176
болып келеді, ұнды, немесе жылтыр (шынылы). Айдары айқын
ажыратылады, қылдары ұзын.
Қатты бидай
(T. durum) масағы тығыз, призма пішінді, бүйірі бет
жағынан кең, негізінен қылтықты. Қылтықтары ұзын, параллель
орналасқан. Масақ қабықшасының қыры (киль) негізіне дейін
ажыратылған. Масақ асты сабаны паренхима тканімен толтырылған.
Масағы қиынырақ үгітіледі. Дәндері сопақша, ірі, жылтыр, кейде әлсіз
ұнды. Айдары әлсіз дамыған, қылдары қысқа.
Жұмсақ және қатты бидайлар кең тараған, сондықтан қоршаған
орта мен адамзат әсеріне көп ұшыраған . Осының нәтижесінде көптеген
түршелерге тармақталған. Бидайды түршелерге ажырату үшін тұрақты
морфологиялық бес белгісі- масақтың қылтықтылығы, масақша
түктілігі, масақтың ,дәннің және қылтықтың түстері алынған.
Қазақстанда барынша кең тараған түршелерге жұмсақ бидайдан
лютесценс, эритроспермум және қатты бидайдан гордейформе,
леукурум жатады.
Бидайдың
әрбір
түршесі
биологиялық
және
өндірістік
ерекшеліктерімен бір бірінен ажыратылатын бірқатар түршелерін
біріктіреді: бір түршеде жаздық та, күздік те, ерте пісетін және кеш
пісетін т.б. болуы мүмкін.
Достарыңызбен бөлісу: