Оқулық Түркістан 022 ӘОЖ
жүктеу/скачать 7,9 Mb. Pdf көрінісі
|
18.08.2022-biohimiya-2-b-lim-okonchat.-variant-1
- Бұл бет үшін навигация:
- Триптамин әрі қарай тотығып серотонинге айналады. Серотонин артериялық қысымды, орталық нерв жүйесін реттейді. Гистамин
- -аминомай қышқылы
| Диссимиляция процесі.
Аминқышқылдардың ыдырауы екі жолмен: декарбоксильдену және дезаминдену арқылы жүреді: Декарбоксильдену реакциясында протеиногенді аминдер түзіледі (4.11). Амин қышқылдарының ыдырауы митохондрияда әр түрлі бағытта өтіп отырады. Көбінесе амин қышқылдары ішінен циклды (тирозин, гистидин, триптофан), дикарбон (глутамат, аспартат) қышқылдары декарбоксилденуге ұшырауы нәтижесінде, тирозиннен тирамин, дофамин, норадреналин, триптофаннан триптамин пайда болады. (4.11). [108]. Триптамин әрі қарай тотығып серотонинге айналады. Серотонин артериялық қысымды, орталық нерв жүйесін реттейді. Гистамин – аллергиялық медиатор. Қан тамырларын кеңейтіп, қан және плазма сұйықтығы тіндерге өтіп ісіну тудырады. Бронхтардың түйілуіне әкеледі.[14]. Серотонин тромбоциттер құрамында ми тіні және ішек қабырғасында (90- 95%) кездеседі. Серотонин тамырды тарылтады, ішек перистальтикасын күшейтеді және аз мөлшері нерв жүйесін тежейді, ал көп мөлшері – күшейтеді. Гистидиннен гистамин түзіледі. Қалыпты жағдайда бұл процесс тек асқазан қабырғасында интенсивті түрде өтеді. Бірақ ауыр жарақат, инфекциялық аурулар, тіндер аноксиясы кезінде гистаминнің синтезі артуы мүмкін. 195 Гистамин қан қысымын төмендетеді, ас қорыту сөлдерінің жұмысын күшейтеді, асқазандағы НСl мөлшерін арттырады. ОНЖ-де глутамин қышқылы декарбоксилденгенде -аминомай қышқылы (ГАМҚ) түзіледі. (4.12). ГАМҚ – нейромедиатор қызметін атқарады. Оның әсерінен әсерінен мида нерв импульстері берілуі тежеледі, ми тіндеріндегі энергия алмасуы күшейеді, улы заттар клеткадан шығарылады.ГАМК аминалон және ганалон түрінде медицинада дәрілік препарат ретінде қолданылады. ГАМҚ ми тіндерінде зат алмасу барысының қалыпты жүруі үшін қажет. Ол организмдегі қан айналуды жақсартады, бас миы тіндерінің тыныс алу активтілігін жоғарылатады. Мидан улы заттарды шығаруды стимульдейді, ми глюкозаны қарқынды утилизациялайды. ГАМК мидың есте сақтау қызметіне әсер етеді. (4.12). [109]. Аспартат декарбоксильденгенде β-аланин түзіледі, ол В 3 дәрумені (пантатен қышқылы) құрамына кіреді. В 3 дәрумені А коферментінің және бұлшық еттегі карнизиннің өте маңызды да, қажетті компоненті болып табылады. Протеиногенді аминдер аз мөлшерде түзіледі, өте күшті әсер етеді және тез ыдырап кетеді. Биогенді аминдер диаминооксидазалардың әсерінен ыдырайды. |