Асанбаи асқаров үлы түраннын үлдары «НҮрлы әлем»


мен ынтымақты нығайтуға да күш салады. Ол әділетті қоғам қайраткері



Pdf көрінісі
бет138/299
Дата19.08.2023
өлшемі27,11 Mb.
#179883
1   ...   134   135   136   137   138   139   140   141   ...   299
Байланысты:
ҰЛЫ ТҰРАННЫҢ ҰЛДАРЫ

мен ынтымақты нығайтуға да күш салады. Ол әділетті қоғам қайраткері,
айлакер қолбасшы ғана емес, саналы дипломат — мәмілегер. Ол ең алдымен
жоңғар шапқыншылығына тойтарыс беру мақсатын алға қойды. Сөйтіп,
көрш і жатқан мемлекеттермен қарым-қатынасты нығайтты. Соның бірі
Бұқарамен биік дәрежедегі достық дер едік. Әсіресе, жоңғар ханы Сабан
Рабтанның тұсында жаугершілікті басу үшін Ресеймен арадағы қатынасты
жақсарту керек болды. 1686-1693 жылдары Ресейге өз елшілерін жіберді.
1714 жылы жоңғарлардан жеңіліс тапқан ауыр соққыдан соң Тәуке хан Ре­
сейм ен одақтасуды ө зін ің сыртқы саясатының ең кезек күттірмейтін
маңызды мәселесі деп ұқты.
Т әуке хан тұсында “қанға - қан, жанға - жан” деген қатал заң күшін
жойды. Оның орнына “құн” төлеу жазасын қолданды. Бірақ әйел мен
еркекті өлтіргендегі құн төлеу бірдей болмады. Сондай-ақ қарапайым адам-
нан гөрі сұлтан сияқты ақсүйектер құны да артық екенін аңғарамыз.
Тәуке өзі өмір сүрген қоғамдағы алуан қызметімен тарихтан ойып орын
алатын ақылы асқан хан ретінде халқына қадірлі. Сондықтан оны халқы “әз
Т әук е” деп құрметтеген.
“Қазақтың ұраны - бірлікте” деп, көз жұмар алдында артына сөз тастап
кеткен екен. Сол бірлікті ол құрғақ сөз ретінде нмес, өз заңымен де бекітіп
кетті. Әз Тәукенің заңы ханға да, қараға да, сұлтанға да, батырға да бірдей
еді. Ол осы қасиетімен халық жадында “Әз Тәуке” болып мәңгі қалды.
ТӨЛЕБИ ӘЛІБЕКҮЛЫ
Әлібекұлы Төле би қазақ топырағындағы ғажап тұлға! Туған жерінің төсі
Кербұлақтағы Жайсан жайлауы. Бұл құт мекен бүгінде - Жамбыл облысы-
ның Ш у ауданына қарайды. 1663 жылы туып, 1756 жылы 93 жасы нда
қасиетті Қазығұрттың етегіңде дүние салған. Өз өсиеті бойынша ден есі




Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   134   135   136   137   138   139   140   141   ...   299




©engime.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет