Чилдибаева асел жумагуловна
жүктеу/скачать 5,89 Mb. Pdf көрінісі
|
Диссертация Чилдебаева А.Ж.
|
1.2.5 Өсімдіктер жамылғысы Іле ойпатының топырақ-өсімдік жамылғысының таралуы барлық ойпаттарға тән заңдылықтарға бағынады, гипсометриялық деңгейдің төмендеуіне байланысты ландшафтардың аридтілігінің жоғарылауы байқалады. Тауларға іргелес аумақтың жоғары бөлігі ауа турбуленттілігінің жоғарылауына және атмосфералық фронттардың белсенділігіне байланысты өсімдіктер жабыны өзгеріп отырады. Іле ойпатының жоғарғы бөлігіне жататын Шарын өзені аумағында 600- ден астам өсімдіктер кездеседі, олардың ішінде 22 эндемдік түрлер бар: тораңғы ( Populus diversifolia Schrenk. - туранга), жібілген ( Clematis L. - ломонос), шырғанақ ( Hippophae L. - облепиха), жиде ( Elaeagnus L. - лох), Іле бөріқарақаты ( Berberis iliensis M.Pop. - барбарис илийский), Іле үшқаты ( Lonicera iliensis Pojark. - жимолость илийская), Іле итмұрыны ( R.iliensis Chrshan. - шиповник илийский) және т.б. Шарын флорасы алуан түрлі келеді. Мұнда өсімдіктер жабынының 7 типі тән: далалы, шөлді, бұталы, орманды, тоғайлы, шалғынды және батпақты, 70-тен астам формациялар және көптеген өсімдік қауымдастықтары бар. Сарытоғай шатқалындағы саябақта ауданы 5,014 мың га реликті жалпақ жапырақты шаған орманы өседі. Мұнда талдар ( Salix L.), Іле итмұрыны ( R.iliensis Chrschan.), Альберт итмұрыны ( R.albertii Regel) сондай- ақ сирек кездесетін Қызыл кітапқа енген түрлер Іле бөріқарақаты ( Berberis 29 iliensis M.Pop.) және Іле үшқаты ( Lonicera iliensis Pojark.) жиі кездеседі. Шөптесін өсімдіктерден: орал миясы ( Glycyrrhiza uralensis Fisch.), дәрілік қасқыржем ( Asparagus officinalis L. - спаржа обыкновенная), сары қияқ ( Elymus multicaulis Kar. et Kir.) кездеседі. Бұталардың тығыз қопалары барлық жерде кездеседі. Таралуы шектеулі эндемдік түрлер 8, олардың үшеуі Недзвецкий кекіресі ( Oxytropis Niedzweckiana M.Pop.), Сөгеті сасыры ( Ferula sugatensis L.), жартас далазығыры ( Galatella saxatilis (M.Pop) Novopokr.) сирек кездесетін, Қазақстанның Қызыл кітабына енген түр. Монотипті (бір ғана түрден тұратын) туыстардың сирек кездесетін екі түрі ерекше қызықты Кауфман иконниковия ( Ikonnikovia kaufmanniana (Rgl.) Lincz.) және кекіре плагиобазис ( Oxytropis DC.). Қызыл кітапқа енген түрлер - 21. Жоғарыда аталған 8 түрден басқа, бұл жерде төмендегі өсімдік түрлері кездеседі: Іле бөріқарақаты ( Berberis iliensis M.Pop.), ірі юринея ( Jurinea robusta Schrenk.), жоңғар түймебасы ( Serratula dshungarica Iljin.), Шарын астрагалы ( Astragalus tscharynensis M.Pop.), жым астрагалы ( A.dshimensis Gontsch.), Алматы кекіресі ( Oxytropis almatensis Bajt.), Тянь-шань сылдыршөбі ( Silene tianschanica Schischk.), Голоскоков лепидолопсисі ( Lepidolopsis Goloskokovii ), кіші сүйелжазар ( Heliotropium parvulum M.Pop.), шаған ( Fraxinus L.), Іле үшқаты ( Lonicera iliensis Pojark.) және тораңғыл ( Populus diversifolia Schrenk.). Саябақ аумағындағы өсімдіктердің көпшілігі сәндік өсімдіктер. Олардың ішінде жатаған жастықша тәрізді, көбінесе тікенді шөптер, бұташықтар немесе жартылай бұташықтардан: трагакант ( жүктеу/скачать 5,89 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|