С. В. Кожанова Жалпы иммунология
жүктеу/скачать 19,87 Mb. Pdf көрінісі
|
Жалпы иммунология оқулық
| Т-лимфоциттердің дифференцировкасын тудыратын стимулдарға.
ен алдымен, тимоциттердін тимустын эпителилік жасушаларымен. ма- «рофаггармен, дендритті жас\шатармен жасушааралық эсерлесуі және тимоциттердін адгезия молекулаіарымен әрекеттесуі, соньгмен катар алгезия молекулатарынын өздері жатады. Бүл үдерісте гуморадды эсеріер де манызды рөл аткарады. Олар: тимус гормондары мен біркатар цитокнндер: ИЛ-3, ИЛ-1, ИЛ-7 және т.б. 250 III Бөлім. Адаптивті иммунитет Сүйек кемігінен тимуска келген іТ-лимфоциттер бетінде беткей молекулалардын белгілі жинағы бар лимфобласт болып табылады, атап айтканда СӘ44. Бірак дифференцировка маркерлері С 04 пен С 08 жок. Олар тимустың кыртысты кабатынын жоғарғы бөлігі — субкапсулалы аймакка орналасады. іТ-лимфоциттер мен субкапсулярлы аймактын стромасының әсерлесуі Т-жасушалардың алғашқы арнайы маркері — С02 нәруызының пайда болуына әкеледі. Аталған маркері бар (С 0 2 +) тимониттер мен эпителийлік «тәрбиеші» жасушалар (пигхе сеііз) тығыз байланыста болу салдарынан белсенді түрде көбейе түседі және жаңа нәруыздарды экс- прессиялай бастайды. Олар: СЭЗ, С 04, СӘ8 және ТЖР-дын (3-тізбегі. Олардың фенотипі келесідей жазылады: СОЗ^СОЗ^СО^^СО^^РТЖР*. Енді осы жасушалар тимустың кыртысты кабатына тереңірек кіре ба- стайды. Бүл үдерісте маңызды кызметті тимопоэтин және ИЛ-3 пен ИЛ-7 цитокиндері аткарады. Кыртысты кабатта ТЖР кадағалайтын гендердің кайта кұрылуы мен ынталануы нәтижесінде ТЖР-дің екі тізбегі де (а және р тізбектері) пайда болады. Бұған коса С 04 пен С 08 нәруыздары толығымен экс- прессияланады. Кыртысты кабаттағы тимоциттер цитоплазмалык өсінділері тармакталған кортикалы эпителийлік жасушалармен тікелей байланы- ста болады. Аталған эпителийлік жасушаларда I және II класс МНС молекулалары жаксы экспрессияланған. Осы жасушааралық эсерлесу шимустың қыртысты қабатында өтетін негізгі сурыпталу удерістерін шақырады. Кыртысты кабаттык тимоциттердін бетінде ТЖР-дың толык экспрессияланау ерекшелігі бойынша әр түрлі С 0 4 +С 0 8 +ТЖР+ Т-лимфоциттер клондарының да- муына әкеледі. Рецепторлары МНС-дің меншікті нәруыздарына сәйкес келмейтін клондар (олардың саны басымырак) апоптоз (жасушалардын жо- спар бойынша жойылуы) нэтижесінде жойылады. Тек МНС-дің меншікті нәруыздарына сай рецепторлары бар клондар сақталады. Бұл Т-лимфоциттер керекті дифференцировка белгісін алғандыктан апоптозға ұшырамайды және әрі карай даму сатысына өтеді. Соны- мен, өзінің организмінде жумыс істеуге қабілеті бар (МНС-рестрикция) Т-лимфоциттер клондарының сурыпталуы өтеді. Бұл үдеріс оң сурыпталу деп аталады. Он сұрыпталудан кейін кор- тикалды тимоциттердін шамамен 5% калады, олар кортикомедуллярлы аймак арқылы тимустың милы кабатына жылжиды. 15-Тарау. Адаптивті иммунитеттің жасушалык, механизмдері 251 Аталған жасушалардын әркайсысының немесе I класс МНС нә- руыздарымен немесе II класс МНС нәруыздарымен әсерлесуге кабі- леті бар. Он сұрыпталу үдерісі кезінде I класс МНС нәруыздарына сәйкестігі бар тимоциттер СР8 корецепторын сактап калады, ал С 04 нәруызынын экспрессиясын токтатады. Бұл жасушалар ңитотокси- калық Т-киллерлердің фенотипіне ие болады: СІ)2+3+Н' (СВ8+). II класс МНС нәруыздарына сәйкестігі бар тимоциттер С 04 ко- рецепторын сактап калады, ал С 08 нәруызының экспрессиясын токтатады. Бұл жасушалар жүктеу/скачать 19,87 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|