Нейрогылым жене оцыту
ЭЭГ тэс ш мига тусетш кYштi (5-тарау) немесе окыту барысында окушыларга
койылган талаптар келемш аныктау Yшiн де колданылып келдк
Мига mYcemiH
ky
ш
-
mi
аньщтау ете манызды. Оньщ максаты - окушылар ездер1нщ танымдьщ кабшетте-
рш бш мге жумсауы ушш окуга тткелей катысы жок артык тапсырма тYрлерiн азай-
ту. Жанадан жасалган сымсыз ЭЭГ аппаратынын келем1 шш1рек. Ол окушылардын
жYрiп-туруына жагдай жасайды жэне оны б1рнеше окушыга катар колдануга болады
(Antonenko, Paas, Grabner, & van Gog, 2010). Осынын нэтижешнде оку процеа кезш-
деп окушылардын накты танымдык эрекетш накты зерттеуге мYмкiндiк бар.
П Э Т (позитронды эмиссиялъщ томография)
жеке адамнын белгЫ б1р тапсырма-
ны орындау кезш деп ми б ел сен д ш тн зерттеуге мYмкiндiк бередк Зерттеу кезшде
адамга темен дозамен радиобелсенд1 глюкоза е к п е с егшеду ол кан аркылы мига
жетедк Бул уакытта адам менталдык тапсырманы орындауын жалгастыра бередк
Тапсырманы орындауда ерекше б е л с е н д т к таныткан ми б е л т н е тагы да гамма
сэу лес айкындалатындай глюкоза ж1бершедг Айкындалган гамма-сэулеш курыл-
гы аркылы байкауга болады. Нэтижесшде компьютерде эрекет ету аймактарын
керсететш тYCтi кескшдер пайда болады.
ПЭТ зерттеулер1 ми кескшдерш ендеу саласындагы технологиялык жепстш
болганымен, бул тэсш кезшде вена аркылы радиофармацевтикалык препарат егше-
тшдштен, б1р адамга бул тэсшд1 неше рет колдануга болады, б1р уакытта катарынан
неше сурет алуга болады деген мэселелерге келгенде шектеулер бар. Сонымен ка
тар мундай кескшдеме жасау ете баяу жYргiзiледi, сондыктан мундай жылдамдык-
пен нейрондык б е л с е н д т к п толык керсету мYмкiн емес. ПЭТ жалпы ми кы зм ет
жешнде тYсiнiк бергешмен, белгш б1р аумактын кызметш тутас керсете алмайды
(Wolfe, 2010).
М Р Т ж эне фМРТ. Магниmmiк резонанстъщ томография (МРТ)
жэне
функциялъщ
магниттж резонанстъщ томография (фМРТ)
- ПЭТ аныктай алмаган мэселелер-
д1 шешуге багытталган тэсшдер. МРТ кезшде мига карай радиотолкын ж1берше-
дк Мидын кеп белЫ - су, ол сутеп атомдарынан турады. Радиотолкындар пайда
болган кезде сутеп атомдары радиосигнал береди оны датчиктер кабылдап, онын
компьютерлш кескшш жасайды. КТ тэсш мен салыстырганда, аталган тэсшдщ нак-
тылыгы жогары. МРТ юштт, закымдануларды жэне т.б. аныктау ушш де колданылады
(Wolfe, 2010).
фМРТ жэне МРТ кызметтер1 уксас. Б1р айырмашылыгы - менталдык неме
се мшез-кулыкты аныктауга катысты тапсырма орындау барысында адам миы-
нын нейрондарга жауапты б е л т осы аумактарга канды кеб1рек ж1бередк К^ан,
ез кезегшде, м агнитп ер ю п езгертеду нэтижесшде сигналдын каркындылыгы
арта тYседi. фМРТ орын алган езгерютерд1 аныктап, онын компьютерлш кескш ш
жасайды. 0згерютерд1 аныктау максатында бул кескшд1 мидын демалып жаткан
кезш деп кесш шмен салыстырады. фМРТ мидын б е л с е н д ш т н ол байкалган уа
кытта, байкалган жерде тYсiрiп алады. Кескш нщ нактылыгы кан агысынын жыл-
дамдыгынан б1р секундка гана кеш болуы мYмкiн (Pine, 2006); фМРТ секундына
терт кескш тYсiре алады (Wolfe, 2010). Алайда кан агуына б1рнеше секунд ка
жет болгандыктан, уакытша сэйкеспеуш ш к болуы мYмкiн (Varma, McCandliss, &
Schwartz, 2008).
Достарыңызбен бөлісу: