1.3 Қаржылық есеп беруді орындау және талдаудың ақпараттық негізі Шаруашылық субъектісінің қаржылық жағдайы - бұл оның қаржы
бәсекелестік қабілеттігінің сипаттамасын (яғни төлем қабілеттілігі) қаржы
ресурстары мен капиталды пайдалану, мемлекет алдында және басқа да
шаруашылық субъектілерінің алдында және басқа да шаруашылық
субъектілерінің алдында өз міндеттемелерін орындау. Шаруашылық
субъектісінің қаржылық жағдайын талдаудың келесі түрлерін жүргізеді:
табыстылық пен рентабельділік; қаржылық тұрақтылық; несие қабілеттілігі;
капиталды пайдалану; валюталық өзін-өзі өтеу». Осы берілген түсініктерге
сүйене отырып, біз бұл ұғымды былай анықтауды ұсынамыз: Кәсіпорының
қаржы жағдайы осы кәсіпорынның белгілі бір кезендегі қаржылық
тұрақтылығын және оның өз шаруашылық қызметін үздіксіз жүргізу мен
өзінің қарыз міндеттемелерін уақтылы өтеуі үшін қаржы ресурстарымен
қамтамасыз етілуін көрсетеді. Кәсіпорынның қаржылық тұрақтылығы - бұл
тәуелділіктің мүмкін болатан денгейінде төлем қабілеттігі мен несие
қабілеттігін сақтай отырып, табысты өсіру негізінде қаржыны тарату мен
пайдалану арқылы кәсәпорынның дамуын көрсететін қаржы ресурсының
жағдайы. В.Г. Артеменко бұл ұғымды былай түсіндіреді: «Қаржылық
тұрақтылық - бұл табыстың шығыннан тұрақты дәрежеде артуы.
Кәсіпорынның қаржылық тұрақтылық жағдайына көптеген факторлар
әсер етеді:
- пайда болу орнына байланысты - ішкі және сыртқы;
- нәтижесінің маңыздылығына байланысты - негізгі және негізгі емес;
- құрылысы бойынша - қарапайым және күрделі;
- әрекет ету уақыты бойынша - тұрақты және уақытша;
Ішкі факторлар кәіпорының өзінің жұмысын ұйымдастыруына
байланысты болады, ал сыртқы факторлар кәсіпорын еркіне бағынышты
емес. Кәсіпорының қаржылық тұрақтылығына әсер ететін мынадай ішкі