Осы дәріске ағымдық, аралық, қорытынды бақылау бойынша тест тапсырмалары және сҧрақтар 1.
Жарыс әрекетінің құрылымы
2.
Жарыс әрекетін басқару
№ 7
Дәріс
7-ТАҚЫРЫП. ЖАРЫС ӘРЕКЕТІНІҢ ҚҦРЫЛЫМЫ Жарыс әрекетінің құрылымын анықтайтын факторлар спортшы
жетістігінің ең жоғары шыңына жетуге бағытталады. Заңды байланыстар
жиынтығы, жарыс қимылының шоғыры және оның тұтасай формасы
спортшының іс-әрекет қимылының құрылымын қалыптастырады. Бақылау,
үлгі және іріктеу жарыстарында жарыс әрекеттерінің бағыты нақты
жағдайлар мен тапсырмаларға негізделеді.
Жарыс әрекеті адамның басқа да саналы әрекеттерінің бірі сияқты
мақсатты-нәтижелі қарым-қатынас: мақсат–орта–нәтижеден тұрады.
Мақсат – жарыс әрекетіндегі спортшы ұмтылған нәтиже, болып
табылады,
орта – алға қойған мақсатқа жетуне бағытталған спортшының
әдістері мен тәсілдері,
нәтиже – жарыс әрекетінде жеткен спорттық
нәтиженің нақты түрі.
Спорттағы жарыс әрекеті тұтастай спорт үшін басты сипаттама; спорт
түрлерінің тобы үшін жалпы сипаттама деңгейінде; нақты спорт түрі үшін
арнайы сипаттама деңгейінде қарастырылады. Дегенмен де ӛз кезегінде екі
компонентер тобынан: қамтамасыз ету және жүзеге асырудан тұратын
спорттық нәтиже қарастыру деңгейінен тыс жүйе құраушы фактор болып
табылады.
Осы дәріске ағымдық, аралық, қорытынды бақылау бойынша тест тапсырмалары және сҧрақтар 1.
Спорттық жетілдірудің кӛпжылдық үдерісінің құрылымы
2.
Кӛпжылдық дайындықтың жалпы құрылымы және оны
анықтайтын факторлар
3.
Кӛпжылдық
жетілдірудің
әртүрлі
кезеңдеріндегі
дайындықты дұру ерекшеліктері
2
№ 8
дәріс
8-ТАҚЫРЫП. ЖАРЫС ӘРЕКЕТІН БАСҚАРУ Спортшыға жарыс кезінде технико-тактикалық, психологиялық және
т.б. ақпараттармен жұмыс істеуге тура келеді. Бұл ақпараттар жеке және
тұтастай жарыс кезіндегі әрбір жағдайға байланысты тапсырмаларды шешуге
сай келуі керек.
Ақпаратты қабылдау және ӛңдеу барлық уақытта уақыттың
тығыздығы мен жетіспеушілігінен тұратын жарыс кикілжіңін туындатады
(Келлер, 1987).
Нақты тапсырмаларды шешу үшін спортшының жаттықтыру үрдісі
мен жарыс кезінде жинақтаған, ақпараттық үлгіге сай келетін ақпаратының
бір бӛлігі ғана пайдалы және ӛте қажет болады
Спорттық жекпе-жекті бақылай отырып, оның дәл осы кезде пайда
болған: қатысушылар мақсатының қарама-қайшылығы, іс-әрекеттің әртүрлі
сипаттамасы, спртшылардың ӛзара қарым-қатынас нәтижесі немесе нақты
алғанда қарама-қарсылығын кӛреміз.
Жекпе-жектің ішкі жағында тактикалық жоспардан (ал кей кезде
жарысты ӛткізудің кӛпсатылы жүйесі), анықталған әрекет, форма мен
техникалық орындаулардан тұратын шынайы мазмұны тұрады.
Кӛрермендер кӛзінен тасаланған нәрселер (қарсыластың ойы,
қабылданған ақпаратты жӛндеу, қабылданған шешімнің жүрісі және т.б.)
2
Ф КазНПУ 0703-03-15 (1). Пәннің оқу-әдістемелік кешені. Екінші басылым.
міндетті түрде спортшының ойы мен санасында бейнеленеді.