Асанбаи асқаров үлы түраннын үлдары «НҮрлы әлем»


сүріп, туындылар жазды. Х-ғасырдан бастау алатын Қарахан мемлекеті 300



Pdf көрінісі
бет75/299
Дата19.08.2023
өлшемі27,11 Mb.
#179883
1   ...   71   72   73   74   75   76   77   78   ...   299
Байланысты:
ҰЛЫ ТҰРАННЫҢ ҰЛДАРЫ

сүріп, туындылар жазды. Х-ғасырдан бастау алатын Қарахан мемлекеті 300
жыл түрды /О сы кезеңде бұл мемлекет экономикалық, әлеуметтік ж әне
мәдени жағынан дамудың шыңына жетті. Осы жағдайда Махмұд Қашқари
халықтық фольклордың түйінін философиялық тұрғыдан ашып, әлемге де­
ген өз көзқарасын білдіреді. Ә лемнің м әңгілік екенін, ал бұл әлем де
адамнан бастап бәрінің де уақытша, өткінші екенін айтады.
Махмұд Қашғари еңбегін зерттеуш ілер, оның түркілердің этикасын,
м әдениетін, философиясы н, тұрмысын үлкен білімдарлықпен жазғанын
айтып, (тек өз заманын емес, онан да ерте уақыттың) еңбектің өте құнды
екеніне бізді сендіреді.
“Түркі тілдерінің с ө зд іг ін ” орта ғасырдағы түркілердің халықтык
өм ірін ің шынайы энциклопедиясы деп атауға болады. М ахмуд әл -
Қашқаридің бұл шығармасын көрнекті А .Н .Кононов былай деп бағалайды.
“XI ғасырдағы түркілер өмірінен толыққанды мәлімет беретін бірден-бір
бірегей негізгі дерек. Мүнда тұрмыс-тіршілігі мен рухани мәдениеті, этно­
ним мен топонимдер, аталас-тайпаға жіктелу, туыс-жақындыққа бөліну,
әртүрлі атақ-дәреже мен лауазымдар, ас-су, тагам аттары, үй құс-жануар-
лары мен оның жабайы түрлері, өсімдіктер мен зиянкестер, астрономиялык
терминдер, халық күнтізбелері, ай, күн, аттары, географиялық атаулар тер-
минологиясы мен қала мен елді мекендер, түрлі ауру аттары мен емдік
дәрілер, анатомиялық, әртүрлі тарихи ж әне этникалық терминдер, тіпті ба-


58 
________ Асанбай АСҢАРОВ_________
лалардың ойыны-оспағы, т.б. жайлы тәптіштеп түсіндірілген”
Ортағасырлық түркі ғылымының туындысындағы ең құндысы картогра-
фиялық материалдар. Онда өзіндік ерекшелігі бар дөңгелек әлем картасы


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   71   72   73   74   75   76   77   78   ...   299




©engime.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет