3.Диэтил эфирін өндіру технологиясын сипаттаңыз Диэтил эфир- әдеттегі алифатты эфир. Еріткіш ретінде кеңінен
қолданылады.Медициналық тәжірибеде диэтил эфирінің дәрілік препараттар ретінде
қолданылады: медициналық эфир және эфир анестезия. Алғаш рет диэтил эфирін 1540
жылы В.Кордос алды, бірақ кейін бұл жаңалық 19 ғасырда ұмытылды,оны қайтадан
«ашқан» Сессур – 1807 ж. және Гей-Люссак – 1815 ж.
Реакция механизмі: Диэтил эфирінің қазіргі заманғы өнеркәсіптік синтезі
арнайы аппараттарда – эфиризаторларда концентрлі күкірт қышқылының әсерінен этил
спиртін 135°С сусыздандыру арқылы жүзеге асырылады. Процесс бірнеше кезеңнен
тұрады. Алдымен этилкүкірт қышқылы (этилсульфат) түзіледі:
Алдымен этилкүкірт қышқылын алады, содан кейін оған спирт қосады және эфирді
тазартады, сұйықтықты 140 ° C жоғары емес температурада қыздырады.Кішкене
колбаға бірдей көлемдегі спирт және концентрлі күкірт қышқылы құйылады, бұл
шамамен тең молекулалық қатынасқа сәйкес келеді. Воронкаға көбірек спирт
құйылады. Қабылдағыш ретінде мұзы бар ыдысқа салынған Бунзен колбасы
қолданылады, ал оның бүйірлік түтігіне конденсацияланбаған эфир буларын шығару
үшін ұзын резеңке түтік бекітіледі.Колбаны құм моншасында 140°С температураға
дейін қыздырып, эфир дистилляциялана бастағанда воронкадан аздап этанол қосады.
Тоңазытқыш арқылы суық судың күшті ағыны өтуі керек. Тәжірибе демонстрацияға
қажетті эфир мөлшері алынғанша жүргізіледі. Эфирмен спирт пен судың белгілі бір
мөлшері сөзсіз тазартылады. Эфирді спирттен жуу үшін дистиллятты бөлгіш воронкаға
құйып, оған бірдей көлемде су қосады, воронканың ішіндегісін шайқайды, сұйықтықты
тұндырады, төменгі сулы қабатын ағызып, эфир пробиркаға құйылады
4.Е дәрумені өндірісінің технологиясы.Өнім сапасын бақылау Е витамині (Е-токоферол) – табиғи және синтетикалық қосылыстар тобы – токол
туындылары. Бұл топтың ең маңызды қосылыстары токоферолдар мен токотриенолдар
болып табылады. Заттың айқын антиоксиданттық және иммуномодуляциялық
қасиеттері бар.
Е ВИТАМИНІН АЛУ ТЕХНОЛОГИЯСЫ
Токоферолдар мен токотриенолдар екі түрлі жолмен өндіріледі.
1. Біріншісі зертханада заттардың синтезін қамтиды.
2. Екінші әдіс өсімдік тектес шикізаттан дәруменді алуға негізделген.
Табиғи заттардан Е витаминін бөліп алудың әртүрлі әдістері бар. Ең маңыздылары:
1. Майлардың сабынданбайтын қалдықтарын органикалық еріткіштермен
экстракциялау. Еріткішті дистилденгеннен кейін және стеролдарды спирттен
кристалдану арқылы бөлгеннен кейін Е витамині жоғары вакуумды айдау
(молекулярлық айдау) арқылы тазартылады.
2. Өсімдік майларының тікелей молекулалық дистилляциясы. 200-240°C (0,004 мм сын.
бағ.) температурада қажетті фракция алынады. Қосарланған айдау токоферол
концентрациясы 60% дейін өнім алуға мүмкіндік береді.
Е витаминін қолданудың маңызды бағыттарына байланысты қазіргі уақытта осы
қосылыс синтезінің көптеген схемалары жасалды. Барлық дерлік синтез схемаларында
α-токоферол молекуласы изофитолмен реакция арқылы триметилгидрохиноннан
құрастырылады. Сондықтан негізгі міндет - жеткілікті жоғары шығымдылығымен
(50%-ға дейін) және Е витаминінің тазалығын арттыратын жоғары тазалығы бар
триметилгидрохинон алуға мүмкіндік береді.
Мысалы, Псевдокумолды псевдокумохинонға дейін сульфондап, нитрлеп
күкіртсіздендіріп, тотықсызданып, тотықтырып, потом гидрохинонға дейін
тотықсыздандырып және фитолмен әрекеттеседі. Сонда получают
триметилгидрохинон.
Барлық осы схемалардың жалпы кемшілігі табиғи көздерден алынатын және тапшы
болатын бастапқы қосылыстар ретінде хош иісті шикізатты пайдалану болып
табылады.
схема получения токоферол ацетата