Үлкен үйдегі үрей шөп отау ға шығып жатқанын көріп, үйге қайтып кетуге дəті
шыдамады. Апа-жеңгелерімен бірге сол науқанды жұ мыс-
тар дан қалмай жүрді. Шешесінің:
– Раушантай, шырағым, қалаға барып өз үйіңнің тір лі гі-
мен-ақ, айналыссаңшы. Қайратжан əжесі екеуі-ақ қор қа тын
шығар, – дегеніне де көнбеді. Қайта жаз шыға жүзін жел қа-
ғып қызылшырайлана бастаған келіншек тіптен бұ рын ғы дан
да əдеміленіп келе жатыр еді. Аптасына, он күнде бір барып
енесі мен ұлын көріп, Өсерінен келген хаттарды оқып қай-
та ды. Өзінің түсінігінде тылдағылардың əрбір атқарған ісі
жауынгерлерге көмек. Өсер «Германиядан жаяулап-жалпы-
лап келген» жау біздің жақтың қысына шыдамайды. Əлі-ақ
бір қар жауып, аяз қысқанда артына қарай қашады. Біз же ңе-
міз, оларды ініне қуып тығамыз», – деп жазып еді. Ол бə ле-
лер қыстап та шықты, неге олардың киімі жыртылап, та ма-
ғы таусылып қалмайтынын. Тіпті жат жерде неге қы ры лып
кетпейтінін. Соңғы кездері əркім-əркімнің үйіне жауынгер-
лерден «қара қағаз» деген сұмдық келе бастады. Хат күтіп
жүр ген байғұстарға «қара қағаз» келгенде сол үй де гі сорлы
қатындар – анасы бар, жары бар бір өліп тіріледі ғой. Со ғыс-
тың алғашқы жылында хат тасушы Жұмабек шал шо лақ бай-
талымен қырдың үстіне шыққанын аңдып, қарасы кө рін се
болды бір жас келіншекті не бір балақайды алдынан жү гір-
те тін əйелдер енді ақсақалды көрсе қашатын болды. Əсі ре-
се, пошташы шал солардың көшесіне түскеннен үйге қа шып
ты ғы лып, сыртқа балаларын жіберетін.
– Ата, көкемнен хат бар ма? – деп жүгіріп келген ба ла ға
үн де мей, қақпаға байталын байлай бастаса сұмдықтың келе
жатқаны. Терезеден қарап тұрған жауынгердің анасы не жа-
ры ның жүрегі зулап қоя береді. Кезінде мұғалім болған Жұ-
ма бек ата қара танығаны үшін жазаланып жүргендей. Ауыл-
да ғы жастың бəрі жұмыста болған соң, сауаты бар қарияны
ауыл сə бет қоярда қоймай пошта тасытып қойды. «Со ғыс қа
қос қан үлесіңіз болады, əйтпесе, азық-түлік даярлап жүр ген
бір жасты босатуға тура келеді», – деп қоймады.