Оқулық Түркістан 022 ӘОЖ
жүктеу/скачать 7,9 Mb. Pdf көрінісі
|
18.08.2022-biohimiya-2-b-lim-okonchat.-variant-1
| дезаминдену
реакциялары. Организм мұқтажына жұмсалмаған амин қышқылы негізінен бауырда, бүйректе соңғы өнімдерге дейінгі ыдырауға, яғни дезаминденуге ұшырайды: дезаминдену бірнеше жолдар арқылы жүреді: (4.13). [110]. (4.13). Жануарлар организмінде амин қышқылдарының дезаминденуі негізінен тотығудан дезаминдену жолы арқылы жүреді. Мұндай дезаминдену реакцияларын оксидазалар катализдейді. [19]. Жануар организмінде бұл жол тікелей емес тотығудан дезаминдену деп аталады, себебі, глутамин амин қышқылының оксидазасы ферментінен басқа оксидазалар қалыпты физиологиялық рН көрсеткіште активтілігі төмен, сондықтан барлық, басқа амин 197 қышқылдары бірінші кезекте қайта аминдену арқылы, глутамин аминқышқылына айналады, сонан соң тотығып, дезаминденеді.Жануар организмінде тотығудан дезаминдену екі сатыда өтеді: қайта аминдену арқылы глутамат түзіледі; глутамин амин қышқылы тотығудан дезаминденеді. Қорыта айтқанда, амин қышқылдарының дезаминденуі барысында аммиак бөлінеді және әртүрлі карбон қышқылдары: кетоқышқылдар, оксиқышқылдар, қаныққан және қанықпаған май қышқылдары түзіледі. Тотығудан дезаминдену реакциялары үлкен көлемде жүреді, кетоқышқылдар көп мөлшерде түзіледі. 4.7. Аминқышқылдары азотсыз қалдықтарының алмасуы. Клеткада амин қышқылдарының дезаминденуі кезінде аммиак және азотсыз қалдықтар түзіледі. Аминқышқылдардың азотсыз қалдықтары жеке аминқышқылының дезаминденуі, амидтердің гидролизі, пуриндердің гидролитикалық дезаминденуі және биогенді аминдердің дезаминденуі нәтижесінде аммиак түзіледі. (4.14) Аминқышқылдары көміртегі тізбегінің құрылысы жағынан бір- бірінен айтарлықтай ерекшеленетін болғандықтан, олардың дезаминденуінен, әрі қарай өзгерістерге ұшырауы барысында, әртүрлі қышқылдар пайда болады. [16] 198 Азотсыз қалдықтар: май қышқылы, оксиқышқыл, кетоқышқылы, фумар қышқылы. Көмірсулар май қышқылдары сүзілуі мүмкін немесе ЦТК-ға өтуі мүмкін. (4.14). [111]. (4.15) 1.Пирожүзім қышқылы аланин, серин, глицин, трионин және цистеин аминқышқылдарынан түзіледі. (4.15). [112]. 2. Ацетосірке қышқылы фенилаланин, тирозин, триптофан, лейцин және лизин аминқышқылдарынан түзіледі 3. α-кетоглутар қышқылы аргинин, гистидин, глутамин қышқылы, глицин және пролиннен түзіледі 4. Сукцинил-КоА метионин, валин, изолейциннен түзіледі. 5. Қымыздық сірке қышқылы аспарагиннен және аспарагин қышқылынан түзіледі. Осы қышқылдардың бір бөлігі көмірсулардың (глюконеогенез), біразы үш карбон қышқылы цикліна қосылады. СО 2 және Н 2 О –ға дейін энергия бөле отыра тотығады, ал бір бөлігі БМҚ-ның биосинтезіне (липогенезге) жұмсалады. [20]. жүктеу/скачать 7,9 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|