi типтi болып келедi: 
-
дыбысты жазу мен тарату аппараттарымен жабдықталған және телефон 
жүйесімен байланыскан кабинеттер; 
-
дыбыс пен жарык техникасын жетік колдануға болатын кабинттер.
Мейлінше түрлі максатта жабдықталған дыбыс пен жарык комплексті 
және мұгалім мен окушы, екi окушы немесе бүкiл топ карым-қатынаста бола 
алатын телефонды байланыспен жабдықталған кабинеттер жатады.
Аппаратураларды басқару үшін мұғалімнің столында баскару пульті 
болу керек 

18 
Басқару пульті таспаларды косуга кабинетте кино, диафильмдерді 
көруге мүмкіндік бередi. Кажет болса окушылардың сөздерін магнитафонга 
жазып алуға болады.
Мұғалім, мейлі ол физик, мейлі ол өзі шешеді. Оны сабақ барысында 
мәлiметтi жеткізу үшін қолданылатын техникалық құралдар қандай, қалай 
екені қызықтырмайды. Оны тек осы құралдарды қолдану нәтижесi 
кызыктырады. Мұғалімнің техниканы үйренуге немқұрайдылыгы, оган оку 
максаттарына жетуге кедергі болуы сезсiз. 
Күрделі және оны үстiне кымбат техниканы қолдану үшін электр қуаты. 
Сондықтан техниканы колдана алмайтын мұғалім аппаратураларды бұзып 
немесе токка түсiп калуы мүмкін.
Қазіргі уақытта оқытудын құрылысына ондаған құралдар енедi, оның 
барлыгын студенттер колдану үшін оларды арнайы дайындықтан өткізу 
қажет. Ол үшiн онын жұмыс пункттерi мен формасын жетік меңгергені жөн. 
Оку құралдары оку мәлiметтерiн тасымалдаушы бола отырып, сонымен 
катар акпараттык ортаны тудырудың жүйесі болып табылады. Мұғалімнің 
білімді тікелей жеткiзу қызметі азаяды, яғни біршама оку әдiстерiнiң мәнi 
темендегідей, керiсiнше оку құралдарынын релi арта түседі. 
Мысалы, дербес компьютелердiн шығуына байланысты оқу құралдары 
да сапалы түрде езгереді.Үлгілеуші және мультимедиа бағдарламасы бар 
құрылғылардың, тренажерды және электронды есептеуіш машиналардың 
қызметінің тек орнын ғана басып қоймай, басқа да кызмет көрсете алатын 
дербес компьютер. Оқытудың техникалық құралдарын кеңейтеді, есептеуіш 
бейне және фотокамералар, итерфейсті құралдар,физика-химиялык өлшемдер 
жеткізетін құралдар, бейнеаппаратуралар, модемдер, байланыс құралдары, 
принтерлер т.б пайда болады.
Жәнe тaғы бiр мысал болып келетін қашықтан оқытудын техникалық 
құралдары мен формаларына тоқталайық: 
- баспалық шығарылымдар; 
- электрондык басылымдар; 
- кәдiмгi және мультимедиалық варианттардағы компьютерлік оқытушы 
жүйелер; 
- оқу-ақпарттық аудиоматериалдар: 
- оку-ақпараттық бейнематериалдар; 
- тренажерлар; 
- электронды ктапханалар; 
Сонгы 
кездердегi 
Internet 
технологиясы 
баска 
формалары 
ұйымдастырылып шығаруда. Бұл құбылыс үш жағдайға байланысты:

19 
1. Кез келген оку моделін неғұрлым арзан және ыңғайлы құралдармен 
бейнелеуге мүмкіндік беретін Internet технологияларының техникалық 
тұрғыда дамуы. 
2. Internet жуйесiне косылудын карапайымдылығы. 
3. Жүйеге қосылу құнының төмендігі. 
Кейбiр жүйелер оку акпараттарын алу тәсiлдерi бойынша ажыратылады: 
1. Синхронды оку жуйелерi. 
2. Асинхронды оку жуйелерi. 
Синхронды оку жуйелерi оку процесіне окушы мен оқытушының бiр 
мезгiлде катысуын каастырады. Бұл жүйелерге:
-
интерактивті теледидар 
-
бейнеконференциялар 
-
компьютерлік телеконференциялар; 
-
IRC; 
-
MUD; 
-
MOO жатқызылады 
Асинхронды оку жүйелерi окушымен оқытушының оку процесiне бiр 
мезгілде катысуын талап етпейді.
Телеконференциялар - бұл екі немесе одан да көп катысушылардың 
өзара карым-катынасын ұйымдастыру үшін байланыстыӊ электронды 
каналдарын пайдалану процесі. Телеконференция процесiнде дыбыс, бейне 
немесе компьютерлік акпараттар жеткiзiледi. Телеконференцияга жiберiлетiн 
хабарлар барлық қатысушыларына бірдей жеткізіледі, сол арқылы бұл 
процесті дөңгелек стол айналасындағы сұхбат алмасуға ұқсатып рады. Әрбір 
конференцияға тематиканын, этикеттiн бұзылмауын қадағалап отыратын 
координатор басшылық етеді. 
Телеконференция 
- 
аудиоконференция, бейнеконференция және 
компьютерлік конференция сиякты турлі технологияларга катысты 
айтылатын жалпы термин. Аудиоконференциялар катысушылар дауыстык 
коммуникацията түстегін тетеконференцияларды сандык, сонымен қатар 
аналогтік байланыс ұйымдастыруға болады. Аудиоконференциялар бiржакты 
бейнекатынастарда, спутниктік телевидениеде, сондай-ак селекторлык 
кенестер ұйымдастыруда кеңінен қолданылады.
Бейнеконференциялар бұл қажеттi акпараттык бағдарламалық 
кешендермен камтамасыз етілген екі немесе одан да кеп нуктелер арасында 
бейнекөріністермен немесе дыбыстык акпараттармен алмасу әдісі. Оған 
катысушылар бiрi-бiрiн шынайы уакыт ралығында кере және ести алады, 
сондай-ақ, акпараттар алмасып, оларды бiрiге отырып ендей алады.

20 
Іс жүзiнде кез келген ақпарат түрiн тез және онай мүмкіндіктерін 
ескерсек, бейнеконференцияларды ай түрде жеткізе алу түрде жеткізе алу 
Қашықтан білім беру жүйесін Ұйчымдастырудағы ең тиiмдi технология 
ретiнде қарастыруға болады. 
Компьютерлік телеконференцияларға жүйесіе пайдаланушылар рrо 
жүздеген және мындаган Internet катыса алады. Конференцияга катысу 
технологиясы ете қарапайым -адресін теріп алсаныз болады. Конференцияга 
катысушының компьютерi экранында оған қатысушы өзге мүшелердің 
пікірлері мен айтқан сездерікөрініп тұрады. Хабарламалар мен пікірлер 
экранда - тез пайда болагнымен телеконференцияларды синхронды құралдар 
қатарына толыктай косуға болмайды. Бұл технология өте үлкен 
хабарландырулар тактасын еске түсіреді. Сол хабарландырулар тақсасындай 
мұнда да ақпарат көздерi бiраз уакыттар бойына сакталынып тұрады. Керек 
жағдайда оған қайтып оралады, хабарламаларды карап отыруга болады. 

жүктеу/скачать 1,87 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: