Оқыту техникалық құралдарының теориялык негiздерi

14 
1.3 Сабақта оқу процесі негізінде оқытудың техникалық құралдарын 
колдану ерекшеліктері. 

Әдебиетті талдау барысында оқытудың техникалық құралдары туралы 

біржақты пікір жоқ. Институтта және педагогикалык практикада 
студенттердiн техникалық дайындығы студенттердiн оқытудын техникалык 
құралдарымен белсенді түрде әдістемелік жұмыс iстеуiне көмектеседі. 
Сауалнама негiзiнде негізгі қорытындылары болып:
-
окытушылар, стцденттер, эдiскерлер окытудын техникалық құралдары 
бойынша студенттер дайындығының қажеттілігі мен маңыздылығын 
мойындауы; 
 
-
Оқытудың 
техникалық 
құралдарын 
байынша 
дайындықта 
дидактикалық, техникалық және психофизиологиялык аспектілер 
шығаруы;
 
-
дидактикалык аспектiнi күшейтi; 
 
-
студенттердің 
оқытудын 
техникалық 
құралдары 
бойынша 
дайындығының негiзгi компоненті болып, экрандык және дыбыстык 
фонды бiлу болып табылуы;
 
-
жас мұғалім кабинеттi окытудың техникалық құралдары бойынша 
жабдықтауды білуі; 
 
-
студенттердің оку тәжiрибе жұмыстарында оқытудын техникалық 
құралдарын пайдаланудың жүйелi әдiстерiн үйренуі;
 
-
оқытудың техникалық құралдары бойынша бітіруші студенттің білімі, 
қабілеті мен тәжірибесінің үлгісін жасап шығару болып саналады.
 
Окытудың 
техникалык құралдарынын белсенді және мағына 
камтамасыз етуге фильмдердi, диафильмдердi тыңдау. магнитафондфҚ 
жазбаларды аннотацияларды рецензиялармен,методикалық өндеу, сабақтарда 
экрандык және дыбыстык құралдарды пайдалану құру, Sarand роль атқарады. 
Студенттердің әдістемелік және техникалық энебиеттерді, каталогтарды, 
анықтама оқулықтарды оқытудың техникалық құралдары бойынша 
пайдалануы олардың жұмысын пәрмендi етуге өз улесiн косады. 
 
Жоғары оку орындарын бiтiрушi студенттер оқытудың техникалық 
құралдарын өздері пайдаланғанда оның мүмкіндіктері мен шектеулерін толық 
және анық білуі керек. 
Окытудың техникалыққұралдары мыналардыкарастыруы кажет: олар 
кинофильмдердi, телехабарларды зерттеудің дидактикалык проблемасы, 
телебағдарламалар керсету нормасы, оку құралдарының көрнекі құралдар 
арасындағы рөлі мен орны, оқыту деңгейi мен сатысына карай электрондык 
оку кұралдарымен жұмыс iстеу әдiсiнiң жүйесі. 

15 
Биология пәнін оқыту әртүрлi оқу құралдарынын колданылуын қажет 
етедi. Өйткені, пайдаланатын негізгі құралдар натуралды нысан болып 
табылады, онда оку құралдарын оку кешенi колданудың технологиясы деп 
кең түрде көрнекі құралдарды пайдалануды мы Сондыктан экранды-
дыбыстық құралдар окыту әдiсiнды маңызды орын алады. 
Оған оку бейнефильмдер, диапозитивтер, слайдтар, транспаранттар, 
аудиотаспалар, телехабарлар, одан баска жана практикумдер жатады.
Дидактикалық тұрғыдан биологияға арналған аудовизуалды құралдар 
жалпы биологиялык және арнайы биологиялык түсiнiктемелерге арналған. 
Жаңа заманғы зерттеу әдістері, биология ғылымынын жетістіктерi, накты 
фактологиянын материалдар экранла-дауысты курылғылар көмегімен табиғи 
ортадагы окытылатын табиғи нысанды керсетуге болады.
Әртүрлі арнацы түсiрiлетiн көрiнiстер биологиялык процестерді баяулата 
және тездете алады, микроскопиялык объектiлердi және олардың 
қимылдарды көрсетуге мумкiндiктерi бар. 
Мектептерге 
жаппай 
компьютерлендiру 
басталды: 
бейнемагнитафондар,локальды компьютерлі жүйелер, кен таралып отыр. 
Дистанцоиндық оқыту жекелендірілген бағдарламамен үйде рқуға мүмкіндік 
береді және монымен қатар окушы мен мұғалімнің сұхбатын да қамтамасыз 
ете алады. Қазір үлкен көлемді кинопроекторлар артта қалды. 
Қазіргі уақыла көрсетілген бейнефильмдердi басқаратын, компакт-
дискiлердiжәне ap жеке оқушының жұмысын қадағалай алатын мұғалімнің 
автоматтандырылган жумыс орны колданып жүр сонымен оқу құралдарының 
мүмкін мұғалімнің кез келген сұранысы мен шығармашылық ойларын жүзеге 
асуына мүмкіндік бере алады.
Оқыту құралдарынын оку процесiнде нәтижелi, тиiмдi болуы онын 
педагогика эрганомикалык талаптарына сай кейбір қасиетіне байланысты. Әр 
оку куралы меңгерілетін ғылымның жағдайына сәйкес болуы және де оку 
құралындағы көрсетілген мәліметтің мазмұнына, көлемiне және онын терен 
кажет. Сонымен бірге олар окушылардың жас ерекшелiгiн және дайындык 
деңгейiн ескеру керек, көрнекiлiгiмен окушылардың танымдық белсенділігін 
арттыруға әсер етуi тиiс.
Соңғы уақытта компакт – дискілер кен өріс алды. Олар әртүрлі экранды, 
дауысты бейнелерді бейнелей алады. Бұл компьютермен жұмыс істеуге 
мүмкіндік береді. Компакт искілер әртүрлі болып келеді: адамнын 
физиологиясы мен анатомиясы, түрлі жануарлар, олардын ерекшелiгi мен 
қимылдары енеді. Мұндай мәліметтерді шығару үшін компьютерге арнайы 
багдармалар кажет. Демек, мультимедия негiзiнде құрылған оқу құралдарын 

16 
алдыңғы қатарлы деп есептеуге болады және олар жекелендiрiлген 
жұмыстарды кеңінен қолданылуы мүмкін.
Қазіргі уақыттағы мұғалімге орта бiлiмдi мектептерге арналған экран-
дауысты құралдарды иеленуіне мүмкіндігі бар. Олар бейнестудиялар және 
кәсіпорындарды арнайы аудармаа арналған компакт-дискiлердi және 
компьютерде бағдарламаны құрудыжузеге асыра алады. Оның үстіне 
осындай мектептерге арналған техниканы өндірумен, сатумен айналысатын 
өнеркәсіптер кешенді бейнефильмдер мен компьютерлік бағдарламаларды 
койып берiп жур.
Диапозитивтi - слайдтар -дәстүрлі оку құралдары, себебі олар арқылы 
мұғалім кез келген уақытты танымдык катарды көрнекі турде колдана алады 
және кадрлар бір-бірімен қатан турде байланыспаған. 
Әртүрлi окыту деңгейі жаңа оқу құралдарын қажет етедi. Компакт 
дискілер, компьютерлік программалар, окытылып жаткан материалдарды 
терең меңгеруге мүмкіндік береді. Бұл оқу құралдары интерактивтіліктін 
мәселелерін шешуге, мұғалім- окушы және оқушы-мұғалім байланысын 
пәрменді етуге көмектеседі, осылайша білім деңгейін тексеруге мүмкіндік 
ды. Сонымен бірге әрбір окушының меншікті жеке траекториясы. Оның 
кызгушылыгына, танымдык Сондыктан да оку куралдарын тандауда бул 
тәжірибесіне, қабілетіне Surask Studebil фактор есепке алынуы керек. 
Бірақ такырый мағынасына, құрылымына көрермен орындарының 
орналасуына және көрсетілген материалдардын тандалуына байланысты 
тандау үшін әдейі зерттеу жүргізу керек. Демек, фронтальды практикалық 
немесе жекелей пайдалануда мукият енделген әрбiр дискiнi пайдалану әдiсi 
жасалануы керек. 
Жалпы алғанда, компакт дискілердегі материалдар біздің мектептер 
үшін сәйкес келмейді, өйткені оны ағылшын тілінен мамандар аудармаган, 
сондыктан оку процесiнде оның тиімділіг болады. Берілген материалдарда 
әдістемелік грамматикалық кателіктер де жiберiлген. Экрандык окулыктар 
үшiн мемлекеттік сараптама мен серен рикация жасау кажет, одан әрi карай 
сол тексерiлген окулыктар мектептерге ұсынылуы абзал. Олардың барлығы 
ғылыми зерттеуге негізделген педагогикалык-эргономикалық талаптарға 
сәйкес болуы кажет.

жүктеу/скачать 1,87 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: