Білім беру бағдарламасы МҰҒалімге арналған нұСҚаулық
жүктеу/скачать 0,54 Mb. Pdf көрінісі
|
2 Матем. Мұғалімге арналған нұсқаулық
|
Сабақты жоспарлау Сабақ мақсатын анықтаған соң, мұғалім осы мақсатқа қол жеткізу үшін сабақты қалай жоспарлау керек екендігін шешеді. Сабақ мақсатына жету үшін мұғалім бірқатар белсенді оқу тәсілдерін қолдана алады. Дәстүрлі дидактикалық оқыту әдістерінде жекелеген оқушының тұлғалық дербестігіне, ұмтылысы мен ынтасына, мүдделері мен дағдыларына, оқу ерекшеліктеріне жеткілікті дәрежеде мән берілмейтін. Оқыту мен оқудың заманауи әдістері оқушылардың жеке ерекшеліктері мен қажеттіліктерін ескеру арқылы оқу үдерісін ұйымдастыруға аса мән береді және бұл бағыттағы мұғалімнің табыстылығы оқушылардың оқу үлгеріміне оң әсерін тигізеді. Мұғалімдер пәндер бойынша оқу бағдарламаларының талаптарын орындау үшін, сонымен қатар, оқушылардың қажеттіліктерін қанағаттандыру үшін сабақты барынша тиімді жоспарлауы қажет. Мысалы, жоғарыда аталған 7-сыныптағы «Геометрия» пәнінің оқу мақсаты бойынша мұғалім барынша белсенді сабақ жоспарлай алады: - Егер текше үшөлшемді фигура болса және жазықтық (шаршы) екіөлшемді болса, түзудің неше өлшемі болады? Нүктеде неше өлшем? Оларды біз кескіндей аламыз ба? - фигуралардың теңдігін түсіндіру үшін біріне-бірін дәл беттестіріп, фигура құрады және оларды айналдыру және аудару үшін бағдарламалық жасақтаманы пайдаланады; - егер олар қоңызды ЗD фигуралардың қырлары бойынша жүруге жаттықтыра алса, онда олар қоңыз жүре алатындай қай пішіндерді таңдар еді: сүйір бұрыш, тік бұрыш, доғал бұрыш немесе жазыңқы бұрыш? 34
- мұғалім екі метрлік екі сызғыш алады және оларды қиылыстырып, ‘X’ түрінде ұстайды. Құрылған бұрыштардан оқушылар не көреді? Бұрыштардың теңдігі әрқашан орындала ма? Оларды өз сызғыштарының көмегімен зерттей алады ма? Барынша тиімді оқуды жоспарлау үшін төмендегідей бірқатар мәселелерді ескерген жөн:
- Сабақта көптеген жаттығу түрлерін жоспарлауға тырысу қажет. Бір сабақта мұғалім төрт, бес немесе одан да көп жаттығу түрін қамти алады. Аз уақыт алатын, айталық, 10 минуттық жаттығу дайындауға болады. Әдетте баланың назары бір нәрсенің төңірегінде ұзақ шоғырланып тұра алмайтынын естен шығармау керек. - Мұғалім сабақ барысында бір жұмыс түрінен екіншісіне біртіндеп ауысып, сабақтың мақсатын оқушылардың есіне салып отыруды ұмытпауы керек. Жаттығуды әртүрлі тәсілмен түсіндіруге дайын болу қажет. Мысалы, оқушылар бастапқыда жаттығуды бүкіл сынып болып орындап, кейіннен жұптасып оның орындалуын шыңдай алады. Бұл оқушыларға жаңа жаттығуға біртіндеп көше отырып, тапсырманы түсінуге көмектеседі, өткен сабақта алған білімдерін нығайтып, оқушыларға іс жүзінде бірнеше дағдыны қатарынан шыңдауға мүмкіндік береді. - Сыныппен өзара әрекеттестік стилін өзгертіп отыру қажет. Мұғалім сабақ барысында өзінің қанша сөйлейтіні туралы ойлануы қажет. Егер мұғалім тым көп сөйлесе, оқушыларда пікір таластырып, бір-бірінен үйренуге уақыт аз қалады. Оқушыларға сұрақ қойып, жауаптары бойынша сыныптың нені түсінгенін/түсінбегенін бағдарлаған дұрыс. Сабақта жеке, жұптық, топтық немесе бүкіл сыныпты қамтитын жұмыс түрлерін араластырып қолдану тиімді болады. Сабақ жоспарында мұғалім: - оқу мақсаттарын анық, түсінікті түрде тұжырымдауы; - сабақ жоспарының әртүрлі компоненттерінің тиісті бөлшектерін қамтуы (оқу жоспарындағы сабақ жоспарының үлгісін қараңыз); - логикалық жағынан реттелген және оқу мақсаттарына сай келетін жаттығулар мен тапсырмалар туралы толық ақпарат ұсынуы; - мақсатты білім мен дағдыларды қалыптастыруға арналған тиісті әдіс-тәсілдерді анықтап, проблемаларды алдын ала көре білуге және анықталған дағдыларға қатысты шешім ұсынуы; - қажетті материалдар мен ресурстарды пайдалануды жоспарлауы тиіс. Сабақты жоспарлау барысында мұғалімнің ескеруі тиіс бірқатар мәселелер: - Сабағымның мақсаты қандай? Сабақтың әрбір бөлімі оқушыны мақсатқа жетуге
- Оқушылар іс жүзінде не істейді? Мен оқушыларға олар не істейтінін және олар қандай нәтижеге қол жеткізу керектігін қалай түсіндіремін? - Оқушылардың білімді игергенін қалай білемін? - Егер мен өзім осы сабақта оқушы болсам, бұның барлығын қалай қабылдар едім?
- Жоспар қаншалықты икемді? Оқушының көп түсіндіруді қажет ететін қызықты сұрағы, дыбыс-бейне құралдарды пайдаланудағы қиындықтар, әлдебіреудің сырттан рұқсатсыз кіріп келуі сияқты күтпеген оқиға туындаса, оларды қалай шешемін? - Оқушылар ұсынатын кері байланысқа қатысты, оны қалай жіктеп, жазып және талқылаймын? Төмендегі сұрақтар мұғалімге сабақтан кейінгі рефлексия жасауға мүмкіндік береді: - Менің оқушыларым бүгін не үйренді? Бұған не әсер етті? - Сабақта ештеңеге үйренбеген балалар болды ма? Мұның себебі қандай? - Сабақта қолданған әдістерім сәтті болды ма? Сабақ бұдан да сәтті өтуі үшін
- Сабақта ерекше бір жағдай байқалды ма? Бұл неліктен осылай болды? 35
- Сабақта оқушылардың жинақтаған білімі мен тәжірибелері, қызығушылық танытатын салалары есепке алынды ма? Мұны қалай жақсартуға болатын еді? - Сабақты оқушылардың іс-әрекеттері мен жауаптарына қарай бейімдей алдым ба? - Оқушыларым сабақта бірігіп жасаған қорытындыларымызға қалай қарады?
- Мен сыныптағы тәртіпті басқара алдым ба? Менің қандай әрекеттерім жақсы шықты, қандай әдістерім сәтсіз болды? Неліктен? Нені басқаша жасауым керек еді? - Сабақта менің көңіл-күйім біркелкі болды ма? Мен өзімді ұстай білдім бе? Болашақта нені ескеуім керек? - Сабақта мен үшін ең қиыны не болды? Қандай жағдай ерекше назар аударуымды қажет етті? Неге? Келесі жолы мұндай жағдайда не істеуім керек? - Сабақтағы оқу әдістерім сәтті болды ма? Оқушылардың меңгерген білімдері менің үйрету тәсілдеріммен байланысты ма? Келешекте нені есепке алуым керек? - Бұл сабақты басқаша өтуге болатын ба еді? Қалай? Сабақтың қандай жағына көбірек көңіл бөлу керек: мазмұндық, әдістемелік, эмоциялық? - Сабақта оқушыларымды ынталандыра алдым ба? Оқушылардың ішкі уәжін ескердім бе? Оқушыларды табысқа бағыттаудың тағы да қандай жолдары бар? - Бағалауда қаншалықты шынайы болдым? Бағалау оқушыларға қалай әсер етті? - Оқушыларға сабақта өздерін басқаруға мүмкіндік болды ма? Бұл қайдан, калай
- Сабаққа дайындалғанда бұл саладағы теорияға сүйендім бе? Өткізген сабағым таңдаған теорияма қаншалықты сәйкес болды? - Осы сабақтан кейін мен өзіме қандай жаңалық аштым, нені жетік түсіндім? Табысты мұғалім болу үшін тағы не істеуім керек?
жүктеу/скачать 0,54 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|