~ 157 ~
бҧзылған сана элементтері бола тҧра заттық сана патологиясына
жатқызбайды. Сана белсенділігінің ӛзгерістеріне деперсонализация және
дереализация сияқты кҥрделі интеграцияланған бҧзылыстар
сезімтал болып
табылады. Бҧл ӛзгерістерді рецепторлық және интрапсихикалық бҧзылыстар
шекарасындағы патологияға жатқызады, және «ӛзінді сана бҧзылысы»
тҥсінігінде біріктіреді. Бҧл ӛмірде дереализация деперсонализацияның бір
тҥрі болып табылады, нақтырақ айтқанда
аллопсихикалық деперсонализация
:
қоршаған ортаның жаттануы, шынайы емес қабылдануы.
Соматопсихикалық
деперсонализация
(ӛз денесінің немесе бӛліктерінің бӛтенденуі) және
аутопсихикалық
деперсонализация
(ӛз
ойларының,
сезімдерінің,
қозғалыстарының, әрекеттерінің, ӛзіндік Меннің бӛтенденуі).
Бҧзылған заттық сана критерийлеріне мыналар жатады:
1)
шындық ӛмірден ажырау, қоршаған ортадағы қҧбылыстарды
дҧрыс қабылдау мҥмкінсіздігі
немесе оларды фрагментарлы
бейнелеу;
2)
уақыт, орын, ӛзіндік тҧлға бойынша бағдарлау бҧзылысы;
3)
ойлау анық еместігі, ситуацияны толық, дҧрыс
қабылдай
алмау;
4)
осы шақ оқиғаларының бӛліктік немесе толық амнезиясы.
Сананың барлық бҧзылыстарын екі топқа бӛлуге болады:
1)
Сана деңгейінің толық ӛшу дәрежесіне дейін тӛмендеуі,
2)
Сана кҥңгірттенуі.
Бірінші топқа есеңгіреу, кома, сопор жатады,
екінші топқа -
делириоздық,
онейроидты,
аментивті
сана
бҧзылыстары
жатады.
Кҥңгірттенген сана жағдайының ерекшелігі продуктивті психопатологиялық
симптомның бірге жҥруі болып табылады (иллюзиялар, галлюцинациялар,
сандырақ т.б.). Сана бҧзылуының бірінші тобында психикалық қызмет әр
тҥрлі дәрежеде қиындайды.
Достарыңызбен бөлісу: