Патофизиология пәні, мақсаты мен міндеттері және оларға жету
жүктеу/скачать 6,76 Mb. Pdf көрінісі
|
Жалпы патфиз
- Бұл бет үшін навигация:
- Некроз (грек. песгоs - ӛлі) - деп жасуша тіршілігінің қайтымсыз жоғалуын айтады
| 323
қҧрылымдардың арақатынасы ӛзгереді. Дисплазиялардың бір тҥрі болып метаплазия есептеледі. Метаплазия - деп белгілі ағза жасушаларының басқа тін жасушаларына айналып кетуін айтады. Мәселен, асқазан жасушалары ішек жасушаларына айналып кетеді. Жасушалардың тіршілігін жоғалтуы. Жасушалардың тіршігін жоғалтуы некроздық және апоптоздық жолдармен болады. Некроз (грек. песгоs - ӛлі) - деп жасуша тіршілігінің қайтымсыз жоғалуын айтады Ол дистрофияның соңғы сатысында немесе тӛтенше бҥліндіргіш ықпалдың тікелей әсерінен дамиды. Тіршілігін жоғалтқан жасушалардың айналасына фагоциттер шоғырланып, қабыну ҥрдісі байқалады. Некрозға ҧшыраған жасушалар лизосомалық ферменттердің және оттегінің белсенді бос радикалдарының қатысуымен ыдыратылады. Жасуша қҧрылымдарының осындай жолдармен ӛзін-ӛзі ыдыратуын аутолиз дейді. Бҥлінген және некрозға ҧшыраған жасушалардың ыдыратылуы фагоциттердің және микробтардың протеолиздік ферменттерінің қатысуымен болады. Жасушалардың некрозға ҧшырау алдындағы жағдайын некробиоз дейді. Бҧл кезде пайда болған ӛзгерістер қайтымсыз ӛзгерістерге жатады және некроз дамуына әкеледі. Апоптоз - жасушаның алдын-ала бағдарланған гендік ақпараты бойынша тіршілігін жоюы. Оның дамуын қадағалайтын екі тҥрлі гендер белгілі. Апоптоз дамуын тежейтін ген Bcl-2 қадағалауымен антиапоптоздық нәруыз тҥзіледі. Ол митохондрийлардың мембранасының ӛткізгіштігін тӛмендетіп, жасуша цитоплазмасына, апоптозды сергітетін фактор - цитохром С шығарылуын азайтады. Апоптозды кҥшейтетін нәруыз Bad, Bax гендерімен және супрессор гендер Rb (ретинобластома), p53 гендерімен қадағаланады. Осы нәруыздың тҥзілуінен эндонуклеаза ферментінің белсенділігі артып, ДНК молекуласы бӛлшектеліп кетеді. Апоптоздың гендік бағдарламасын дабылдық ақпарат жҥзеге асырады. Ал, некроз бҥліндіргіш ықпалдың әсерінен дамиды. Некроздың нәтижесінде жасушаның ыдырауы болып, оның ішіндегі заттар жасуша аралық кеңістікке босап шығады. Босап шыққан лизосомалық ферменттер айналасындағы тіндерді ыдыратады. Ал, апоптоз кезінде жасушаның ыдыраған қҧрамбӛлшектерін фагоциттер жеп қояды. Некроз әрдайым дерттік ҥрдіс. Ал, апоптоз кӛптеген табиғи болмыстық ҥрдістердің барысында байқалады. Сонымен бірге ол бҥліндіргіш ықпалға жасушаның бейімделуі тҥрінде де кездеседі. Некрозға қарағанда 324 апоптоз энергия пайдаланып ӛтеді және ол нуклеин қышқылдары мен нәруыздар тҥзілуін қажет етеді. Апоптоз кезінде жасуша тығыздалып, ядросы ыдырайды, ДНК молекуласы бӛлшектенеді. Артынан жасуша бӛлшектеніп, апоптоздық денешіктер пайда болады. Оларды макрофагтар мен нейтрофильдер жеп қояды. Бҧл кезде ешқашан қабыну дамымайды. Апоптозды дамытатын дабылдық тҥрткілер жүктеу/скачать 6,76 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|