Асанбаи асқаров үлы түраннын үлдары «НҮрлы әлем»



Pdf көрінісі
бет136/299
Дата19.08.2023
өлшемі27,11 Mb.
#179883
1   ...   132   133   134   135   136   137   138   139   ...   299
Байланысты:
ҰЛЫ ТҰРАННЫҢ ҰЛДАРЫ

1680-1718 
ж.ж.
Тәуке хан өзінен бұрынғы билеушілерге қарағанда өресі биік екенін та-
нытты. Ол өзінің билігін даланың ақсүйек өкілдері - билердің көмегімен
нығайтты. Олар хандықтағы айтулы, азулы әлеуметтік топ еді. Билер инсти-


102
А са н б а й А С К Д Р О В
тутына дәстүрлі түрде үлкен мән берілді. Өзінің айналасына билерді жина-
ған Тәуке хан “билер кеңесіне” арқа сүйеп, хандық билікке ашықтан ашык
қарсы шыққан Шыңғысхан нәсілдерімен күрес жүргізді. Тәуке ханның би­
лер кеңесі өзінің уақтылы өтетін жиындарымен маңызды оқиғаға айналды.
Оның үстіне сот ісінде билердің құқына кең ырық берілді. Көп уақыт өтпей
билер кеңесі Қазақ хандығының ішкі ж әне сыртқы ең маңызды мәселелерін
де шешуге міндетті тұрақты мекеме ролін атқарды.
Тәуке болып ханымыз,
Рахат тауып жанымыз.
Он сан алаш бірігіп,
Ойран болды жауымыз, - деген халық өлеңінен тарихымыздың тағы
бір тұлғасы Тәукені танимыз.
Тәуке ханның тұсында қазақ халқының еңсесі өсіп, қоғамның ішкі ж әне
сыртқы саясаты да халықаралық деңгейге көтеріледі.
Бізге мәлім кейбір деректерде Тәукенің туған жылы белгісіз, оның таққа
отырған жылдары туралы да тарихшылардың арасында қарама-қайшы
пікірлер бар.
Тек бір анығы — Т әук ен і қазақ елі түркілердің қасиетті қаласы
Түркістанда ақ киізге көтеріп, бүкіл үш жүздің ханы етіп сайлады.
Тәукенің таққа отырған кезінде қазақ даласында әлі де бет-бетімен руға
бөлініп, бір-бірімен жағаласып, дау-жанжал көбейіп, әділетсіздік етек алған
еді. Сондықтан ол ең әуелгі қазақ қоғамындағы ішкі саясатқа ерекше назар
аударды. Сөйтіп, өзінің хан ордасында ел ішіндегі атақты, беделді адамдарды


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   132   133   134   135   136   137   138   139   ...   299




©engime.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет