қышасы) – (Brassica Juncea L.) және ақ қыша – (Sinapis alba L.) және
368
түсті, бал иісті, жемісі -5-6 тұқымды бұршаққын және ол ұзын семсер
тәрізді мұрыншасымен аяқталады. Жеміс піскенде жарылмайды, тұқымы
шар тәрізді, сарғыш түсті, 1000 тұқымының массасы – 5-6 г. Қыша
қоршаған орта факторларына жоғары талап қоймайды.
Сурет 34. Ақ қыша. 1, 2 – дамыған егін көгі және гүлдену-жеміссалу
кезеңдеріндегі өсімдіктер; 3 – жапырақтары, гүл шоғырлары және жемістерімен
сабақтың бір бөлігі; 4 – жемісі; 5 – тұқымдары.
Тамыр жүйесі қиын еритін тұздардан фосфор мен калий қоректік
элементтерін сіңіре алатындықтан әлсіз қышқыл реакциялы құнарлығы
төмен топырақтарда өсе береді. Көкшіл сұр қыша жылуға айтарлықтай
жоғары талап қоймайды, тұқымдары 2-3°C жылылықта өне бастайды,
егін көгі -5 °C-ға дейінгі үсікті (бозқырау, аязды) жеңіл көтереді.
Қуаңшылыққа
төзімділігімен
ерекшеленеді,
транспирациялық
коэффициенті – 320-350 бірлікке тең; оған ауыр, толқымалы және сортаң
топырақтар жарамсыз, орташа байланысқан қара және қара-қоңыр
топырақтарды жаратады; өсіп жетілу кезеңінің ұзақтығы – 90-100 тәулік.
Ақ қыша ылғал сүйгіш және салқынға төзімді дақыл; тұқымы 1-2°C
температурада өне бастайды, егін көгі – 6°C бозқырауды көтереді; ұзақ
күннің өсімдігі сондықтан солтүстік аудандарда ерте гүлдейді және
қысқа өсіп-жетілу кезеңімен (80-90 тәулік) ерекшеленеді. Қазақстанда
қышаның өсіруге рұқсат етілген мынадай сорттары бар: Неосыпающаяся
2 (Ақмола, Павлодар, СҚО), Заря (Павлодар обл.), ВНИИМК 11 (Батыс
Қазақстан обл.), Рушена (Ақмола, Павлодар, СҚО).
Достарыңызбен бөлісу: