Экономикалық теория
137
туды. Осындай өзгерістерге (тербелістерге) ағылшын экономисі
Х. Кларк назар аударды. Ол 1793 және 1847 жылдар арасындағы
(54 жыл), өте үлкен аралық кездейсоқтық емес, негізгі себептері
бар деген болжам жасады. Оның еңбегіне үлкен үлес қосқан, енді,
оның атымен ұзақ циклдер немесе
«ұзын толқындар» деп атау
қабылданған орыс ғалымы Н. Д. Кондратьев болды. 100-150
жылдық көптеген өзара байланысты көрсеткіштер қатарымен
көптеген Европа елдерінің даму динамикасын зерттей отырып, ол
келесідей маңызды қорытындыларға келді.
Нарықтық жүйенің дамуы толқынды түрде, үлкен циклдер
ауқымында (45-60 жыл) дамиды. Әрбір осындай цикл үлкен екі
фазадан – «көтерілу» фазасы және «төмендеу» фазасынан тұрады.
Ұзақ мерзімді тербелістің периодтылығының материалды негізі
қызметінің ұзақ мерзімділігімен негізгі капиталдың жаңаруы, ал
жаңарудың өзі өндіріске жаңа технология: шикізат көздері мен
энергия, жаңа мамандық жұмыскерлерін енгізумен байланысты.
Достарыңызбен бөлісу: