Бихевиоризм
жаткан окигалармен байланыстыра ту-
сiндiруiнде. Менталдык кубылыстын
бар екенш мойындаганымен, бул тео-
риялар окытуды тYCШдiрудe ондай ку-
былыстын кажeтi жок деп санайды. Та-
раудын басында Лео осы теорияны куп-
тайтынын бiлдiрдi.
Рефлекст!к теориялардын iшiндeгi
ен танымалы - Скиннeрдiн
оперантты
шарттылыц
деп аталатын теориясы. Бул
теория туралы айтпас бурын онын тарихи
непзш калаган теорияларды атап eткeндi
жен кердш. Олар: Торндайктын
коннек-
ционизмi,
Павловтын
рефлекс теория
сы,
Гатридщ
ттiркендiргiш жэне оган
реакцияны байланыстыру
теориясы.
Осы тарауды окып бгткен кезде, сiз-
дер:
■ коннекционизм теориясына сэйкес
мiнeз-кулыкты калай игеруге бола-
тынын;
■ торндайктын бiлiм беру тэжiрибeсi-
не коскан кeйбiр улей жайлы талкы-
лауды;
■ рефлекс
теориясына
сэйкес
жауаптын калай шартты, жойыл-
ган
(extinguished)
жэне
жалпы
(generalized) жауапка айналатынын;
■ эмоциялык жауаптын бастапкы бей-
тарап затка байланысты болу проце-
сiн сипаттауды;
■ тiтiркeндiргiш пен реакцияны байла-
ныстыру кагидасына суйене отырып,
эрекетке айналуы yшiн козгалыстар-
дын бiр-бiрiмeн калай байланысаты-
нын;
■ скиннeрдiн оперантты шарттылык
yлгiсiнiн уш тyрiмeн танысып, олар-
га мысал кeлтiрудi;
■ позитивт жэне негативт тiтiркeндiр-
гiш, жазалау, жалпылау, дискримина
ция, yлгiлeу жэне Примак принцип
сиякты нeгiзгi оперантты шарттылык
угымдарга аныктама бeрiп, мысал
келттрудц
■ операнттылык принципiнiн б ш м
беру эдiстeрiндe калай керiнiс та-
батынын - максатты мiнeз-кулык,
б ш м алу уакыты, бiлiмдi жeтiлдiру,
жоспарга сай бiлiм беру жэне т.б. -
бiлeтiн боласыздар.
КОННЕКЦИОНИЗМ
Эдвард Л. Торндайк (1874-1949) - АКШ-тын танымал психологi. Онын
коннекцио
низм
теориясы АКШ-та кеп жылдар бойы нeгiзгi теория рeтiндe колданылып кел-
дi (Mayer, 2003). Бурынгы психологтардан айырмашылыгы - оны бiлiм беру про
цесс эсiрeсe окыту, трансфер, жеке адамдар арасындагы айырмашылык, интеллект
(Hilgard, 1996; McKeachie, 1990) сиякты мэселелер катты кызыктырды. Ол окушынын
жеттстж нэтижeсiн багалауда эксперимент эдюше сyйeндi. Онын бiлiм беру саласына
коскан yлeсiнiн аукымын оган Америка Психологтар кауымдастыгынын Педагогика-
лык психология белiмi атынан педагогикалык психологияга сщ рген ерен eнбeгi yшiн
бeрiлeтiн Торндайк атындагы сыйлык тагайындалуынан байкауга болады.
Достарыңызбен бөлісу: