ҚОСТАНАЙ ОБЛЫСЫ: ӚТКЕНІ, ҚАЗІРГІСІ, БОЛАШАҒЫ

ҚОСТАНАЙ ОБЛЫСЫ: ӚТКЕНІ, ҚАЗІРГІСІ, БОЛАШАҒЫ 

КОСТАНАЙСКАЯ ОБЛАСТЬ: ПРОШЛОЕ, НАСТОЯЩЕЕ, БУДУЩЕЕ 

 

285 

 

қырғыздары  облыстарының»  айтарлықтай  бӛлігі  кірді.  1895  жылы  Николаев  ҥйезінің  аты  Қостанай 

ҥйезі  болып  ӛзгертілді.  Олар  алыстан  –  алдымен  Орынбор  қазақ  әскерлерінің  Николаев 

станицасынан, кейін Троицкіден басқарылды. Ҥйездің жаңа орталығын салу туралы әнгіме кӛп жылдар 

бойы  айтылып  жҥрді.  1877  жылдың  қыркҥйегінде  жазған  хатында  Орынбор  генерал-губернаторы 

Н.А.Крыжановский Торғай облысының әскери губернаторы А.П.Константиновичке, ҥкіметтің бҧл жерде 

қала  тҧрғызғысы  келетінін,  бірақ  оның,  қырғыздар  пайдаланып  отырған  жерді  алып  қоймас  ҥшін, 

егіншілікпен  шҧғылданатын  болмауы  керек  екенін  хабарлаған.  Жаңадан  салынатын  Ордабай 

(Ордабай – Торғай Тобыл ӛзені бойындағы мекен ) қаласы ҥшін қанша жер бӛлу керектігін сҧраған.  

Сонау  1870  жылы-ақ  патша  армиясы  бас  штабының  полковнигі  А.Тилло  бҧл  жерде 

жағрафиялық  зерттеулер  жҥргізген.  Болашақ  қоныс  ҥшін  Тобылдан  бір  жарым  шақырым  жерден, 

ӛзеннің сол жағалауынан орын да қамдап қойған. Ол жерге топырақ ҥйіндісінен белгі де қойып кеткен. 

Ал 1879 жылдың жазында Торғай облысының губернаторы генерал-майор Констансинович басқарған 

комиссия  Ордабайға  келіп,  Тилло  бегілеп  кеткен  жерді  тауып  алады.  Бірақ  Александр  Пертович  бҧл 

жерді болашақ елді мекен ҥшін қолайсыз деп тапты. Ӛйткені кӛктемгі су тасуы кезінде тобыл жағалауы 

батпақтанып  кететін  және  жағалау  жиегі  тік,  қҧламалы  болатын.  Ақырында  комиссия  жаңа  орын  – 

Тобылдың тӛменгі ағысындағы Қостанай жерін таңдады. Жаңа қоңысты Ново  – Николаевск деп атау 

туралы  ҧсыныс  жасалды.  Қала  салу  туралы  ӛтініш  жасай  отырып,  Торғай    облысының  губернаторы 

Мәскеуге: 

«Қала  салу  ҥшін  бҧрын  таңдалып  алынған  орын  Тобыл  ӛзенінің  биік  жағалауында,  екі  сай 

ортасында  орналасқан  350  десе  жер,  қала  тҧрғызуға  аздық  етпейді...  »  -  деп  жазды.  Мҧрағаттарда 

сақталған  деректер  бойынша  1879  жылдың  шілде  -  тамыз  айларында  Қостанай  жеріне  Орынбордан 

алғашқы болып 300 отбасы қоныс аударды. Ал 1881 жылы облыс губернаторы ішкі істер министіріне, 

Ресейдің  әр  тҥрлі  губерниялары  мен  облыстарынан  қоныс  аударғандар  саны  1262  отбасына  жетті 

деп,  -  жазды.  Және  ол  егін  шаруашылығымен  шҧғылданатын  кентке  қоныс  аударғандар  жері  аз 

губерниядан келгендер екендігін хабарлады. Сондай – ақ ол қала Қостанай мекеніне салынғандықтан 

оның  Ордабай  атын  қалдыруға  негіз  жоқ  екенің  айтып,  мәртебелі  министрден  қыр  қонысы  ҥшін 

жеңілдіктер мен артықшылықтар сҧрады және оны Новониколаевск деп атауды ӛтінді. 1893 жылдың 1 

қазанында  бҧл  қоныс  Новониколаевск  қаласы  деген  ресми  мәртебеге  ие  болды.  1895  жылдың  8 

желтоқсанында  Ресейдің  соңғы  императорының  заңғар  жарлығымен  Николаевскіге  Қостанай  атауы 

беріліп, ҥйез де Қостанай атанды. 

Тобылдың  Қостанай  ӛткеліне  жағалауы  арба  доңғалақтары  сықырына,  кӛшіп  келушілердің 

дабырлаған дауыстарына толып кетті: адамдар жаңа қалаға толассыз ағылып, қоныс аударып жатты. 

Жақсы тҧрмыс іздеген олар Ресейдің Орел, Чернигов, Харьков губернияларынан келіп жатты, ӛйткені 

оларға қырғыз жерінің әр десесі 30 тыйыннан тҥсетіні, ал малды кез  – келген жерге жаюға болатыны 

туралы уәде берілген еді. Кӛп ҧзамай жаңа қалада алғашғы кӛше пайда болды. Ол «Ҥлкен кӛше» деп 

аталды (қазіргі Әл – Фараби кӛшесі). Оған бірнеше шағын кӛшелер келіп тірелетін. Биршама уақыттан 

кейін Шакиров қыстағы (қазіргі Наримановка) салына бастады. Ресейдің есімі аса белгісіз жазушысы 

В.Дедлов  қалаға  1892  жылы  келіп,  ол  туралы  бізге:  «Сонымен,  мҧжық  жҧмағы,  «Жаңа  қала»,  «Еркін 

қала» «Қостанай» деген осы. Ҥстел бетіндеі теп – тегіс шаңды далада, даланы кесіп ӛтетін жартылай 

қҧрғап қалған Тобылдың жағасында, бірде – бір бҧта немесе ағашы жоқ Қостанай тҧр... Кеңдігі ат шап-

тырым  кӛшелері  бір  –  бірін  кеселеп  қиып  ӛтеді.  Ортасында  бҥкіл  бір  мемлекет  орналасардай  жерді 

алып  жатқан  алаң  ...,  деп  сипаттапты.  Жазушы  жертӛлелерді,  асығыс  қҧрастыра  салынған  шағын 

ҥйлерді, кабактарды, қонақ ҥйлерін, қаланың дәл ортасында орналасқан қамалдарға ҧқсайтын бірді  – 

екілі тас ҥйлерді кӛріпті. Осының бәрінің ҥстімен апталар бойы тынбастан дҥлей дауыл борап тҧрады, 

шаңнан кҥннің кӛзі кӛрінбейді. Осы шаңнан, елсіз қалғандай қаңыраған қаланың жайсыздығынан және 

жабайылықтан қайда барып тығыларыңды білмейсің. Бақ та, телеграф та, жақсы шіркеу де жоқ, - деп 

кҥңірене жазыпты, кӛңілі кҥпті Дедлов. Алайда 1895 жылы жарық кӛрген Брокгауз бен Ефронның сӛз-

дәгінде қала туралы мҥлде басқаша: «Қостанай – Торғай облысындағы, Тобыл ӛзені бойында, Орын-

бордан 919 шықырым жерде орналасқан қала». Қостанай американ ҥлгісі бойынша таңқаларлық шап-

шаңдықпен  салынды.  Оны  қоршап  тҧрған  дала  топырағының  ерекше  қҧнарлығы,  сауда  мен  ӛнер-

кәсіптің тоқтаусыз дамуы оған Орынбор және Троицк қалалармен бәсекеге тҥсуге мҥмкіндік береді,  - 

деп жазылған. 20 – ғасырдың басына қарай бҧл – қалыптасқан инфрақҧрылымды – мектептері, сауда 

орындары, қоймалары, дҥкендері бар қала болды. 1911 жылы Қостанайда 25 мыңнан астам, яғни Ақ-

мола тҧрғындарынан екі есе артық адам тҧрды. Сол кездің ӛзінде Қостанай кӛп ҧлтты қала болатын: 

онда  қазақ  және  орыстармен  қатар  басқа  да  халықтар  ӛкілдері  тҧрып  жатты.  Бҧл  жерде  кӛптеген 

керуен  жолдары  тоғысатын,  қолӛнершілер  жҧмыс  істейтін,  ал  саудагерлердің  бағы  жанып  тҧрды  – 

жергілікті жәрменкелер бҥкіл Орал аймағына танымал болды. Қала тҧрғындары байып, қала дамыды, 

кӛпестер  ҥйлері  бой  кӛтерді.  ХХ  ғасыр  басында  сәулет  ӛнерінің  кейбір  ҥлгілері  –  мәселен,  кӛпес 

Яушевтің  бҧрынғы  сауда  ҥйі,  мешіт,  бҥгінгі  кҥні  орыс  драма  театры  орналасқан  бҧрынғы  «Фурор» 

кинотеатрының  ғимараты,  басқа  да  бірқатар  тарихи  –  мәдени  нысандар  әлі  кҥнге  дейін  сақталып 

қалды. 

ҚОСТАНАЙ ОБЛЫСЫ: ӚТКЕНІ, ҚАЗІРГІСІ, БОЛАШАҒЫ 

КОСТАНАЙСКАЯ ОБЛАСТЬ: ПРОШЛОЕ, НАСТОЯЩЕЕ, БУДУЩЕЕ 

 

286 

 

Қостанай  ӛміріндегі  ерекше  кезең  –  Ҧлы  Отан  соғысы  жылдары  болды.  Сол  кездері  қалаға 

Кеңес Одағының кӛпдеген ӛнеркәсіп орындары қоныс аударды.Херсон қаласынан «Большевичка»тігін 

фабрикасы,Симферопольдан  былғары  зауыты  қҧрал  –  жабдықтарының  бір  бӛлігі,  Клин  қаласынан  – 

штапель және жасанды талшық зауыты келді. Дәл осы қоныс аударылған зауыттар мен фабрикалар 

қырдағы  қала  ӛнеркәсібі  қҧрылымының  негізін  қалады,  оның  экономикалық  дамуына  серпін  берді. 

Соғыстан соң бірнеше жылдан кейін бҧл жерде одақтық,  республикалық және жергілікті маңызы бар 

18 кәсіпорын орналасты. Ал 50 – ші жылдардың ортасынан бастап әуе қатынасы дамып, автомобиль 

жолдары  желісі  салына  басталды.  Дәл  сол  кезде  темір  жолдарына  ҧзындығы  бір  жарым  мың 

шақырым болатын 9 магистраль қосылды. Сӛйтіп, қала бірте – бірте ірі кӛлік торабына айналды. 

Қостанай  тағдырында  маңызды  рольді  тың  және  тыңайған  жерлерді  игеру  жҧмыстары 

атқарды. Ҧлан – байтақ елдің тҥкпір – тҥкпірінен мҧнда алғашқы тыңгерлер ағыла бастады. Қала аса 

зор тасымалдау орнына, ҥлкен істер орталығына айналды. Тҧрғындар саны кҥрт ӛсті, бҧрын  – соңды 

болмаған  қарқынмен  тҧрғын  ҥйлер  және  ӛнеркәсіптік  қҧрылыстар  салынды.  Ауыл  техникамен  қайта 

жабдықты, тез ӛсе бастады. Бидай алқабымен қоршалған қала да тез ӛзгерді, экономикасы қуаттанып, 

нығайды.  Қостанайда  бірінен  соң  бірі,  республикадағы  ең  ірі  кәсіпорындар  –  мәуті  шҧға  комбинаты, 

химиялық  талшық  зауыты  бой  кӛтерді,  ол  кездер  ҥшін  аса  бірегей  болып  табылатын  дизельдік 

двигательдер  зауыты  салына  бастады.  1974  жылы  қостанайлықтар  тамаша  сыйлыққа  –  темір  жол 

вокзалы  ғимаратына  ие  болды.  Ал  келесі  жылы  жаңа  әуежай  ӛзінің  алғашқы  жолаушыларын  қарсы 

алды. Қала ҥшін бҧл – елдің әуе кеңістігіне жол ашыоғаны еді. Қостанайдан іс жҥзінде КСРО – ның кез 

–  келген  одақтық  республикасына  ҧшып  баруға  болатын.  Қаланың  болашаққа  –  тҧрғын  ҥйлер  мен 

әлеуметтік  -  мәдени  нысандарды  кӛптеп  салу,  саябақтар  ашу,  ескерткіштер  орнату  туралы  тамаша 

жоспарлары болды... Алайда бҧл жоспарларды жҥзеге  асыруды бірнеше жылдарға ығыстыра тҧруға 

тура келді. 

Кеңес Одағының тарауына байланысты болған ҧзаққа созылған қҧлдыраудан кейін Қостанай, 

қазіргі  уақытта  ӛмірге  қайта  оралып,  қайта  жандана  бастады.  Экономикалық  ӛсуге  орта  және  шағын 

бизнестің дамуы ҥлкен ықпал жасап отыр. 

Қостанай  облыстағы  қаланың  негізі  болып  табылатын,  әдетте  шикізатта  бағытталған 

монополистерге  деген  тәуелділіктен  шағын  бизнес  комегімен  қҧтылып  кеткен  жалғыз  қала,  -  дейді 

оның әкімі Нҧралы Сәдуақасов. – Бізде екі жарым мыңнан астам бизнес – кәсіпорындар бар, оларда 

барлық еңбекпен қамтылған қостанайлықтардың ҥштен бірінен астамы жҧмыс істейді. Мысалы, 2004 

жылы олар орындаған жҧмыстар кӛлемі 31 миллиард теңгеден  асты. Олар тӛлейтін салық жергілікті 

бюджеттің ҥштен бірін қҧрайды. Ал бҧл Қостанайға облыстық және республикалық бюджеттерді тҧрақ-

ты толықтырушы болып қала беруге мҥмкіндік берді. Жаңа индустриалдық  – инновациялық жобалар 

енгізу  қарқыны  қуантады.  Олардын  қатарында  ӛндірісті  қайта  қалпына  келтіру  мен  дизель  зауытын-

дағы АМЗ МАН жетілдірілген двигательдар шығару, «Казнефтехим» зауытындағы (бҧрынғы химиялық 

талшық зауыты негізінде  қҧрылған) фенилон, «Айгерім» жауапкешілігі  шектеулі серіктестігінде тҥсқа-

ғаздар мен  линолеумдар шыгару, «Смак» ӚК, «Қостанай аяқ киім  фабрикасы» АҚ ассортиментін ке-

ңейту және басқаларды  айта  кеткен жӛн. «Агротехмаш», «Большевичка»  фабрикасы, «Полиграфия» 

ОПО, «Баян сулу» кондитер фабрикасы секілді кәсіпорындарда менеджмент ӛзгеруде. Олар ӛз табыс-

тарына ондаған жылдар бойы жинақталған аса қҧнды тәжірибелерін жоғалтпай сақтап қалумен қатар 

ӛндірісті  жетілдіру  арқасында  қол  жеткізді.  Қостанай  кәмпиттерді  бҧрынғыша  бҥкіл  ТМД  кеңістігінде 

ҥлкен сҧранысқа ие. Ал Қостанай двигательдерін сатып алуға тек Қазақстан ғана емес, ҧлан – байтақ 

Ресей, Украина және достастықтын басқа елдері де мҥдделі. Қостанай тігіншілері республиканың ғана 

емес, шет елдердің де мҧнайшыларының, энергетиктері мен қҧрылыс мекемелерінің тапсырыстарын 

табысты орындап жҥр.  

Облыс  орталығында  банк  жҥйесі  жақсы  дамыған,  сақтандыру  компаниялары  да  жеткілікті. 

Несие алып, ипотека рәсімдеудің ешқандай қиындығы жоқ. Ал бҧл – бизнесті дамытуға, қала тҧрғын-

дарының тҧрмыс жағдайын жақсартуға зор мҥмкіндіктер туғызады. 

Соңғы жылдары кӛптеген жаңа оқу орындары ашылды. Енді қалада тек  университеттер саны 

ҥшеуге жетті. Орта білім беру жуйесінің де қҧрылымы ӛзгерді. Ҥйреншікті мектептер мен гимназиялар, 

лицейлер,  колледждар,  талантты  балаларға  арналған  «Дарын»  атты  мектеп  жҧмыс  істейді.  Ҧлттық 

дәстҥрлер, мәдениет, мемлекеттік тіл дамуда. Қала тарихында тҧңғыш рет қазақ драма театры жҧмыс 

істей  бастады,  қазақ  гимназиясы,  қазақ  тҥрік  лицейі  ашылды.  «Ақжелең»  ҧлт  –  аспаптар  ансамбілі 

облыстың ғана емес, бҥкіл республиканың мақтанышына айналды. 

Бҧқ  қазіргі  заманғы  қалада  қала  тҧрғындарына  мемлекет  есебінен  қаржыландыратын  5  ауру-

хана, 4 емхана, 5 диспансер қызмет кӛрсетеді. Одан басқа жиырмадан астам жекеменшік сауықтыру 

орындары  жҧмыс  істейді.  Мейманханалар,  шаштараздар,  моншалар,  дәмханалар,  мейрамханалар, 

барлық саны кҥн санап ӛсуде. Олардын кӛпшілігі жеке кәсіпкер қолында, ал әрбір қожайын ӛзіне келу-

шілерге кӛңілінен шығып, оған ең жоғарғы сапалы қызмет кӛрсетуге мҥдделі. Қалада кӛп деген кӛңіл 

кӛтеру  орындары  пайда  болды,  Қазақстандағы  аса  ірі  «Қостанай»  кинотеатры  қайта  қалпына  келті-

рілді, Сити – центр салынды. 

ҚОСТАНАЙ ОБЛЫСЫ: ӚТКЕНІ, ҚАЗІРГІСІ, БОЛАШАҒЫ 

КОСТАНАЙСКАЯ ОБЛАСТЬ: ПРОШЛОЕ, НАСТОЯЩЕЕ, БУДУЩЕЕ 

 

287 

 

Мҧз  сарайы  салынды.  Қаланың  орталық  стадионы  УЕФА  –  ның  талаптарына  сәйкестендіріп 

қайта  салынды.  2005  жылғы  маусым  айының  басында  қалаға  кӛрік  беріп  қана  қоймай,  балашағаны 

қуанышқа  бӛлеген  аквапарк  ашылды.  Қостанай  сәулетінде  тарих  мен  қазіргі  заман  ҥлгілері  тамаша 

ҥйлесім табуда, дегенмен, ӛкінішке қарай, кӛпдеген ескі тарихи ғимараттар кеңес ӛкіметі заманындағы 

ессіз  саясат  қҧрбаны  болып,  жойылып  кетті.  Мәселен  сол  кезде  Ресей  империясы  тҧрғындарының 

қайырымдылық кӛмектеріне тҧрғызылған тамаша Никольск соборы қиратылды. Бірақ 2004 жылы қала 

тҧрғындарының қайырымдылық кӛмегімен жаңа – Константин – Еленин храмы салынды. Алтын жала-

тылған жеті кҥмбезі кунге шағылысқан ол сенімнің, Қостанайдың, және бҥкіл ӛлкенің қайта ӛркендеуі-

нің символы іспетті. Бҥгінгі кҥні Қостанай – Қазақстанның ең гҥлденген, ӛзіндік ерекшелігі бар, тӛлтума 

облыс  орталықтарының  бірі.  Оның  сыртқы  бейнесінде,  сәулет  ҥлгісінде  де  жағымды  ӛзгерістер  бар. 

Жаңа  қҧрылыстар  салынып,  кӛшелер,  саябақтар,  тарихи  ғимараттар,  әлеуметтік  және  спорт  нысан-

дарын  қайта  қалпына  келтіру  жҧмыстары  жҥріп  жатыр.Қаланың  гулденуде  ҥлес  қосып  жатқан 

халқымыздың еңбегі ерен. 

  

 

 

 

ИСТОРИЯ СТАНОВЛЕНИЯ ГОРОДА ЛИСАКОВСКА 

 

Боранбаева  К.Б.-  преподаватель  общественных  дисциплин  КГКП  «Лисаковский  технический 

колледж»  

 

В  работе  отражена  история  Лисаковска  –  это  не  только  хроника  событий  в  производ-

ственно-экономической,  социально-бытовой  и  общественно-политической  жизни  города  и  много-

летний  поиск  путей  выживания  и  сохранения  города,  а  следовательно  сообщества  лисаковцев. 

Многолетний эксперимент обогащения оолитовых руд, освоение новых месторождений боксита, 

поиск прогрессивных наукоемких производств, работа города в рамках государственного проекта 

– Лисаковской СЭЗ – не всегда были успешными, но только это позволило выжить городу. Каждый 

временной  отрезок  был  отмечен  не  только  характерными  событиями,  но  и  выдвигал  из  числа 

жителей  города  неординарных  руководителей,  лучших  тружеников,  преданных  патриотов  в  раз-

личных сферах городской жизни. 

Ключевые слова: Лисаковск, история, люди, события,факты 

 

Где носятся ветры, пески и метели, 

Раскинулся город в степной колыбели. 

Н.А.Ликутин 

 

Более трех тысяч лет тому назад появилось новое поселение людей на нашей плодородной и 

богатой недрами Притобольской земле. Как свидетельствуют нынешние археологические раскопки на 

территории  Лисаковска,  эта  древняя  стоянка  вполне  соответствовала  признакам  регулярного  посе-

ления, удовлетворяющего основные потребности человека в труде, быте и отдыхе. 

Прошли  годы…  В  силу  определенных  обстоятельств  наши  предки  оставили  наши  Прито-

больские степи в поисках лучшей доли и жизни. Затем в наших местах появились новые поселения 

крестьян  земледельцев  и  среди  них  ничем  особенно  не  приметная  деревенька  Лысаковка,  которая 

впоследствии дала свое имя будущему городу.(1.с.3) 

В  ходе  изучения  архивных  документов,  стало  ясно,  что  начало  городу  дала  залежь  буро-

железняковых  руд.  Район  лисаковского  месторождения  геологами  определяется  очень  широко:  это 

бассейн реки Аят – Верхнее Притоболье и междуречье Тобола и Убагана. Первой обратила внимание 

на  выход  оолитовых  руд  возле  деревни  Лысаковки  геолог  К.  Дворцова,  составлявшая  в  1946  году 

геологическую  карту  района.  Но  у  ученых  существовало  мнение:  высыпки  железистого  песчаника, 

подобного лисаковскому, известны по всему Уралу, и месторождений не образуют. Поэтому геологи 

вернулись  к  Лысаковке  лишь  через  два  года.  Техник-геолог  Н.  Яременко,  топограф  Л.  Степанов, 

старший буровой мастер А. Токарев, буровики В.  Попов, М. Шукубаев,  А.  Попков (поисковая  партия 

Аятской  экспедиции)  в  августе  1949  года,  случайно  наткнувшись  на  лисаковское  месторождение,  на 

этот  раз  вплотную  взялись  за  него.  После  сделанных  для  проверки  двух  пробных  скважин 

последовали другие, а на месте деревеньки Лысаковка начал формироваться город Лисаковск.(2.с.5)

 

Указом  Президиума  Верховного  Совета  Казахской  ССР  от  27  июня  1967г.  городскому  поселку 

присвоено наименование – Лисаковск. (3.с.3). 

 

Сегодня Лисаковск – это малый город Казахстана, со своей непростой историей, напрямую свя-

занной  с  рождением  горнорудного  предприятия.  Город  и  горно-обогатительный  комбинат  начали 

строить на пустом месте в степи. Начиная с 1969 года, когда строительство Лисаковского горно-обога-

ҚОСТАНАЙ ОБЛЫСЫ: ӚТКЕНІ, ҚАЗІРГІСІ, БОЛАШАҒЫ 

КОСТАНАЙСКАЯ ОБЛАСТЬ: ПРОШЛОЕ, НАСТОЯЩЕЕ, БУДУЩЕЕ 

 

288 

 

тительного  комбината,  было  объявлено  Всесоюзной  ударной  стройкой,  со  всех  уголков  Советского 

Союза поехала молодежь в Лисаковск, не только строить новое предприятие, но и молодой город.  В 

1970-

ые годы говорили, что Лисаковск – это город будущего. И строили его молодые люди с любовью 

и  мечтой  о  светлом  будущем.  Среди  таких  молодых  людей  приехавших  в  Лисаковск  были:  Рожнов 

Николай  Петрович,  Воробьева  Татьяна  Дабелевна,  Рожманова  Амалия  Егоровна,  Семченко  Иван 

Иванович, и многие сотни и даже тысячи молодых энтузиастов. Как хорошо

 

об этом сказано в стихах 

Василия Ланкина, жителя нашего города: 

Не забудем никогда, 

Как съезжались мы сюда 

На призыв комсомольской стройки…(4.с.93) 

Возведение  города  велось  без  временных  зданий  и  сооружений,  что  не  освобождало 

первостроителей от неизбежных трудностей с жильем и ежедневной доставкой на рабочие места из г. 

Рудного.  В качестве положительного можно отметить комплексную микрорайонную застройку города 

с  одновременным  строительством  жилья,  соцкультбыта,  инженерно-коммунальной  инфраструктуры 

города. Каждый из них трудился не покладая рук и не жалея сил.

 

Многие были удостоены медалями и 

орденами  за  свой  самоотверженный  труд,  занесены  в  «Книгу  Трудовой  Славы  Костанайской  облас-

ти».  А  также  в  городском  музее  имеется  «Книга  Трудовой  Славы  города  Лисаковска»,  в  которую 

внесены люди имеющие звание «Первостроитель города Лисаковска». 

 

12 августа 1971 года Указом Президиума Верховного Совета Казахской ССР городской посѐлок 

Лисаковск  отнесен  к  категории  городов  областного  подчинения,  присвоено  наименование  –  город 

Лисаковск. (5.с.1)  

При  возникновении  города,  у  него  не  было  герба,  он  был  принят  только  в  1995  году,  на  нѐм 

изображено синее небо и солнце, под которым, бежит лиса, являющаяся символом города Лисаковск, 

кроме этого под  лисой проходит полоска, которая обозначает, что здесь много различных полезных 

ископаемых. 

За  сравнительно  не  большую  историю  Лисаковск  знал  и  громкие  подъемы  своего  роста  и 

заметные спады в развитии. Однако за это время он успел сформировать свое определенное лицо, а 

жители – свой образ жизни и свое поведение.  

До  середины  70-х  годов  формирование  промышленности  и  города  по  существу  происходило, 

исходя  из  потребностей  и  возможностей  Лисаковского  горно-обогатительного  комбината.  С  первых 

дней  формирования  нового  горняцкого  поселения  в  нем  остро  ощущался  характерный  для  класси-

ческого  моногорода  дефицит  в  рабочих  местах  для  вторых  членов  семей.  Поэтому  паралельно  с 

возведением комбината велось строительство предприятий пищевой промышленности (гормолзавод 

и хлебозавод), базы стройиндустрии(заводы ЖБИ, домостроительный, керамзитовый цех)…. В городе 

не производилось товаров, пользующихся спросом за пределами города, кроме руды и строительных 

конструкций. 

В  середине  восьмидесятых  годов  началось  строительство  химического  завода,  но  строи-

тельство прервалось с

 

развалом Советского Союза, в дальнейшем он потерял свою актуальность и в 

сложные девяностые годы, всем было не до завода, в общем эта идея так и осталась идеей.  

По состоянию на 01.01.90г. в городе действовало 11 промышленных предприятий в следующих 

отраслях:  электроэнергетика,  черная  и  цветная  металлургия,  машиностроение  и  металлообработка, 

промышленность  строительных  материалов  и  продукции  легкой  и  пищевой  промышленности

. 

Внешний транспорт был представлен автомобильным и железнодорожным транспортом, следующи-

ми предприятиями: Лисаковским автотранспортным предприятием, пассажирским автотранспортным 

предприятием, автотранспортным предприятием Минтяжстроя Казахской ССР (автобаза №3), желез-

нодорожной станцией «Майлино» и станцией «Лисаковск-контейнерная». 

Из строительно-монтажных организаций планировалось создать мощную строительную базу  и 

сеть строительно-монтажных организаций с общим количеством работников 4 тыс. человек. К началу 

90-

х  годов  в  городе  работало  13  строительно-монтажных  организаций,  принадлежащих  9  министер-

ствам и ведомствам. Самой крупной организацией был генподрядный трест «Лисаковскрудстрой», на 

долю которого приходилось более 50% объема работ.(6.с.23) 

В  это  же  время  градообразующее  предприятие  Лисаковский  горно-обогатительный  комбинат 

оказался  в  критическом  положении  из-за  резкого  падения  спроса  на  железный  концентрат  в 

металлургической  промышленности  Казахстана  и  России.  Городским  властям  пришлось  принимать 

неординарные шаги по сохранению экономики Лисаковска и развитию новых производств. 

В 1992 году по решению  Парламента Республики  Казахстан  город  получает статус свободной 

экономической  зоны.  Начинается  поиск  новых  методов  работы  в  условиях  рыночной  экономики.  В 

этот  сложный  период,  надежды  на  иностранные  инвестиции  не  было,  поэтому  поддержку  получили 

зарождающиеся местные предпринимательские структуры.

  

жүктеу/скачать 10,09 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: