С. В. Кожанова Жалпы иммунология
жүктеу/скачать 19,87 Mb. Pdf көрінісі
|
Жалпы иммунология оқулық
| Иммуноглобулиндер
басқа нәруыздар сияқты өзіне қарсы антиденелерді синтездей алады, яғни антиген орнында бола алады. Барлык иммуноглобулиндердін үш түрлі нұскасы бар және оның кұрамында детерминанттар бар. Олар анти- денелер синтезін индуциялайды. Олар: изотиптер, аллотиптер және идиотиптер. Изотип — класстар мен кластасты иммуноглобулиндерінін ара- сындағы антигендік айырмашылык. Бір түрге жататын иммуноглобу- лин изотипінін маңайында түрлері бірдей. Иммунды глобулиндердін изотиптерінің айырмашылыктары Ғс-фрагментінің қурылыс ерек- шелігімен анықталады. Адамның иммуноглобулиндерінің бірнеше негізгі класс пен клас- шалары бар. Олар: І§М, І£С (С,, С 2, С 3, С 4), І&А (А,, А^), І§0 және І£Е. Антигендік кұрылымының өзгешелігіне байланысты бір биоло- гиялық түрдегі ағзаның иммуноглобулиндері баска биологиялык түрге жататын ағзада антиденелер түзілуін туғызуы мүмкін. Бұл антидене- лер антиген ретінде колданылған детерминант иммуноглобулиндер- 232 III Бөлім. Адаптивті иммунитет ге карсы шығады. Бұл реципиент иммуноглобулиндерінде болмайды. Берілген детерминанттар изотиптік деп белгілейді. Антиген ретінде алынған адамнын иммуноглобулиннің изотипіне карсы бағытталған моноерекшелі антисарысу алғанда оған миелома нәруыздары пайдаланылады, олар өз кезегінде калыпты иммуноглобу- линдерден антигендік кұрылымы бойынша айырмашылығы жок, бірак өте гомогенді және миелома ауруымен ауыратын наукастардын кан са- рысуында концентрациясы өте жоғары. Моноерекшелі гетерологнялык антиизотиптік сарысулар адам иммуноглобулиндеріне карсы кен колданыс алады, себебі осы нәруыздардын патологияда және калыпты жағдайдағы сапасын аныктауға болады. Клиникада антиденелерді иммуноглобулиндердін ауыр тізбегіне иммунды депрессант ретінде колдану өте жаксы. Мысалы, иммунды депрессант ретінде І§Е карсы моноерекшелі антисарысуды қолдану ұсынылған. Осындай антиденелер реагинді типті аллергиялык аурулардын профилактикасында колданылуы мүмкін (14.3-сурет). Аллотиптер деп иммуноглобулиндер кұрылымындағы аллелдік айырмашылыктарын айтады. Бұл генетикалык кадағаланушы имму- ноглобулиндер полиморфизмінің көріністерінің бірі, олар біртүрілік сэйкес І§ изотиптерден түрады, бірақ әр түрлі индивидуумда қүрылымы жағынан эр түрлі болады. Аллотипиялык маркерлер ауыр жэне жеңіл тізбектердің түрақты аймақтарында анықталады. І§ аллотипін сипат- тайтын антигендік детерминанттарды аллотиптік деп атайды. Анасында бар иммуноглобулиндердін аллотиптік маркерлеріне карсы антиденелер бір жаска дейінгі балаларда кездесуі мүмкін. Бр антиденелер балада жок иммуноглобулиндердің детерминанттары- на карсы бағытталған. Антиденелердің пайда болуы балаға иммуно- глобулиндер трансплацентарлы түрінде берілуіне байланысты. Туыла салысымен, балада антиаллотиптік антиденелер синтезделінуінің себе- бі — баланын антенаталды кезеңінде кан аркылы өтсе де, ананын им- муноглобулинінің аллотиптік детерминанталарына төзімділік туылмауы. «Идиотип» терминін алғашында Оисііп (1966) енгізген, ол антиде- ненің антигендік дара арнайылығын көрсетеді. Иммуноглобулиндердін идиотиптік арнайылығын анықтаушы антигендік детерминанталары гетерогендік, гомологиялык және аутологиялык антиденелер көмегімен аныкталады. Иммуноглобулиндер идиотиптері берілген индивидуумдағы В-лим- фоциттердің әр бір клондары синтездеген түрлі класс иммуноглобулин- 14-Тарау. Адаптивті иммунитеттің гуморалды механизмдері 233 |_ V Р 1 Жетілген В-лимфоциттің ДНҚ ІдМ бөлетін мономердің Мембраналық (рецепторлық) ІдМ Н тізбегіне арналған пре-мРНҚ мономердің Н тізбегіне арналған пре-мРНҚ І_ V Д4 мН ІдМ бөлетін Н тізбегін кодтайтын жетілген мРНҚ Сплайсинг I V 0 4 цН М, м? Мембраналық (рецепторлық) ІдМ-нің Н тізбегін кодтайтын жетілген мРНҚ жүктеу/скачать 19,87 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|