3 -Т А Р А У
мен нейрондьщ импульстер (жауаптар) арасында байланыс орнатуды окытудын Heri3i
санайды. Сондай-ак
байцап квру жэне цателер
(тандау жэне байланыстыру) негiзiнде
де б ш м беруге болады деп есептедг
Торндайк окытуды жануарларга жасаган эксперименттер жолымен зерттей бас-
тады (Thorndike, 1911). Киын жагдайга тап болган жануарлар максатына жетуге (мы-
салы, тамак табу, дiттеген жерiне жету) талпынады. Кептеген жауаптын iшiнен олар
бiрiн тандап, оны iске асырады, сейтш, онын салдарын бастан етюзедг Олар ттр к ен -
дiргiшке каншалыкты кеп жауап берсе, жауаптын тiтiркендiргiшпен байланысы да со-
гурлым арта туседг Мысалы, тордагы мысык тiреуiш таякты жылжыту аркылы тордын
какпагын ашуга талпынады. Осылайша бiрнеше рет жасап кергеннен кейш, акыры, ол
тордан кашып шыгады. Демек, мысык дурыс жауап тапканга дейш бiрнеше рет кате-
лескенiне карамастан, сонында максатына жетедi (кашып кетедi). Мундай нэтиженщ
мысалы 3.1-сызбада берiлген.
Байкап керу мен кателер негiзiнде окыту бiртiндеп iске асырылады. Байланыс
кайталаулар нэтижесшде пайда болады. Ол Yшiн болып жаткан iс-эрекеттi саналы
тYPде бшш отырудын кажетi жок. Жануарлар не болып жатканын тYсiнбейдi не-
месе оларда ш ю тYЙсiк деген болмайды. Торндайк адамдарды окыту жануарларга
караганда кYPделi екенiн тYсiндi, ейткенi окыту процесшде ойларды байланысты-
ру, талдау жэне пайымдау сиякты мэселелер камтылады (Thorndike, 1913b). Калай
болганда да, жануарлар мен адамдарга жасалган зерттеу нэтижелерiнiн сэйкестiгi
Торндайктын кYPделi окыту процесш карапайым окыту принциптерiнiн кемепмен
тYсiндiрiп беруiне жол ашты. Бiлiмдi ересек адамда миллиондаган
тгтгркендгрггш-
жауап
байланыстары бар.
Достарыңызбен бөлісу: